‘علی لاریجانی’ روز گذشته پس از بازدید از حوزه انتخابیه مسجد حضرت رسول(ص) واقع در نازی‌آباد تهران در جمع خبرنگاران عنوان کرد که ‘دولت می خواهد قیمت بنزین به دو هزار تومان، گاز دو برابر و قیمت گازوییل سه برابر شود که قطعا مجلس در این موضوع حساس است زیرا این بحث تبدیل به اوج گرانی در کشور می شود.’
روزنامه های منتقد دولت نیز با بهره برداری از اظهارات لاریجانی ، امروز با انتخاب تیترهایی که جز نگرانی و تشویش اذهان عمومی نتیجه ای بدنبال ندارد ، بر حجم انتقادات خود از دولت و بویژه اجرای مرحله دوم هدفمندی یارانه ها افزودند.
جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی امروز در گفت و گو با ایرنا ضمن اشاره به این نکته که شرایط کشور اقتضا نمی کند یک مسوول در روز انتخابات چنین اظهارات تنش زایی را مطرح کند ،خواستار پرهیز از هر گونه فضاسازی در شرایط کنونی شدند.
آنان تاکید کردند: همه مسئولان باید در جهت رفع مشکلات مردم و همدلی و وحدت گام بردارند.
‘علیرضا سلیمانی ‘منتخب مردم محلات ودلیجان در مجلس نهم
در این زمینه می گوید: همانگونه که طرح موضوعات اختلاف انگیز به مصلحت کشور نیست از سوی دیگر دامن زدن به این موضوعات نیز شایسته و به مصلحت و منافع نظام نیست.
وی افزود: مسوولان نباید اقدامی را انجام دهند که مردم مایوس شوند و این همان مسیر آب در آسیاب دشمن ریختن است.
سلیمی اظهارداشت: امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند انسجام ، وحدت و همدلی هستیم و به نظر می رسد طرح اینگونه مسایل به صلاح کشور نخواهد بود .
وی تاکید کرد: تمام قوا باید با همدلی یکدیگر در جهت تحقق شعار امسال مقام معظم رهبری و در مسیر رفع گرانی وبیکاری گام بردارند.
نماینده مردم خمینی شهر در مجلس شورای اسلامی نیز با بیان این که سخنان روز گذشته ‘علی لاریجانی’ در روز انتخابات به معنای مایوس کردن مردم بود، گفت: رییس مجلس هشتم چرا باید این سخنان را مطرح کند؟
‘سید جواد ابطحی’ با اشاره به اینکه نظر دولت همواره این است که قیمت یک لیتر بنزین کمتر از یک هزار تومان باشد،اظهار داشت: رییس مجلس نباید موضوع افزایش قیمت حامل های انرژی را جنجالی و رسانه ای کند؛ از سخنان لاریجانی این برداشت می شود که عده ای می خواهند دلهره و تنش در جامعه ایجاد کنند.
وی ادامه داد: رییس مجلس بحثی را رسانه ای کرده که هنوز در مجلس مطرح نشده و به تصویب نرسیده است و تنها عده ای درخصوص آن صحبت کرده اند.
نایب رییس کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی هم با بیان این که صحبت های اخیر رییس مجلس در بحث بنزین کارشناسی نبود ،گفت: با گفتن احتمال دارد یا ندارد نمی توان در مورد یک موضوع سخن گفت.
‘موسی غضنفرآبادی’ افزود: هنوز هیچ مبحثی در مجلس تصویب نشده و حتی مطرح نشده که آقای لاریجانی بر اساس احتمالات سخن می گویند.
‘سید علی محمد بزرگواری’ عضو کمیسیون کشاورزی، آب ومنابع طبیعی مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به اینکه همه قوا باید در جهت رفع مشکلات مردم گام بردارند، گفت : طرح و دامن زدن به مساله گرانی و تورم از سوی هر فردی و یا هر مسوولی درست نیست.
وی اظهار داشت: در بحث اجرای فاز دوم هدفمندی نظر دولت اجرای آن است ولی نظر مجلس بر این است که در صورت اجرا تورم افزایش خواهد یافت که باید با جلسات و مذاکرات فی مابین موضوع مورد بررسی قرار گیرد.
از سوی دیگر اظهارات غیرکارشناسی رییس مجلس ، با واکنش تشکل های دانشجویی روبرو شد.
انجمن اسلامی ۴۶ دانشگاه ایران امروز در بیانیه ای با انتقاد شدید از اظهارات علی لاریجانی بیان کردند: گاهی انسان وا می‌ماند که بعضی از این سیاسیون به چه پایبند هستند؟ آیا به چیزی به نام منافع ملت، اسلام و مصلحت نظام پایبند هستند که چنین بی‌محابا هرحرفی را به زبان می‌آورند. چنین برای لکه‌دار کردن کسی که در گروهشان نیست، مصلحت مردم را فدا می‌کنند؟
در این بیانیه خطاب به لاریجانی آمده است : به گونه‌ای رفتار نکنید که در ذهن دوستداران انقلاب این گونه فهم شود که شما آشکارا علاقه‌ای به آرام شدن فضای سیاسی کشور ندارید و صریحا به نظر ما در مقابل حکم صریح رهبر معظم انقلاب درباره علنی نکردن اختلافات بین مسوولان قوا و حفظ وحدت و انسجام ایستاده‌اید.
این تشکل های دانشجویی تصریح کردند: به فرض که دولت قصد داشت بنزین را دو هزار تومان بکند، آیا این اجرایی شده است یا قرار به اجرایی شدن دارد؟
در این بیانیه همچنین خطاب به رییس مجلس آمده است: احتمالا شما بهتر از ما می‌دانید که هنوز این حرف‌ها از کلام شما درنیامده است که رسانه‌های فرصت طلب داخلی و خارجی ماهی خود را از این آب گل آلود به دست شما گرفته‌‌اند و چطور فردا باید منتظر لرزه‌ای که این حرف ناسنجیده به تن بازار و تن نحیف مردم از گرانی‌ها خواهد انداخت، باشیم؟
انجمن های اسلامی دانشجویان ۴۶ دانشگاه ایران خطاب به خطاب به لاریجانی تاکید کردند : به گونه‌ای رفتار نکنید که در ذهن دوستداران انقلاب این گونه فهم شود که شما آشکارا علاقه‌ای به آرام شدن فضای سیاسی کشور ندارید و صریحا به نظر ما در مقابل حکم صریح رهبر معظم انقلاب درباره علنی نکردن اختلافات بین مسوولان قوا و حفظ وحدت و انسجام ایستاده‌اید که البته رفتار سایر روسای قوا بویژه رییس قوه مجریه هم در این زمینه دست کمی از گفته‌های شما ندارد و این هر دو بد است.
این تشکل های دانشجویی همچنین تصریح کردند:تاسف بار آنجا است که این حرف را زمانی بیان می‌کنید که اولویت اول به سلامت برگزار شدن انتخابات دور دوم مجلس است. آن هم در فضایی که جمله دشمنان در حال القای تنش و بحران در جامعه هستند و ضرورت حفظ انسجام و نشاط روانی جامعه از اوجب واجبات دلسوزان انقلاب و مردم است.
از سوی دیگر صاحب نظران اقتصادی نیز در این باره می گویند:
بر اساس قانون هدفمند کردن یارانه ها، قیمت حامل‌های انرژی تا پایان برنامه پنجم نباید ‘کمتر از ۹۰ درصد قیمت فوب خلیج‌فارس’ باشد.
به اعتقاد آنان ، بر همین اساس قانون هدفمند کردن یارانه ها دولت را ملزم به رعایت سقف قیمت فوب خلیج‌فارس کرده به نحوی که افزایش قیمت بنزین و نفت به تدریج و در طول ۵ سال نباید کمتر از ۹۰ درصد قیمت تحویل روی کشتی در خلیج‌فارس باشد.
از آنجایی که قیمت فوب خلیج فارس برای بنزین هم اکنون حدود هزار تا هزار و ۵۰ تومان است حتی اگر دولت در فاز دوم هدفمند کردن یارانه ها نیز خواستار اجرای کامل قانون باشد و نخواهد ظرف مدت ۵ سال افزایش قیمت ها را برای بنزین اعمال کند، نرخ بنزین در کشور به حدود ۹۰۰ تومان افزایش می یابد که این رقم علاوه بر اینکه به فوب خلیج فارس نزدیک است تفاوت چندانی نیز با نرخ بنزین ۷۰۰ تومانی (آزاد ) که هم اکنون عرضه می شود ، ندارد.
بنزین سهمیه ای نیز که با اجرای فاز اول هدفمند کردن یارانه ها از ۱۰۰ تومان به ۴۰۰ تومان رسیده است در فاز دوم هدفمند کردن یارانه ها بر اساس قانون تعیین تکلیف می شود ضمن آنکه باید توجه داشت که میانگین مصرف بنزین آزاد وسهمیه ای هم اکنون حدود ۵۵۰ تومان است.
در صورتی که بر اساس این محاسبات قیمت بنزین به ۹۰۰ تومان در فاز دوم هدفمند کردن یارانه ها برسد تنها ۳۵۰ تومان از میانگین قیمت بنزین آزاد و سهمیه ای بیشتر است.
در این میان برخی مقامات در اظهار نظرهای کارشناسی نشده اعلام کرده اند که دولت به دنبال افزایش قیمت بنزین به هر لیتر ۲ هزار تومان است در حالی که ستاد هدفمندی یارانه ها بعنوان متولی تغییر و تعیین نرخ بنزین هنوز نرخ و مصوبه ای در این خصوص اعلام نکرده است.
بر اساس ماده نخست قانون هدفمندی یارانه ها، دولت مکلف است با رعایت این قانون قیمت حامل های انرژی را اصلاح کند و قیمت فروش داخلی بنزین، نفت گاز، نفت کوره، نفت سفید و گاز مایع و سایر مشتقات نفت، با لحاظ کیفیت حاملها و با احتساب هزینه‌های مترتب (شامل حمل‌ونقل، توزیع، مالیات و عوارض قانونی) به تدریج تا پایان برنامه پنجساله پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران کمتر از نود درصد (۹۰%) قیمت تحویل روی کشتی (فوب) درخلیج فارس نباشد.
به گفته کارشناسان و بر اساس آمارهای موجود ، هم اکنون قیمت هر تن بنزین (تحویل روی کشتی) فوب خلیج فارس، یک هزار تا یک هزار و ۵۰ دلار است که بر این اساس نرخ هر لیتر بنزین در این بازار، یک دلار و ۲ سنت می باشد.
بنابر این هر لیتر بنزین برای تحویل روی کشتی در خلیج فارس یک هزار و ۲۵۶ تومان خرید و فروش می شود که بر اساس آنچه در قانون هدفمندی آمده است نرخ هر لیتر بنزین باید به تدریج تا پایان برنامه پنجم توسعه کمتر از یک هزار و ۱۳۰ تومان نباشد.
در اینجا این سوال مطرح می شود که (با فرض ثبات قیمت ها در فوب خلیج فارس) هر لیتر بنزین باید به طور تدریجی بعد از برنامه پنجم توسعه به یک هزار و ۱۳۰ تومان برسد؛ بنابر این چگونه بنزین معمولی می تواند در سال جاری به هر لیتر ۲ هزار تومان افزایش یابد؟
‘محمدحسن قدیری ابیانه’ کارشناس مسایل اقتصادی در این خصوص به خبرنگار ایرنا ،گفت: اگر قیمت هر بشکه نفت خام ۱۲۰ دلار فرض شود قیمت صادرات عمده در خلیج فارس معادل لیتری ۷۵ سنت خواهد بود که این رقم با ارز دولتی حدود هزار تومان و ارز بازار آزاد حدود هزارو ۴۵۰ تومان می شود که البته باید هزینه پالایش ، حمل ونقل و انبار داری را نیز به آن اضافه کرد.
وی ادامه داد: قیمت فرآورده هایی اعم از نفت ، بنزین وگازوییل به طور طبیعی بیش از این رقم است و هنوز دولت یارانه بسیار سنگینی بابت سوخت پرداخت می کند در حالی که ثروتمند تر ها از این یارانه ها بسیار بیشتر استفاده می کنند.
کارشناس عالی مدیریت استراتژیک تصریح کرد: هم اکنون حتی بنزین آزاد به شدت یارانه ای است واین امر موجب اتلاف سرمایه ها شده است.
وی با بیان آنکه ، معتقدم یارانه ها باید هر چه سریعتر قطع و قیمت فرآورده ها واقعی شود ، اظهار داشت: اما این امر یک روی سکه است و روی دوم سکه نیز باید به گونه ای باشد که این بودجه به نحو بهتر وموثری به نفع عموم کشور هزینه شود.
این کارشناس با اشاره به شرط مجلس برای اجرای هدفمند کردن یارانه ها گفت: بر این اساس دولت باید طی ۵ سال قیمت انرژی را به ۹۰ درصد قیمت فوب خلیج فارس برساند که البته این رقم نیز باز هم یارانه ای است زیرا هزینه حمل و نقل در آن محاسبه نشده است.
قدیری ابیانه تصریح کرد: بر این اساس سالانه ۲۰ درصد به قیمت ها اضافه می شود و به تورم توجهی نشده در حالی که نرخ تورم در سال گذشته بیش از ۲۱ درصد بوده است و این امر نه تنها به معنای توقف هدفمند کردن یارانه ها است بلکه به نوعی عقبگرد محسوب می شود.
وی افزود: باید کمک کرد تا دولت درمدت کوتاه باقی مانده گام های بزرگی در جهت تکمیل طرح هدفمند کردن یارانه ها بردارد .
