2

تحولات شمال آفریقا و خاورمیانه عربی

  • کد خبر : 3515
  • ۰۶ تیر ۱۳۹۰ - ۱۰:۴۱

دکتر محمدمهدی مظاهری شتاب تحولات شمال آفریقا و خاورمیانه عربی بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان منطقه را به تامل فکری و دلایل شکل گیری آن وا داشته است، به طوری که در برخی از جهات با یک خاورمیانه جدید روبرو هستیم. خاورمیانه ای که خارج از ذهن و تصور دولتمردان آمریکا در حال شکل گیری […]

دکتر محمدمهدی مظاهری شتاب تحولات شمال آفریقا و خاورمیانه عربی بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان منطقه را به تامل فکری و دلایل شکل گیری آن وا داشته است، به طوری که در برخی از جهات با یک خاورمیانه جدید روبرو هستیم. خاورمیانه ای که خارج از ذهن و تصور دولتمردان آمریکا در حال شکل گیری است.

فرض غالب این است که مطالبات مردمی منطقه بر اساس باورهای دینی و خواسته های سرکوب شده و حاکمیت استبداد چندین دهه عامل بروز خیزش های مردمی است، در حالی که دیکتاتور لیبی به رغم سرکوب شدید و اقدامات جنایتکارانه در آستانه ترک قدرت و محاکمه قرار دارد. در خاورمیانه عربی نیز صدای مخالفین آل خلیفه و آل سعود هر روز رساتر و پرطنین می گردد.

به نظر می رسد که دو مینوی انقلاب های جدید به آستانه دروازه ریاض، رژیم وفادار به آمریکا و متحد نزدیک غرب هم رسیده است. جنبش جوانان و زنان این کشور به رغم سانسور اعتراضات و گسترش شیوه های سرکوب همچنان بر مطالبات مدنی و گسترش آزادی های سیاسی تاکید دارند.

در فرایند تحلیل دلایل شکل گیری بحران و تداوم آن می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

۱- ریشه ی اصلی در تحولات اخیر را باید در رشد فزاینده آگاهی های مردم دنبال کرد. امروزه به واسطه وجود رسانه های دیجیتالی و افزایش سطح تعاملات بین المللی شاهد رشد روزافزون توقعات در جوامع مختلف و به تبع آن نوسازی سیاسی به معنای خواسته روبه تزاید برای مشارکت در تصمیم سازی ها و تصمیم گیری های سیاسی هستیم. این در حالی است که بیداری اسلامی نیز در منطقه رشد یافته و از سوی دیگر نمی توان عملکرد نادرست و غیر قابل تحمل بعضی از رهبران این کشورها را در برآورده ساختن نیازهای به حق مردم از نظر دور داشت. این رهبران و اطرافیانشان دچار فساد شده اند و امروز در برابر مردمی قرار گرفته اند که آگاهند و ابزار مدرن ارتباطی چون اینترنت و شبکه های گوناگون مجازی برای انتقال آگاهی هایشان را دارا می باشند.

۲- جغرافیای سیاسی منطقه از منظر مرزهای سیاسی کاملا پر التهاب است. دوستان دیروز
پتانسیل های مقاومت در برابر خواسته های استعماری کشورهای به اصطلاح دوست خود را خواهند داشت. تونس مصر و حتی لیبی آینده باید دموکراتیک تر از امروز اداره شوند و این به واسطه ی رویکرد ضد استعماری مردم و اسلام خواهی آن است که موجب بسترسازی مناسب جهت تغییر و تحول ژئوپلتیکی در عرصه سیاست در منطقه خواهد شد. در این مسیر به نظر می رسد که رژیم صهیونیستی بازنده اصلی تحولات خاورمیانه جدید باشد. از دست دادن متحدین نزدیک چون مبارک و بن علی و خطر احتمالی سقوط آل سعود همچون کابوسی خواب سران تل آویو را آشفته می سازد.

۳- تعاملات منطقه ای بازتابی از گرایش های تعریف شده در حوزه ی فکری ناظر بر سیاستگذاری رهبران حاکم بر دولت های گوناگون است. به نظر می رسد با تغییر دولت های حاکم بر این کشورها و همچنین تأثیرپذیری بیشتر از خواسته های مردمی شاهد دگرگونی های ملموس تری در این زمینه خواهیم بود. اما این معنا در دوران اوج خواسته های مردمی است و اگر در این انقلاب ها انحرافی ایجاد شود و رهبران وابسته یا پیوسته به ارکان قدرت نظام بین المللی سلطه را ببینیم بار دیگر برای مدتی شاهد رویکردهای قدیمی در قالب های جدید و خطرناک تر آن خواهیم بود.

۴- راهبرد کلان ج.ا. ایران در مسیر احیای مردم سالاری دینی است لذا به نظر می رسد ایران باید چشم اندازی درست از تحولات را بروز و ظهور دهد تا جهت تأثیرگذاری بر تحرکات منطقه ای دست پیش داشته باشد. این مثبت اندیشی و رفتار ناشی از آن در سطوح گوناگون اقدام های سیاسی
می تواند جمهوری اسلامی ایران را در برابر تهدیدهای احتمالی مصون بدارد.

استاد دانشگاه*

لینک کوتاه : https://ofoghnews.ir/?p=3515

نوشته های مشابه

ثبت دیدگاه

مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : ۰
قوانین ارسال دیدگاه
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.

آمار کرونا
مجموع مبتلایان در جهان
آخرین بروزرسانی در:
مبتلایان

فوتی‌ها

بهبود یافته‌ها

موارد فعال

مبتلایان امروز

فوتی‌های امروز

موارد بحرانی

کشورهای تحت تأثیر