رشته هوانوردی دارای سه شاخه خلبانی، مراقبت پرواز و ناوبری هوایی است که در این میان دو شاخه خلبانی و مراقبت پرواز از بین داوطلبان گروه های آزمایشی ریاضی و فنی و علوم تجربی دانشجو می پذیرند.
گرایش های رشته هوانوردی
• مراقبت پرواز
• ناوبری هوایی
• خلبانی
همچنین رشته هایی مثل تعمیر و نگهداری هواپیما، الکترونیک، مدل سازی و… هم وجود دارند که در زیر شاخه ها قرار می گیرند.
شاخه خلبانی تنها شاخه خلبانی که از طریق آزمون سراسری دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی دانشجو می پذیرد، شاخه خلبانی نظامی است که دانشجویان آن در دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری آموزش می بینند.
هدف از پذیرش دانشجوی هوانوردی (خلبانی) در دانشگاه هوایی شهید ستاری، تربیت خلبان های مورد نیاز نیروی هوایی جمهوری اسلامی است. نیروی هوایی تعیین می کند که دانشجویان خلبانی در کدام رشته تخصصی (خلبان جنگی، آموزشی یا مسافربری) آموزش ببینند.
آنچه مهم است این است که رشته هوانوردی (خلبانی) دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری وابسته به نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی است و دانشجویان این دانشگاه از ابتدای ورود به دانشگاه یک دانشجوی نظامی خواهند بود و در نهایت به عنوان یک افسر مهندس یا کارشناس فارغ التحصیل می شوند.
رشته خلبانی چیست ؟
برای خلبان شدن چه رشته ای در دبیرستان باید خواند؟
روش های مختلفی برای ادامه تحصیل در این رشته و رسیدن به مدرک خلبانی موجود می باشد. به طور کلی از سه روش میتوان وارد رشته خلبانی شد که در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت.
شرایط ورود به دانشکده
برای ورود به دانشکده پرواز شرکت هواپیمایی کشور، فرد باید دارای مدرک دیپلم متوسطه و مدرک پیش دانشگاهی در رشته ریاضی و حدکثر دارای سن هم ۲۲ سال باشد. فرد متقاضی باید در کنکور سراسری شرکت کند.
در صورت کسب نمره علمی لازم و انتخاب کد رشته خلبانی در انتخاب رشته خود می‌تواند وارد مرحله معاینه پزشکی، مصاحبه و گزینش شرکت هواپیمای کشور شود. همچنین فرد می‌تواند در مدارس خصوصی خلبانی که حدود ۳۰ میلیون تومان هزینه دارد ثبت‌نام کند.
پس از تحصیل در رشته خلبانی مدارک و گواهینامه های رشته خلبانی شامل «پی پی ال» یا گواهینامه خلبانی و «ای آر» یا گواهینامه آلات پروازی یا پرواز کورو و در نهایت «پی ال ای» یا گواهینامه خلبانی مسافربری ارائه می شود. یک خلبان علاوه بر استخدام در ارتش گزینه های دیگری پیش رو دارد: از جمله استخدام در شرکت‌های هواپیمایی خصوصی یا سازمان‌هایی که هواپیمای خصوصی در اختیار دارند.
همانطور که گفته شد خلبان باید زندگی کاملا بی دغدغه و آرامی داشته باشد و نباید هزینه های زیادی که بیش از دیگران باید صرف حفظ سلامتی اش کند، فکر او را مشغول و نگران کند.
شرایط ورود به دانشگاه خلبانی
معاینات استاندارد پزشکی در حوزه رشته خلبانی
تست پزشکی در بخش هواپیماهای غیر نظامی (Civil) هم چون مسافرتی شامل ۲ گواهی نامه کلاس ۱ و کلاس ۲ می باشد.
گواهی نامه کلاس ۲ برای دانشجویان PPL و خلبانان دارای گواهی نامه PPL و یا مهندس پرواز و ناوبر می باشد و گواهی نامه کلاس ۱ برای دانشجویان CPL و IR و خلبانان دارای گواهی نامه CPL و IR.
به طور کلی نیز شرایط تست های مختص کلاس دو نیز ساده تر می باشند.
این تست های پزشکی به طور کلی شامل بررسی:
– نوارهای قلبی و مغری، اکو قلب، مانیتورینگ هولتر در صورت لزوم
– بینایی سنجی شامل تست های استانداردی برای معاینه دید میانه، نزدیک بینی، دور بینی، عمق دید فرد، تست رنگ جهت بررسی کور رنگی و موارد مشابه دیگر
– شنوایی سنجی شامل آدیومتری برای بررسی فرکانس های ۱۲۵ و ۲۵۰ و ۵۰۰ و ۱۰۰۰و ۲۰۰۰ و ۳۰۰۰ و ۴۰۰۰ و ۸۰۰۰ هرتز برای هردوگوش در مدت زمان خاص،
– بررسی سلامت ریه ها و سینوس ها به کمک عکس ها و نوار ریه
– بررسی سلامت فک و دندان ها
– تست HIV
– معاینات کلی دیگر و تست فشار خون
– تست های روان سنجی و بررسی رفتار فرد در موقعیت های مختلف و تحت فشارهای عصبی
در صورتی که متقاضی بتواند تست های پزشکی فوق را طی نماید، کارت AMC به وی تعلق می گیرد که مجوز ورود وی به این رشته از لحاظ سلامت فیزیکی و روحی می باشد.
یک دانشجوی خلبانی باید جسور، نترس و شجاع باشد و همچنین لازم است که عاشق این رشته بوده و فردی منضبط و منظم باشد.
دروس رشته ی خلبانی
درس های رشته ی خلبانی :
دروس پایه رشته خلبانی:
ریاضی ، فیزیک پایه، آمار و احتمالات، معادلات دیفرانسیل.
دروس اصلی رشته خلبانی:
کامپیوتر و برنامه نویسی، ارتعاشات عمومی، استاتیک، مبانی مهندسی برق، دینامیک عمومی، اصول ایمنی پرواز، الکترونیک عمومی، آئرودینامیک عمومی، اصول هوانوردی، موتورهای هواپیما، سیستم های الکتریکی و الکترونیکی هواپیما، ناوبری هوائی، هواشناسی، فیزیولوژی هوائی، قوانین و مقررات هوانوردی.
دروس تخصصی رشته خلبانی:
مقاومت مصالح، مبانی مدیریت و تحقیق در عملیات، ایرودینامیک سیالات تراکم‌پذیر، انتقال حرارت عمومی، مکانیک پرواز کاربردی، زبان تخصصی، پرواز اولیه، پرواز پایه ، پرواز پیشرفته نظامی ، پرواز تخصصی نظامی.
تسلط به زبان انگلیسی از شرایط لازم رشته ی خلبانی است.
از آنجایی که کلیه کتاب های هوانوردی و درس هایی که در هواپیمایی داده می شوند به زبان انگلیسی است و زبان انگلیسی به عنوان زبان بین المللی هواپیمایی انتخاب شده است، تسلط به زبان انگلیسی از ضروریات خلبانی است. داوطلب خلبانی باید از ضریب هوشی خاصی برخودار باشد. از کلیه افرادی که داوطلب خلبانی هستند آزمون های هوشی گرفته می شود. در این آزمون ها میزان واکنش، قدرت تجزیه و تحلیل و هوشیاری داوطلب بررسی و اندازه گیری می شود.
قوانین ورود به رشته خلبانی :
قوانین کلی در مورد ورود به دوره های آموزشی و شروع خلبانی به این صورت هستند:
داشتن پایان نامه دیپلم
داشتن کارت پایان خدمت وظیفه عمومی یا معافیت دائم غیر پزشکی و یا معافیت تحصیلی
حداقل سن ۱۸ سال
حداقل قد ۱۶۵ سانتیمتر
احراز صلاحیت پزشکی طبق استاندارد اداره طب هوایی سازمان هواپیمائی کشوری
تدیّن به یکی از ادیان رسمی کشور
عدم اعتیاد و عدم سوء پیشینه
احراز صلاحیت اخلاقی توسط اداره کل حراست سازمان هواپیمایی کشوری
قوانین رشته ی خلبانی
دانشگاه های برتر خلبانی
رشته خلبانی در کشورهای مختلف در سراسر جهان تدریس می شود، اما برخی از دانشگاه ها که توانسته اند به استانداردهای تعیین شده در آموزش خلبانی برسند، دانشجویان بین المللی هم جذب کرده و به آموزش این رشته به آن ها می پردازند. برای نخبگان و کسانی که تمایل دارند در این رشته به تحصیل بپردازند، آگاهی از دانشگاه های معتبر جهان که در لیست QS قرار دارند و بالاترین سطح کیفیت را در آموزش دارند، اهمیت زیادی دارد، از این رو به تعدادی از دانشگاه های برتر جهان در رشته خلبانی می پردازیم.
دانشگاه خلبانی کرووگراد
این دانشگاه در کشور اوکراین در شهر کرووگراد واقع است و یکی از معتبرترین دانشگاه های خلبانی به حساب می آید که خوشبختانه مورد تایید وزارت علوم ایران هم بوده و افرادی که پس از تحصیل به ایران باز می گردند، مشکلی برای تایید مدرک خود توسط وزارت علوم ایران ندارند. این دانشگاه عضو ایکائو نیز است و دوره خلبان عمومی به زبان انگلیسی و دوره پرواز تخصصی به زبان روسی در این دانشگاه برگزار می شود.
دانشکده خلبانی رویال ویکتوریا در استرالیا
این دانشکده یکی از بهترین و قدیمی ترین دانشکده های پرواز در بندر فیلیپ استرالیا است. فرودگاه مورابین در بندر فیلیپ قرار داشته و دانشجویان دوره خلبانی در این فرودگاه آموزش می بینند. دوره های خلبانی شخصی، خلبانی بازرگانی، خلبانی با هواپیمای تک موتوره، خلبانی با هواپیمای دو موتوره،پرواز با هواپیماهای پیشرفته، پرواز در شب و دوره استادی خلبانی از مهم ترین آموزش های این دانشکده است.
خلبانی در دانشگاه سویین برن استرالیا
در این دانشگاه دوره کارشناسی و کارشناسی ارشد خلبانی با بالاترین سطح آموزشی برگزار می شود. دوره کارشناسی این دانشگاه ۳ ساله است که با همکاری دانشکده هوایی آکسفورد ( از بهترین دانشگاه های هوانوردی جهان) برگزار می شود. این دانشگاه از معتبرترین و بهترین دانشگاه های خلبانی در سطح جهان محسوب می شود که مورد تایید وزارت علوم ایران نیز هست.
دانشگاه ایالتی سنت پترزبورگ روسیه
در حال حاضر ابر قدرت دنیا در رشته هوانوردی و هوا و فضا کشور روسیه است. پس بدیهی است که بهترین دانشگاه های جهان در صنعت هوانوردی دانشگاه های روسیه باشند. دانشگاه ایالتی سنت پترزبورگ روسیه با پیشرفته‌ترین تکنولوژی های روز دنیا، رشته خلبانی را با انواع وسایل حمل و نقل هوایی تدریس می کند. دانشجویان این دانشگاه زندگی در یک شهرک پیشرفته‌ی هوایی را تجربه می کنند و مهارت زیادی را در پرواز کسب می نمایند.
دانشگاه خلبانی مسکو، دانشگاه خلبانی لیاپیدوسکی، دانشگاه خلبانی ساسوسکی، دانشگاه خلبانی ژنرال بوگایوف از دیگر دانشگاه های خلبانی روسیه به شمار می روند که در سطح جهانی مطرح بوده و امکان تحصیل در آن ها برای دانشجویان و دانش آموزان نخبه سراسر جهان وجود دارد.
موسسه تکنولوژی ماساچوست، انستیتوی فناوری جورجیا، آکادمی دریایی ایالات متحده، آکادمی نیروی هوایی ایالات متحده، دانشگاه پوردو، موسسه پلی تکنیک رنسلر، دانشگاه ایالتی اوهایو، دانشگاه هوانوردی embry-riddle در سراسر جهان، موسسه پلی تکنیک ویرجینیا، دانشگاه ایالتی سن خوزه جزء ده دانشگاه برتر هوانوردی در آمریکا و جهان محسوب می‌شوند.
دانشگاه های خلبانی در ایران
دانشکده خلبانی سپاه و ارتش، دانشکده صنعت هواپیمایی کشور، دانشکده صنعت هواپیمایی مهرآباد، دانشکده صنعت هواپیمایی در برخی از شهرهای ایران جزء استثنائات بوده و افراد آموزش دیده در این دانشگاه ها به عنوان خلبان نظامی و غیر نظامی به طور رسمی فعالیت می کنند.
موقعیت شغلی در ایران :
شاخه خلبانی تنها در دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری ارائه می شود و تمامی دانشجویان این دانشگاه از ابتدای ورود بورسیه می شوند و با درجه ستوان دومی فارغ التحصیل می شوند و در زمان خدمت در نیروی هوایی، مسکنی مناسب و مطابق ضوابط نیروی هوایی دریافت می کنند. شاخه مراقبت پرواز هم در دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری و دانشکده صنعت هواپیمایی کشوری ارائه می شود. گفتنی است تعدادی از دانشجویان دانشکده صنعت هواپیمایی کشوری از ترم دوم تحصیلی، در صورت احراز شرایط با توجه به نیاز شرکت های هواپیمایی بورسیه خواهند شد و در صورت سپردن تعهد خدمت از انجام خدمت وظیفه معاف می شوند
در کل برای خلبان مسافربری می توانید در کلاسها و دوره های مخصوص سازمان هواپیمایی شرکت کنید که شرایط بسیار سخت و هزینه ی بسیار زیادی هم دارد.
