عباس سلیمی نمین تحلیلگر مسائل سیاسی در گفتگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری تسنیم درباره صورت بندیهای جریانات سیاسی به شکل اصلاحطلبی و اصول گرایی و این پرسش که آیا اصطلاح اصولگرا-اصلاح طلب در سپهر سیاست ایران کارآیی دارد یا بهزودی شاهد حضور عناوین جدید خواهیم بود، گفت: جریانات فکری و سیاسی پایان نمی یابند بلکه می توانند در قالب یک تشکل دیگر ادامه حیات دهند؛ اما هرگز پایان پیدا نمیکنند. یک گرایش و سلیقه سیاسی پایان عمر ندارد و نمیتوان گفت این سلیقه حذف میشود، ولو اینکه عده ای آن را رها کرده باشند؛ باز هم کسانی آن سلیقه سیاسی را ادامه می دهند.
وی ادامه داد: اصلاح طلبان و اصولگرایان دو طیف فکری و سیاسی هستند که یک کارنامه طولانی در سال های قبل و بعد انقلاب از خود به ثبت رساندند. در وهله اول باید توجه داشت که این دو گرایش طیفاند نه حزب؛ یعنی گروهی با مانیفست مشخص نیستند بلکه طیفی هستند که تنوع در آنها بسیار زیاد است. تنوعی که از نزدیک به اصولگرایان شروع می شود و حتی به سکولارها هم میرسد.
این تحلیلگر مسائل سیاسی با اشاره به اینکه این انتقاد به طور جدّ به اصول گرایان و اصلاح طلبان وارد است که چرا در مقام تولید فکر بیشتر سرمایه گذاری جدی صورت ندادهاند خاطرنشان کرد: این امر موجب شده در دو طیف اصلاح طلب و اصول گرا جریانات سطحی گاهی میدان دار شوند و لطمه جدی به آنها وارد کنند تا جایی که حتی ایجاد بدنامی نیز بکنند. ما انتظار داشتیم با تقویت تولید فکر در این دو طیف باسابقه، نیروهای جنجالی به حاشیه رانده شوند و پیش قراول نباشند اما متاسفانه به دلیل مشکلی که عرض کردم، نیروهای خوش سابقه و توانمند غالبا ترجیح دادند با نیروهای تندرو خود درگیر نشوند و اصطکاک پیدا نکنند و همین موجب شده تا نیروهای تندرو میدان دار شوند و معتقد هستم این مساله هرچه زودتر باید حل شود.
سلیمی نمین در خصوص چگونگی حل این مشکل و هضم تکثرها درون جریانات سیاسی بیان داشت: حل این مساله صرفاً با ایجاد فضای فکری امکان پذیر خواهد بود چرا که نیروهای جنجالی و تندرو حرفی برای گفتن ندارند و دارای توانمندی و تولید فکر نیستند؛ به همین خاطر برای مطرح کردن خود سعی در متشنج و آلوده کردن فضا دارند و این تنها راه مطرح شدن آنهاست.
وی افزود: وقتی شما شاهد ایجاد اتحاد در جامعه هستید میبینید که این نیروها سعی در برهم زدن این اتحاد، ایجاد خصومت های کاذب و بزرگ نمایی مسائل فرعی دارند تا مشکلات اصلی جامعه را به حاشیه برانند. در واقع آنها سعی دارند با جنجال آفرینی خود را حاکم بر فضای سیاسی کشور بسازند.
رئیس دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران تاکید کرد: امروز هم جریان اطلاح طلب و هم اصول گرا به این نتیجه رسیده اند که باید این نیروهای پر جنجال را کنار بگذارند تا کشور بتواند از توان تولیدی بیشتری برخوردار شود. این حرف امروز، در رسانههای اصلاح طلب دیده میشود که میگویند چرا ما امروز منزوی شدیم و پایگاه رای ما مایوس شده است و انتقادات جدی از یکدیگر میکنند. به عقیده من باید یک قدرت عاقله ای این فضای انتقاد از نیروهای تندرو در جریان اصلاح طلب را تقویت کند.
وی ادامه دارد: شما در جریان انتخابات مجلس این دوره نیز شاهد ایجاد پالایش و پوست اندازی در جریان اصول گرا بودید. یعنی اصول گرایان سنتیِ منجمد الذهن به حاشیه رانده می شوند و هم نیروهای افراطی تندرو پر مدعا و تمامیت خواه. من فکر میکنم اصول گرایان دیگر خیلی برای آنها اعتبار قائل نشوند.
سلیمی نمین با بیان اینکه برای به حاشیه رانده شدن نیروهای تندرو باید تدبیری فراتر از دو طیف سیاسی که گفته شد اتخاذ شود گفت: پالایش یک امر ضروری برای شرایط امروز کشور است و اگر تندروهای اصول گرا و اصلاح طلب پالایش شوند بستر تولید فکر در کشور تقویت خواهد شد. یعنی نیروهای اهل فکر میدان دار خواهند شد و به جای نزاع های کاذب، یکدیگر را نقد فکری و علمی می کنند.
وی گفت: این نوع نقد میتواند برای کشور سازنده باشد. هیچ اشکالی ندارد که دو طیف سیاسی یکدیگر را نقد عالمانه کنند. چرا که هم خودشان سود می برند چون برای نقد عالمانه ناگزیر از مطالعه و کار علمی خواهند بود که موجب ارتقا فکری خودشان خواهند شد و هم موجب کمک به ارتقا و اصلاح رقیب خواهد شد.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تاکید کرد: من نمیگویم نیروهای تندرو را حدف یا سانسور کنیم؛ بلکه معتقدم آنها نباید میدان دار و ریل گذار باشند و نیروهای فکری را به میدانهای ناخواسته سوق ندهند. اگر اصول گرایان در این مجلس بتوانند به خوبی عناصر تندرو را مهار کنند به خودی خود نیرهای تندرو اصلاح طلب نیز به حاشیه خواهند رفت.
وی در پایان سخنان خود تصریح کرد: معتقدم اصول گرایان از فرصت خوبی که برایشان ایجاد شده میتوانند به خوبی استفاده کنند تا دو طیف باسابقه کشور که سرمایه های نیروی انسانی کشور محسوب میشوند ایرادات خود را برطرف سازند. ما نمیتوانیم به راحتی از این دوطیف چشم بپوشیم و آنها را کنار بگذاریم. همچنین معتقدم کشور در زمینه فعال سازی نیروهای هر دو طیف آینده خوبی را رقم خواهد زد.
سلیمی نمین در پاسخ به این سوال که آیا انتخابات ۱۴۰۰ نیز با دوگانه اصلاحطلب- اصولگرا روبهرو خواهد بود، اظهار داشت: من فکر میکنم در آستانه انتخابات پیش رو جریان اصلاح طلب نیز سعی در جبران ایرادات خود و رها شدن از نیروهایی خواهد داشت که نگاه به خارج یا آلودگیهای اقتصادی دارند و موجب بدنامی آنها شدند. آنچه موجب غیرفعال و مایوس شدن پایگاه رای اصلاح طلبان شده است برخی عملکردهاست. آیا این عملکردها قابل اصلاح است یا خیر؟ پاسخ من این است که بله قابل اصلاح است و جریان اصلاح طلب میتواند نیروهای صادق و سالم خود را به میدان آورده و مجددا اعتبار خود را ترمیم کند و اعتمادی که در پایگاه اجتماعی از دست داده به دست آورد. تا انتخابات ۱۴۰۰ فرصت زیادی ندارند و ممکن است توفیقات کمی هم داشته باشند اما برای انتخابات بعدی قطعاً این فعال و احیا شدن آرایش سیاسی امری محتمل است.