به گزارش خبرنگار افق؛ حجت‌الاسلام علی ذوعلم امروز در نشست نگرش‌های اصلاح‌گرانه پس از انقلاب اسلامی در آموزش وپرورش ایران با اشاره به اینکه سند تحول بنیادین یکی از افتخارات جمهوری اسلامی است اما این یکی از اجزای لازم برای تحول بوده است، اظهار کرد: تحول یعنی وضع موجود فعلی حل‌کننده مسائل نیست و باید به وضع مطلوب برسیم و نیاز به ترسیم آن است تا بدانیم در هر دهه قرار است به چه نقطه‌ای برسیم.
وی افزود: مبانی نظری تحول را بارها مطالعه و درباره آن بحث کرده‌ام و کلیت آن راهگشا بوده و نقطه آرمانی را نشان می‌دهد مثلاً می‌خواهیم به حیات طیبه، ارتقا و تعالی هویت دانش‌آموزان برسیم اما آیا این موارد که اتفاقاً حرف‌های درستی هم بوده کافی است؟
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی گفت: در ۸ یا ۹ سالی که از زمان تصویب سند تحول بنیادین می‌گذرد فاقد یک نقشه راه مشخص برای اجرای سند هستیم و در این سال‌ها اقداماتی به اسم تحول رخ داده که ضد رویکردهای سند تحول بوده است یعنی تصمیماتی اتخاذ شده که بازدارنده تحول بوده و از بسترها و زیرساخت‌ها برای پشتیبانی تحول غافل بودیم.
با وزارتخانه متمرکز آموزش وپرورش نمی‌توان تحول ایجاد کرد
وی ادامه داد: آیا می‌توان با وزارتخانه متمرکزی که می‌خواهد درباره اضافه کار یک معلم در بوکان هم نظر بدهد، تحول ایجاد کرد؟ البته تحول سرایی زیادی داشته‌ایم و بارها گفته‌ایم این تحول خوب است اما نقشه راه را در سطح کلان نداریم البته این گونه نیست که هیچ کاری هم نکرده باشیم همین که تحول در مجموعه آموزش وپرورش مطرح شده خودش یک دستاورد است.
ذوعلم گفت: درباره نظریه سیاسی، اقتصادی حقوقی و سیاست خارجه جمهوری اسلامی ایران چنین متنی را نداریم اما در نظریه تربیتی یک متن ۴۵۰ صفحه ای به نام سند تحول داریم که نظام و نخبگان ما آن را قبول دارند؛ اگر بخواهیم ابعاد تحول در نظام آموزشی را بررسی کنیم بسیار پیچیده است اما برخی موارد به عنوان یک فرهنگ دیرین رسوخ کرده که تغییر آن آسان نیست از سوی دیگر در آموزش وپرورش با عوامل انسانی مواجه هستیم و وقتی می‌خواهیم نظرات مختلف در مقام عمل اجرا شود کار دشوار است.
برای ۳۰ سال آینده مسیر تحول را هموار کنیم کار بزرگی است
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی مطرح کرد: اگر به سراغ فلان مرکز استرالیایی یا آمریکایی می‌رفتیم قطعا به ما نسخه می‌دادند و شاید کار هم راحت‌تر بود اما زیر بار این موضوع نرفتیم چون در ایران فرهنگ خاص خودمان را داریم اگر ابعاد تحول را تصور و ترسیم کنیم به این نتیجه خواهیم رسید در یک بازه زمانی ۳۰ و ۵۰ ساله باید مسیر تحول را هموار و ریل‌گذاری کنیم و این دستاورد بزرگی خواهد بود
به دنبال تربیت دانش‌آموز بله قربان‌گو نیستیم!
وی ادامه داد: یکی از دستاوردهای سند تحول، نوآوری فلسفی و علمی درباره تعریف تربیت است و اگر بتوانیم برای مدیر و معلم زمینه‌سازی کنیم که به این نکته برسد تربیت فرآیند تعاملی است و می‌خواهد به تعالی هویت دانش‌آموز کمک کند نه اینکه صرفاً به بار علمی او اضافه شود و به یک بله قربان‌گو درباره فرهنگ جامعه، حاکمیت و خانواده تدبیل شود، انسان در فرهنگ ما موجود دارای تفکر، آزادی و فطرت است که در این فطرت با ما همسو خواهد شد و باید آن را شکوفا کنیم که دانش آموز فقط مصرف کننده کتاب درسی نباشد و حتی مطالب را به چالش بکشد.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی گفت: در تعریف تربیت سند تحول به امتداد شفاف نرسیده‌ایم و فلسفه تعلیم و تربیت می‌تواند آن را امتداد دهد.
جنجال‌هایی که بر سر حذف مطالب کتاب‌های درسی رخ می‌دهد
وی بیان کرد: اگر سازمان پژوهش بخواهد خودش کتاب تولید و توزیع کند نمونه انحصارگرایی است و امروز به این نتیجه رسیدیم ۱۱ حوزه تربیت در اسناد تحولی باید شکل بگیرد در همین رابطه دوستان مولف کتاب ریاضی به این نتیجه رسیدند برخی مباحث ریاضی باید حذف شود تا جا برای برخی مطالب تربیتی باز شود از طرف دیگر ما را محکوم می‌کنند که شأن قرآن را نادیده می‌گیرید چون قرآن و معارف را در یک حوزه قرار داده‌ایم! به هر حال ایجاد تحول نیاز به همفکری و شجاعت دارد و تحول بدون هزینه نخواهد بود.
ذوعلم متذکر شد: انتگرال زمان بنده حذف نشد اما با افتخار از آن دفاع می‌کنم یا حذف نظریه‌های مختلف جامعه شناسی مانند اصالت، بچه‌ها در مدارس به این‌ها نیازی ندارند؛ هر مدرسه باید به حدی از بلوغ برسد که اختیار حداکثری و پاسخگویی حداکثری را داشته باشد.
وی گفت: افرادی به دلیل قوانین، دور از چشم ما مدرسه راه انداخته‌اند ما به آنها می‌گوییم بیایند و حاضر به صحبت با آنها هستیم حتی باید به مدارس غیردولتی که برخی مواقع مذموم واقع می‌شوند کمک کنیم چون ۱۱ درصد دانش‌آموزان را پوشش می‌دهند، مدارس زیرزمینی حتماً نسبت به ما نقدهایی دارند اما باید پاسخ ها و راه‌های معتبر ارائه دهند.
خبرنگار: سیدجواد میربابایی
