به گزارش افق انلاین ، مطابق آمار ارائه شده از سوی مرکز پژوهش های مجلس درباره بازار کار در پاییز ۹۹ ,یکی از مهم ترین عوامل اثرگذار بر بازار کار در سال ۱۴۰۰ رویکرد بودجه نسبت به اشتغال زایی است.
در این گزارش آمده است, بازار کار کشور در سال ۱۳۹۹ بیش از هر چیز متأثر از شیوع ویروس کرونا در کشور بوده است. نتایج طرح آمارگیری نیروی کار پاییز ۱۳۹۹ نشان می‌دهد که در پاییز سال جاری نسبت به فصل مشابه سال قبل تحت تأثیر شیوع ویروس کرونا جمعیت شاغل کشور حدود یک میلیون نفر کاهش یافته که بخش عمده این کاهش اشتغال (۷۲ درصد) در بخش خدمات رخ داده است. این در حالی است که در فصول بهار و تابستان ۱۳۹۹ به ترتیب ۱۴۹۹ و ۱۲۰۹ هزار نفر از تعداد شاغلین کاسته شده است. این ارقام نشان می‌دهد با گذر از شوک اولیه شیوع ویروس کرونا از میزان کاهش اشتغال نیز کاسته شده است.
همچنین نرخ بیکاری کاهش ۱٫۲ درصدی نسبت به پاییز ۱۳۹۸ داشته است، اما از آنجایی که کاهش این نرخ با افزایش جمعیت غیرفعال همراه بوده، نمی تواند بهبود وضعیت بازار کار را نشان دهد؛ زیرا افزایش جمعیت غیرفعال، پیامدهای مهمی در سیاستگذاری دارد و فعال کردن افراد غیرفعال حتی از استخدام مجدد بیکاران دشوارتر است.
بررسی آمارهای جریان نشان می دهد که ۱۰٫۱ درصد از جمعیت فعال در دوره مورد بررسی از بازار کار خارج و غیرفعال شده اند که اگر این افراد در بازار کار باقی می ماندند و به جمعیت بیکار اضافه می شدند، نرخ بیکاری به ۱۸٫۴ درصد میرسید.
یکی از مهم ترین عوامل اثرگذار بر بازار کار در سال ۱۴۰۰ رویکرد بودجه نسبت به اشتغال زایی است. لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ در انتهای پاییز ۱۳۹۹ به مجلس ارائه گردید و از آنجایی که بودجه مهم ترین سند مالی حاکمیت است، می تواند اثر قابل توجهی بر بازار کار داشته باشد. با این حال کسری بودجه قابل توجه و آثار بی ثبات کننده آن بر اقتصاد کشور در کنار پراکندگی و عدم انسجام احکام اشتغال زایی در لایحه و مصوبات کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۰ امیدواری به حل مشکلات اشتغال از کانال بودجه را کاهش می دهد.
یکی از نمودارهای این گزارش بیانگر این است که در پاییز ۹۳به بعد و به مدت ۲۱فصل جمعیت فعال به طور متوسط در هر فصل نسبت به فصل مشابه سال قبل از آن حدود ۷۷۰هزار نفر اضافه شده است .اما از فصل بهار ۹۵روند کاهشی جمعیت فعال آغاز شده است به این معنی است که به تدریج میزان افزایش جمعیت فعال کمتر و کمتر می‌شود تا اینکه در زمستان ۹۸با شور که کرونایی این افزایش متوقف می شود.
در زمستان ۹۸نسبت به فصل مشابه سال قبل جمعیت فعال ۴۳۰هزار نفر کاهش و در بهار و تابستان ۹۹نسبت به فصل مشابه سال قبل جمعیت فعال به ترتیب ۱۹۹۰ هزار نفر و ۱۶۲۶ کاهش داشته است. همچنین در پاییز ۹۹جمعیت فعال یک هزار و ۴۹۰ هزار نفر کاهش داشته و در حدود ۳۲درصد این کاهش ۴۷۷هزار نفر سهم جمعیت فعال مردان و مابقی آن ۶۸درصد جمعیت فعال زنان است.
*جمع بندی
وضعیت بازار کار در پاییز ۹۹ نشان می‌دهد که تحولات این بازار در این فصل نیز مشابه مشابه فصول بهار و تابستان همچنان متاثر از شیوع بیماری کرونا از زمستان ۹۸ بوده است و متاسفانه ساختار شکننده و آسیب پذیر بازار کار ایران عمق تاثیر این بیماری را شدت بخشیده است.
شدت وخامت در شاخص های بازار کار به خوبی قابل رصد و بررسی است. نتایج طرح آمارگیری نیروی کار پاییز ۹۹ نشان می دهد که در پاییز ۹۹ نسبت به فصل مشابه سال قبل جمعیت غیرفعال کشور ۲۱۸۱ هزار نفر و جمعیت شاغل ۱۰۳۰ هزار نفر بیکار ۴۷۵ هزار نفر و جمعیت فعال کشور ۱۵۰۰ هزار نفر با کاهش مواجه بوده است.
تسنیم/ هرچند این کاهش در مقایسه با فصل تابستان سال ۹۹ نسبت به فصل مشابه سال قبل شدت کمتری داشته است, با نگاهی به چگونگی کاهش جمعیت شاغل به تفکیک بخش ها مشاهده می شود که جمعیت شاغل در بخش خدمات به میزان ۷۴۱ هزار نفر و جمعیت شاغل بخش‌های کشاورزی و صنعت به ترتیب به میزان ۲۸۶ هزار و ۸ هزار نفر کاهش داشته اند و حدود ۳۴٫۶ درصد از کاهش جمعیت شاغل مربوط به افراد کارکن مستقل بوده است.
بنابراین هر چند نرخ بیکاری کاهش ۱٫۲ درصدی نسبت به پاییز ۹۸ داشته است, اما از آنجایی که کاهش این نرخ با افزایش جمعیت غیرفعال همراه بوده نمی‌تواند بهبود وضعیت بازار کار را نشان دهد.
زیرا افزایش جمعیت غیرفعال پیامدهای مهمی در سیاست گذاری دارد و فعال کردن افراد غیر فعال حتی از استخدام مجدد بیکاران دشوارتر است, همچنین بررسی آمار ان می‌دهد که ۱۰٫۱ درصد از جمعیت فعال در دوره مورد بررسی از بازار کار خارج شده و غیرفعال شده‌اند, اما می بایست سیاست‌گذاران به این نکته توجه کنند, که اگر این افراد در بازار باقی می ماندند و جمعیت بیکار اضافه می شدع نرخ بیکاری به جای ۹٫۴ درصد به ۱۸٫۴ درصد می رسید و نسبت به پاییز ۹۸ حدود ۷٫۸ درصد افزایش داشت.
از سوی دیگر مهمترین رویداد طرح تقنینی کشور یعنی ارائه بودجه که مهمترین سند مالی حاکمیت و در واقع سند حکمرانی کشور است, مقارن با انتهای فصل پاییز هر سال است, اما نمی‌توان برای رفع چالش‌های بازار کار صرفاً به تصمیمات بودجه امید بست. در بودجه سال ۱۴۰۰ کسری بودجه قابل توجه و آثار بی ثبات کننده آن بر اقتصاد کشور در کنار پراکندگی ها و عدم انسجام احکام اشتغالزایی در لایحه و مصوبات کمیسیون تلفیق بودجه امیدواری به حل مشکلات اشتغال از کانال بودجه را کاهش می‌دهد.
