به گزارش افق انلاین ، شبکه المیادین به مناسبت رحلت حضرت آیت الله محمد علی تسخیری عضو شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت(ع)، یگانه برنامه مذهبی هفتگی ( أ.ل.م ) خود را با حضور دکتر عباس خامه یار رایزن فرهنگی ایران در لبنان و شیخ احمد کریمه استاد دانشگاه الازهر و از پرچمداران تقریب در مصر و با اجرای دکتر یحیی ابوزکریا مجرى سرشناس الجزایرى ، اختصاص داد.
این برنامه که مورد استقبال گسترده بینندگان در جهان اسلام قرار گرفت، سه بار بازپخش شد.
ترجمه مشروح میزگرد شبکه المیادین درباره بررسی شخصیت فقید حضرت آیت الله تسخیری به شرح ذیل است:
مجری میزگرد، دکتر یحیی ابوزکریا: جناب دکتر احمد کریمه، از آن جایی که مصر از گذشته مرکزی برای تقریب به شمار می رفت و الازهر شریف نیز یکی از مراکز تقریب بین مذاهب می باشد، و تدریس مذاهب اسلامی در متون درسی آن گنجانده شده از جمله در نظریات فقهی، در فقه مقارن و به طور دقیق تر باید بگویم فعالیت جنابعالی در عرصه تقریب که همچنان نیز فعال هستید و در این رابطه نیز کتابی را منتشر کرده اید، درباره علامه فقیه، شیخ محمد علی تسخیری رحمت الله علیه نظرتان چیست؟
شیخ احمد کریمه : بسم الله الرحمن الرحیم و الحمدلله ربّ العالمین که در کتابش می فرماید:” واعتصموا بحبل الله جمیعا و لاتفرقوا”، به ریسمان خدا چنگ بزنید و متفرق نشوید، والصلاه و السلام على سیدنا و مولانا محمد رسول الله، که می‌فرماید:”المسلم اخو المسلم، لایظلمه و لایسلمه و لایحقّره، فحسب امرئ من الشرّ أن یحقّر أخاها لمسلم” مسلمان برادر مسلمان است، نه به او ظلم می کند، نه تحقیرش می کند و نه او را تسلیم خود می کند، و برای انسان از شر همین بس که برادر مسلمانش را تحقیر کند.
تمام وجود مسلمان بر مسلمان دیگر حرام است، مال، خون و آبرویش. خداوند از سبقت گیرندگان در اسلام راضی باشد، سروران ما از خاندان اهل بیت پیامبر و صحابه و کسانی که پس از آنها آمدند از اولیای صالحین و مصلحان.
در ابتدا به برادرانمان در عراق و ایران درگذشت علامه شیخ محمد علی تسخیری را تسلیت عرض می کنم از خداوند متعال می خواهم که وی را در گستره بهشتش جای دهد و خداوند به مسلمانان در قبال فقدانش جزای خیر دهد.
همان گونه که شما مجری موفق و صاحب بیان و قلم ارزشمند دکتر یحیی ابوزکریا فرمودید، مصر زمانی که دعوت امام شیخ محمد شلتوت شیخ راحل الازهر را شنید و به همراه وی نیز مرحوم قمی از ایران و جمعی از صالحان و مصلحان نیز حضور داشتند، دارالتقریب جمهوری عربی مصر در اواسط قرن میلادی گذشته تأسیس شد.این اقدام شجاعانه با تصمیم جناب شیخ محمود شلتوت صورت گرفت و فقه مقارن(فقه مقایسه ای) در دانشگاه الازهر، بین فقه اهل البیت و فقه اهل تسنن و اباضی ها تدریس می شود که درسی تخصصی است.در مقطع ارشد و دکتری، مدرک صادر نخواهد شد مگر آن که دانشجو، یکی از مسائل فقهی برادران شیعه جعفری و شیعه زیدی و نیز فقه اباظی به همراه فقه اهل تسنن را مورد بررسی قرار دهد.
البته این ارتباط از قدمتی برخوردار است چرا که وقتی به صدر اسلام باز می گردیم، خواهیم دید که امام ابوحنیفه و امام مالک نزد امام جعفر صادق درس خواندند و در بسیاری از مسائل تحت تأثیر فقه او قرار گرفتند. تا زمانی که عقل ها باز و دلها پاک باشند، هیچ گونه تعصبی وجود نخواهد داشت. دو امام از بزرگان اهل سنت نزد بزرگی از بزرگان فقه آل البیت تلمذ می کنند یعنی سیدما جعفر صادق رضوان الله علیه.
بنده پژوهش و کتابی با عنوان: “التقریب و الوحده الاسلامیه” و نیز کتاب دیگری با عنوان”فریضه التقریب” نگاشته ام؛ اما متأسفانه در دهه هفتاد قرن گذشته، پس از درگذشت شیخ محمود شلتوت رحمت الله علیه، وهابیت سلفی ظهور پیدا کرد و فتوای ترحیم تقریب اسلامی و جرم بودن آن را میان مسلمانان صادر کرد و از داشتن رابطه میان اعراب، مسلمانان و کاخ سفید و سیاه آمریکا با هر اسمی که داشته باشد، سخنی نگفتند. لذا مفهوم آیه از نگاه سلفی های وهابی، تغییر یافت. این جانب در این کتاب خود اصل متن فتوای”بن باز” را در تحریم و جرم بودن تقریب میان مذاهب آورده ام؛ و متأسفانه زمانی که امور در یکدیگر در هم آمیخت، لذا برخی در پی دور کردن و فاصله انداختن میان برادران شدند. اما به لطف خداوند متعال برخی افراد آگاه و هوشیاری هستند و بنده خود را یکی از خادمان طرح تقریب میان مسلمانان می دانم و تا زمانی که خداوند متعال را ملاقات کنم از این امر دست بر نخواهم داشت.
آن چه که از موارد دقیق و ظریف از علامه راحل محمد علی تسخیری به یاد دارم این است که ایشان روشی را در کنفرانس ها، نوشته ها و تولیدات علمی پایه گذاری کرد، وی بسیار تلاش می کرد تا مشترکات علمی میان مذاهب اسلامی نمایان شود، واز اختلافات علمی دوری می کرد، روش او یادآوری مشترکات بوده و من به نوبه خود از این امر بهره مند شدم،و پروژه تقریب میان مسلمانان را توسعه دادم، تقریب مذاهب اسلامی را به وفاق اسلامی رساندم.
د.یحیی ابوزکریا: جناب دکتر خامه یار شما از نزدیک در کنار شیخ محمدعلی تسخیری بودید و مدتی نیز با او همکاری می کردید، ایشان شبانه روز فعال بودند و بنده خود دیدم که چگونه کار می کرد. لطفا تصویری از این شخصیت برای ما ارائه نمائید:
دکتر خامه یار: بر شما دکتر یحیی و میهمان عزیزمان جناب شیخ احمد که مورد احترام ما و بینندگان است، درود می فرستم.و به امت اسلامی به خاطر فقدان این عالم ارجمند تسلیت می گویم،شخصیتی بزرگ و وحدت طلب و پیشرو در عرصه وحدت و تقریب بین مذاهب اسلامی و ستاره درخشان این آسمان است.
در حقیقت سخن گفتن درباره جناب شیخ، سخنی پر از اندوه و غم است. این شخصیت شاید یک پدیده منحصر به فرد است. ما احترام ویژه ای برای شخصیت های بزرگ وحدت طلب قائل هستیم، که درباره آنها مطالبی آموختیم و از آنها نیز فراگرفتیم و در راهشان قدم نهادیم، مانند مرحوم شیخ شلتوت، شیخ حسن البناء و امثال شیخ محمد عبده، سید جمال الدین اسدآبادی، آیت الله قمی و بسیاری از کسانی که در این مسیر قدم گذاشتند و آن را بنیان نهادند.
اما در تاریخ معاصرمان، جناب شیخ محمد علی تسخیری، این علامه فاضل، پدیده ای منحصر به فرد بود، آن هم در زمانی که به شدت به امثال چنین شخصیت هایی نیازمندیم.
آری، ما در دوران پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، از این ستاره درخشان مطالبی شنیده بودیم، زمانی که در کنفرانس اندیشه اسلامی در الجزایر حضور داشت، و ایشان به نمایندگی از ایران حضور یافته بود و پس از آن نیز مقالات و سخنرانی ها و همراهی او با حضرت امام خمینی پس از هجرت به ایران همان گونه که در مقدمه گفتم درباره ایشان شناخت پیدا کردیم.
آیت الله تسخیری یکی از انقلابیون بزرگ بود، با انقلاب همراه بود و برای آن نظریه پردازی کرد و مطلب نوشت و مؤسسات بزرگ و بسیاری نیز تأسیس کرد و از آن جمله سازمان تبلیغات اسلامی، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، مجمع جهانی اهل البیت، مجمع جهانی تقریب بین مذاهب اسلامی و نیز در تأسیس دانشگاه بین المللی المصطفی نقش داشت و بسیاری از مؤسساتی را که قبلا تأسیس شده بودند در این دانشگاه ادغام شدند. نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری بود که یکی از مؤسسات بسیار مهم کشور به شمار می رود.
ایشان بیش از هفتاد و پنج کتاب و چهارصد مقاله و پژوهش علمی از خود برجای گذاشت و در بیش از هفت صد نشست و کنفرانس بین المللی حضور یافت.وی شاعر و ادیبی توانمند بود که دیوانی با سی قصیده از خود برجای گذاشت. همچنین همزمان راهنمایی بسیاری از پایان نامه هایی در موضوعات حقوق اقلیت ها و حقوق بشر، حقوق کودک و خانواده را بر عهده داشت و یکی از مفسران قرآن کریم بود. ایشان عارف، ادیب، شاعر و فقیه بود. و تألیفات ایشان در زمینه فقه سیاسی و فقه مقارن از جمله پژوهش های نادر در دوران معاصر به شمار می رود. از همه مهم تر این که شخصیتش شخصیتی انسانی و اهل گفتگو بود، به نحوی که همه به خودی خود به او احترام می گذاشتند حتی دشمنانش. در بسیاری از کنفرانس ها در پایتخت های مختلف با او همراه بودم. و به خوبی می دیدم که همگی چگونه به خاطر رفتار، سعه صدر، اخلاق و اندیشه اش به او احترام می گذاشتند و پس از آن دیگر با او دشمنی نمی کردند. یه یاد دارم در نشستش در دوحه به همراه عالم معروفی در آن دوران بودیم، از ایشان با اصرار زیاد خواست تا مقدمه ای را برای کتاب خاطراتش بنویسد. و ایشان با سعه صدر پذیرفت در حالی که آن عالم هفده سال بزرگتر از آیت الله تسخیری بود.
دکتر یحیی ابوزکریا: جناب دکتر احمد کریمه، بنده بارها شیخ را دیده ام و گفتگویی میان ما در گرفته است، اما نور علمش و شعاع اندیشه اش مرا مجذوب خود کرد. بنده از جمله افرادی هستم که بدنم در برابر علم به لرزه می افتد چرا که علم را از همه جوانبش دوست دارم. سعی کردم شخصیتش را تحلیل کنم، به این نتیجه رسیدم که ایشان از تمام کسانی که نزدشان درس آموخته بود، بهره برده است.
ایشان ازسید محمدباقر صدر از اصول دقتش را فرا گرفت و از سید ابوالقاسم خویی دقتش در علم رجال را آموخت و از سید هاشم آملی دقتش در فلسفه، از امام خمینی بُعد عرفانی و صوفی مسلکش را گرفت و از امامان چهارگانه اهل تسنن، ابوحنیفه، شافعی، مالک و ابن حنبل، دقتشان در فقه و گستره وسیع علم آنها از سنت پیامبر را گرفت و از امام جعفر صادق برتری جایگاه ایشان در عرصه درک کل دین آموخت. شخصیتی در این سطح، شایسته این است که خود یک پروژه وحدت طلب همه جانبه باشد. آیا این چنین نیست؟
شیخ احمد کریمه: خداوند به این امت در فقدان علامه راحل و بزرگ محمد علی تسخیری خیر عطا نماید، کسی که اسلام را درک کرد و به خوبی ارائه نمود و خداوند برای این عالم جلیل القدر و معتمد و اگاه اراده نمود تا میان گروههای مختلف را جمع کند همان گونه که گفتید وی در نجف اشرف تحصیل کرد و سپس به ایران عزیر مسافرت کرد و همین امر باعث شد تا به این امت نسخه درمان از مشکل تفرقه و منازعه و درگیری را تقدیم کند.از روش های او این بود که به یکدیگر نصیحت کنیم و درگیری و نزاع نداشته باشیم،و از روش امام شافعی بهره برد همان گونه که امام شافعی با صدای بلند در یاری از موالی خود اهل بیت برخاست و رضایت آنها را جلب کرد.
همچنین امام شافعی می گوید که صدها مسئله ما را در کنار یکدیگر جمع می کند و چند مسئله ما را متفرق می کند. روش شیخ تسخیری این گونه بود که به مشترکات علمی توجه کنند که همان اصل و سنگ بناست و سایبانی است بر سر مسلمانان در جهان کنونی که هر لحظه در حال تغییر است و باید متوجه این امر شد. صدها مسئله در اصول دین، شریعت اسلامی و فرهنگ اسلامی ما را کنار یکدیگر جمع می کند.اما مسائلی نیز وجود دارند که در هر مذهبی وجود دارند مانند این که در فقه سنی ما، مسائلی وجود دارد که دو تن از دانشمندان و دوست یکدیگر مانند ابویوسف و محمد بن الحسن با امام ابوحنیفه اختلاف نظر دارند در فقه مالکی نیز ابوالقاسم با امام مالک اختلاف نظر دارد و امام شافعی دیدگاهش را نیز اصلاح کرد. در گذشته اهل مذاهب در عراق حضور داشتند و هم اکنون در مصر حضور دارند. عبدالله بن احمد بن حنبل در بسیاری از مسائل به پدرش مراجعه می کرد. حال درباره مشترکات علمی، بنده هم نظر با علامه تسخیری می شوم و این همان چیزی است که ما در پی آن هستیم، اما مسائل فرعی و یا اختلافات نظرم این است که باید در جلسات بحث و گفتگو و توسط علما مطرح شوند، اما در برابر رسانه ها و عموم مردم مطرح نشوند.
همان طور که دکتر یحیی گفتند، وقتی از چیزی نام می بریم، نقیض آن را نیز نام برده ایم. برخی از مردم در پی مسائل تفرقه انگیز و ایجاد وحشت میان مسلمانان هستند.
فتوای شجاعانه و قابل تأسی شیخ محمود شلتوت رحمت الله علیه، هنگامی که از وی درباره تعبّد نسبت به مذهبی غیر مذاهب اهل تسنن، پرسیدند، گفت: آری، شریعت خداوند متعال و سبحان، بر ما واجب گردانده که به یکی از مذاهب گرایش داشته باشیم، همان گونه که شیخ شلتوت گفت: شریعت خداوند تابع مذهبی نیست. علامه تسخیری این ارکان را وضع نمود، و از جمله این ارکان که باید به آنها توجه کنیم: مشترکات علمی است که آنها را تثبیت و درباره آنها نظریه پردازی کرد.
دکتر یحیی ابوزکریا: جناب دکتر احمد، وقتی از نظر علمی رشد یابیم، و در پی دلیل علمی باشیم،و تمام این قرآن را درک کنیم و مغز سنت نبوی را دریابیم، خواهیم یافت که وحدت در سایه آن در اندیشه و احکام ما، دست یافتنی خواهد بود. در واقع، الازهر همیشه در موضوع تقریب در مسیر خیر قرار داشت، دکتر احمد الطیب، شیخ الازهر می گوید: تکفیر کردن شیعه، پذیرفتنی نیست و بنده در نجف اشرف پشت سر آنها نماز خواهم خواند. این همان موضعی است که تمام مسلمانان باید اتخاذ کنند. تصمیمی الهی، و خداوند ما را به این امر دعوت کرده است.
جناب دکتر عباس خامه یار،با نگاه به ریشه ای بودن اندیشه شیخ محمد علی تسخیری، فردی که مجتهد بود، یعنی قدرت استنباط داشت و اقدام های متعددی انجام داد، وی از شخصیت های فقهی نجف اشرف و قم به شمار می رفت، وی از نظر معرفتی،صاحب نظر بود، اضافه بر این که در احکام شرعی نیز نظریاتی داشت، آیا چنین نبود؟
دکتر عباس خامه یار: به طور قطه چنین بود، به این معنا که حضور همیشگی او در هر مکان و در هر محفل علمی، همراه با مطلب جدیدی بود. بنده بر روی مسائل جدید تأکید کردم و گفتم که راه حل هایی را ارائه می کرد و به ویژه اشراف کامل ایشان در فقه مقارن(مقایسه ای)نزد مذاهب چهارگانه داشت.
ما باید شخصیت علامه تسخیری را بشناسیم، درست است که ایشان نماد تقریب بین مذاهب اسلامی به شمار می رود، اما همزمان تمام ادیان را در کنار هم جمع می کرد، ایشان نماد گفتگو با دیگران بود.
درباره جایگاه علمی ایشان و احترامش به دیگران سخن گفتم. احترامی که با علمش، هوش سرشارش و اخلاقش باعث می شد دیگران به او احترام بگذارند.این احترام فراتر از مرزهای جغرافیایی، دینی، مذهبی و قومی بود.این شخصیت میانه رو نزد همگان که به او ایمان داشتند، این گونه از او یک پدیده ساخته بود.
ایشان مؤمنی واقعی و دعوت کننده به حق بود. الگویی برای دعوت مردم با عمل خویش بود و نه با زبان. زبانی که با آن با اندیشه های گمراه با آرامی و با احترام و هوشیاری، حکمت و اخلاق برخورد می کرد.
این شخصیت، ویژگی های بسیار مهمی داشت، ایشان به مسئله فلسطین و قدس ایمان داشت. قدس همواره در قلب و اندیشه او جای داشت، از جهت قطب نما منحرف نشده بود.ایشان به مقاومت در هر نقطه از جغرافیا، تاریخ و عقاید ما ایمان داشت. و همواره ب ضرورت وجود این مقاومت، ضرورت دفاع از مسئله فلسطین،مسئله تقریب، مقابله هوشمندانه با تکفیر به همراه با حکمت، منطق، احترام و گفتگو، تأکید داشت.
ایشان با همه طرف ها گفتگو می کرد، حتی با دشمنانش و مخالفان اندیشه هایشان. کنفرانس هایی که حضور داشت بر این امر گواه است. همچنین شخصیت های بزرگی که حضور داشتند این مطلب را تأیید می کنند و در برابر او با تمام قامت می ایستند و اندیشه ها و پژوهش های او را در موضوع تقریب بین مذاهب اسلامی، باور دارند. سیره او گفتگوی بین ادیان بود و مؤسسه های بزرگی را تأسیس کرد که شبانه روزی فعالیت می کنند.
این شخصیت، خستگی ناپذیر بود، و به ویژه در سال های اخیر که با بیماری های گوناگونی با قدرت و هوشمندی دست و پنجه نرم می کرد.
در حقیقت ایشان، پرنده ای بود که بر فراز هفت قاره و پایتخت های مختلف پرواز می کرد و در هر مکانی حضور می یافت و خسته نمی شد. اما به رغم دردها و سختی هایی که از آن رنج می برد، اما خسته نمی شد، بلکه اینجا و آنجا حضور می یافت و به پایتخت های بسیاری در تمام قاره ها سفر می کرد. در حقیقت، آن چه را که روز تشییع پیکر پاک ایشان و به رغم انتشار وبا دیدم، این حدیث را از چهره تشییع کنندگان برداشت می کردم: با فقدان عالم، رخنه ای در اسلام ایجاد می شود که با هیچ چیزی پر نخواهد شد.
به نظرم، خلأ بزرگی ایجاد خواهد شد، ما نیازمند این چنین شخصیت هایی هستیم و نیازمند این گونه شخصیت های تقریبی و وحدت طلب و اندیشه های روشنگر هستیم که می توانند ما را از گرفتاری هایمان و از چالش ها و رنج هایمان در سایه شرایط سخت کنونی نجات دهند.
دکتر یحیی ابو زکریا: برادر عزیز دکتر عباس، تردیدی نیست که شیخ تسخیری با قلبی مطمئن به دیدار مولا خواهد رفت، با توجه به آیات قرآنی و احادیث نبوی، وقتی کسی که مسلمانان را به وحدت دعوت می کند و نزد پروردگارش می رود،عقلانی این است کهایشان بهتر از کسی است که بین مسلمانان تفرقه ایجاد می کند و خواستار کشتن آنان و قطع کردن سر آنهاست.
اجازه بدهید در این فرصت محدود سخنش را به یاد آورم که گفت: دشمن این امت، متحد شده است و برای خود ولایتی ایجاد کرده است، حال چرا در میان ما این ولایت ایجاد نمی شود و اگر مسلمانان متحد نشوند، در فتنه، فساد و عذاب قرار خواهیم گرفت. دشمنان ولایتی ساختگی با هدف شکست این امت ایجاد کردند.
سئوال از دکتر کریمه: فرموردید که بن باز، شیخ شلتوت را تکفیر کرد و بنده نیز دهها کتاب در باب کافر بودن شیخ محمود شلتوت خوانده ام که مذهب جعفری را به رسمیت شناخت، و کسی بر علیه مکتب اهل بیت سخن نگوید چرا که مکتبی بزرگ و عظیم است و نمی توانیم در این فرصت محدود درباره اش سخن بگوئیم.
اما آن گونه که گفته شد، شیخ محمد علی تسخیری به تقریب و نشر تشیع دعوت می کرد،البته این گونه در بعضی محافل گفته می شود، شما را به خدا،آیا این سخن درست است؟ و شما نیز ایران رفته اید.
شیخ احمد کریمه: ما آن چه را گواه می کنیم که از آن اطلاع داریم.از جمله مواردی که تصمیم گرفتم در پروژه تقریب بین مذاهب اسلامی و طرح شیخ شلتوت رحمت الله علیه و سید قمی انجام دهم، و در عین حال موضوع “محمد علی”یکی از وکلا نیز بود و دهها تألیفات نیز پیرامون این موضوع،نوشته شده و مطالعه کرده ام که شاید نزد مردم شناخته شده نباشد.کتاب نادری نیز با عنوان”دعوهالتقریب،تاریخووثائق ” توسط وزارت اوقاف مصر، سال ۱۹۹۱ م چاپ شد و بنده هنوز این کتاب را در اختیار دارم و از آن نگهداری می کنم چرا که مرکزی در مؤسسه تقریب دارم. در حقیقت دشمنان امت که مزدور و خائن هستند، نگران ایجاد وفاق و وحدت میان مسلمانان هستند. لذا تلاش می کنند تا توجه به راهنمائی های کسانی که خیری برای مسلمانان نمی خواهند، میان آنها تفرقه ایجاد کنند.
در کتابی که به عنوان بمبی در تکفیر مسلمانان به شمار می رود و توسط”الجریسی” در ریاض با نام “فتاوی علماء البلد الحرام” منتشر شده است. آن چه در این کتاب آمده است، فتاوا و نظریات بسیار نادری است که آتش فتنه را میان مسلمانان برافروخته می کند. اما “بن باز” که شاگردِ شاگردِ شاگردِ شیخ محمود شلتوت به شمار می رود، او را متهم می کند که چیزی از فقه نمی داند و علمای الازهر که برای تقریب بین مسلمانان و میان اهل تسنن،شیعیان و اباضی ها تلاش می کنند را متهم می کند که آنها چیزی از زندگی نمی فهمند،و متأسفانه به این مضمون که گویی آنها را دشمنان وحدت اسلامی معرفی می کند.
ما که هم اکنون در آغاز سال جدید هجری قرار داریم و از نظام برادری که پیامبر اکرم میان مهاجران و انصار برقرار کرد،می دانیم که به خاطر از بین بردن تعصب های موجود میان اوس و خزرج بوده است. لذا از اینجا روشن می شود که پروژه تقریب در پرتو همان نوری حرکت می کند که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم بعد از هجرت روشن نمود.
اما افرادی وجود دارند که نگرانی ها را برانگیخته می کنند و علمای راسخ در علم امثال شیخ شلتوت را متهم می کنند بلکه حتی مرا نیز متهم کرده اند و گفته اند که این زمینه سازی برای تشیع است. من به آنها گفتم که خیر، ما نه تلاش می کنیم که محیط های شیعه را سنی کنیم و نه تلاش می کنیم که محیط های سنی را شیعه کنیم و نه اباضی ها را شیعه یا سنی کنیم. این ها مذاهبی علمی هستند و سخن ما در این محیط ها حاکم است، ممکن است سخن درستی باشد که دارای اشتباهاتی باشد و ممکن است سخن خطائی باشد که درونش درست باشد. اما تنها برای از بین بردن زنگارها تلاش می کنیم و فاصله بسیار زیادی که باعث شده به طوایف، قومیت ها و تقسیم بندی ها تبدیل شود و از همان آغاز دوران اموی ها تفرقه میان مسلمانان و نیز دشمنی اهل بیت با صحابه و دشمنی صحابه با اهل بیت را رواج دهند.
دکتر یحیی ابوزکریا: آن چه که باعث ایجاد تشنج می شود این که وقتی کسانی با تقریب و ایجاد برادری و محب، مودت و گفتگو و دیدار میان مسلمانان دشمنی می کنند، خود آنها به سمت تل اویو می روند و آن را دوست خود بر می شمارند. متأسفانه صهیونیست برادر، عزیز و دوست شده و مسلمان تبدیل به دشمن شده است.
سئوال از دکتر خامه یار: البته گرایش مکتب تقریب در ایران، فکری بوده و حتی رهبر انقلاب آیت الله خامنه ای نیز یکی از پرچمداران تقریب است و شاید بسیاری نیز این امر را ندانند. لذا ترسی بر از بین رفتن پروژه تقریب و وحدت مسلمانان در ایران عزیز وجود ندارد. آیا این چنین نیست؟
دکتر خامه یار: برادر یحیی در حقیقت، شاید شما به ایران رفته باشی و با بسیاری افراد از نزدیک دیدار کرده ای و بسیار از مسائلی که در حوزه های علمیه و مراکز پژوهشی و اندیشه اسلامی و شیعی در این حوزه ها در جریان است را از نزدیک لمس کرده باشی. اگر بخواهیم با موفقیت هایی که پس از پیروزی انقلاب اسلامی به دست آمده آشنا گردیم و من همیشه آنها را معجزه در عرصه تقریب می نامم، اگر بخواهیم درک کنیم که چه اتفاقی رخ داده است، لازم است تا بدانیم قبل از پیروزی انقلاب در کجا قرار داشتیم و اکنون به کجا رسیده ایم، درخواهیم یافت که جهش هایی صورت گرفته که فراتر از گامهای بلند است. این ها را امام خمینی و پس از او مقام معظم رهبری امام خامنه ای با تمام ایمان و عقیده ادامه داده اند. این مواردی است که از طریق کتاب ها و شبکه های اجتماعی دریافتیم. این جهش ها در طول دهه ها و قرن های گذشته قبل از پیروزی انقلاب بی نظیر است.
به گمانم همین خودباوری باعث شده تا استعمار و استکبار، کشورهای دشمن و بسیاری از گروههای گمراه را هراسانده و به وحشت انداخته و آنها را بر آن داشته تا به مقابله این پروژه برخیزند.
این پروژه ای است که دشمن را می هراساند، به نحوی که می تواند انسان را آزاد کند و قدس و سرزمین های اشغالی را آزاد کند.
پروژه وحدت طلب و تقریب بین مذاهب در حقیقت همان گونه که در حال حاضر مقاومت را می بینم، ناشی از همین اندیشه تقریب بوده و همین امر باعث ترساندن دشمنان است. و برای همین است که توطئه ها و نشست هایی برای مقابله با این طرح وحدت گرا تنظیم می شود.
مرحوم آیت الله تسخیری شخصیتی بارز از میان علمای همین پروژه بود و در مسیر امام خمینی قدم گذاشته بود.
دکتر یحیی ابو زکریا: شما به این نکته اشاره نمودید که این طرح، جبهه غرب، دشمنان تاریخی جهان عرب و اسلام را می هراساند. سخن شما را با سخنی از “آرنولد توینبی” نظریه پرداز غربی در تاریخ بشریت تأیید می کنم که گفته است: نمی توان درباره سرنوشت غرب پیش بینی کرد که آیا همچنان با قدرت به راه خود ادامه می دهند یا خیر، در زمانی که عرب ها و مسلمانان با یکدیگر متحد شوند.
