سید محسن طباطبایی مزدآبادی در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم با اشاره به ضرورت نگاه اقتصادی شهردار آینده شهر تهران به مدیریت شهری اظهار کرد: شورای شهر ششم تهران در نخستین گام خود به انتخاب شهردار تهران در آینده‌ای نزدیک اقدام خواهد کرد و سکان مدیریت پایتخت را به دست فردی خواهد داد که در بدو پذیرش مسئولیت با چالشهای متعددی روبرو است.
وی ادامه داد: تهران به عنوان پایتخت و گرانیگاه اقتصادی سیاسی و جمعیتی کشور که بیش از ۲۰ درصد GDP را در خود دارد دارای ویژگیهای منحصر به فردی است و مسائل و مشکلات و ظرفیتها و پتانسیلهای آن ماهیتی متفاوت با دیگر شهرهای بزرگ و کوچک کشور دارد، بنابراین مدیریت چنین شهری باید با نگاهی متفاوت نگاه شود.
دبیرکل انجمن علمی اقتصاد شهری ایران تصریح کرد: اساسا مدیریت کلانشهر تهران باید دارای میدان دید و وسعت نظری هم اندازه تهران بزرگ باشد تا بتواند درکی واقع بینانه از وضعیت این کلانشهر داشته باشد؛ نگاه سنتی به مدیریت شهری تهران بی تردید جوابگوی حجم مشکلات نیست.
وی افزود: مدیریت جدید تهران باید از نظر حکمروایی گسترده‌تر، مشارکت پذیرتر و شفاف تر بوده و دامنه ذینفعان را گسترش دهد؛ کلانشهر تهران دارای دینامیک جمعیتی بالایی است به طوری که جمعیت شبانه حدود ۹ میلیونی آن در طول روز به ۱۲ تا ۱۸ میلیون نفر می‌رسد و این امر با یک نگاه متعارف و سنتی قابل درک نیست.
طباطبایی مزدآبادی با بیان اینکه در نظر گرفتن اینکه یک شهر در طول روز ۳۰ تا ۵۰ درصد افزایش جمعیت دارد، باید مبنای برنامه ریزی اقتصادی شهر قرار گیرد، اظهار کرد: شهردار جدید در حالی تهران را تحویل می گیرد که این شهر با تورم نیروی انسانی، کسری بودجه قابل توجه، اتکا به درآمدهای ناپایدار شهری، جولان کرونا و از دست رفتن بسیاری از درآمدها، سیستم حمل و نقل عمومی فرسوده و کم توان، ترافیک آزاردهنده، آلودگی، مسائل و آسیبهای اجتماعی، دیپلماسی ضعیف شهری، ساختار کالبدی و فیزیکی با تاب آوری اندک و چندین مشکل ریز و درشت دیگر دست به گریبان است.
وی افزود: شواهد نشان می دهد که ریشه بسیاری از گرفتاری های تهران بزرگ از جنس اقتصادی است و وقتی به ریشه یابی مشکلات این شهر پرداخته می شود به سرنخ اقتصادی می رسیم، شهردار تهران باید مسائل را از این دریچه دنبال و اقتصاد شهری را پویا کند چراکه راه رسیدن به توسعه پایدار شهری در گرو ثروت آفرینی و کسب درآمدهای پایدار شهری است.
دبیر انجمن علمی اقتصاد شهری ایران گفت: از نقطه نظر حمل و نقل و ترافیک شهری کلانشهر تهران اکنون یکی از پرترافیک ترین شهرهای جهان است که روزانه حدود ۱۲ میلیون لیتر بنزین در آن مصرف می شود، به عبارتی نزدیک به ۲۰ درصد کل بنزین مصرفی کشور در تهران است.
وی ادامه داد: این حجم تردد تهران را به یک شهر آلوده تبدیل کرده که غلظت آلاینده ذرات کمتر از ۲٫۵ میکرون در شهر تهران حداقل ۳ برابر شرایط استاندارد جهانی بوده است و طی سال بیش از ۸۰ روز در وضعیت ناسالم قرار دارد.
طباطبایی مزدآبادی با بیان اینکه یکی از نقاط تمرکز برنامه اقتصادی شهردار جدید باید بر روی حمل و نقل عمومی متمرکز باشد، خاطرنشان کرد: حمل و نقل عمومی با کیفیت، توسعه اقتصادی اجتماعی و زیست محیطی شهر را در پی دارد، واقعیت این است که تأمین مالی زیرساخت های حمل و نقل شهری که طبق قانون بخش مهمی از آن به عهده دولت است با نوعی عدم اطمینان مواجه است، فشار بر مودیان مالیاتی و یا افزایش عوارض و نیز افزایش قیمت سوخت برای تأمین مالی حمل و نقل چندان خوشایند و مناسب شرایط فعلی تهران نیست چراکه شهروندان و کسب و کارهای آسیب دیده از تحریم و کرونا رمقی برای افزایش مالیات و عوارض ندارند.
وی افزود: از آنجا که پروژه‌های حمل و نقلی دارای استحکام و عمر طولانی هستند اگر واگذاری آنها به درستی انجام شود هم برای شهر و هم برای سرمایه‌گذار سودده هستند؛ در بسیاری از کشورهای جهان تأمین مالی زیرساخت های حمل و نقل از طریق قراردارهایی مانند BOT و یا حتی واگذاری کامل به بخش خصوصی انجام می‌گیرد و بودجه عمومی شهر صرف این زیرساختها نمی شود.
دبیر انجمن علمی اقتصاد شهری ایران تصریح کرد: PPP یا مشارکت عمومی خصوصی نیز روش بسیار مهمی برای تأمین مالی زیرساخت های حمل و نقل شهری در جهان است؛ در ایتالیا ۶۴درصد شبکه بزرگراهی توسط شرکتهایی خصوصی ساخته و تامین مالی شده و در اختیار آنهاست این عدد در پرتغال ۷۸ درصد است.
وی گفت: کلانشهر تهران در دوره جدید باید مسیر سرمایه گذاری در زیرساخت های حمل و نقل را هموار و شفاف کند؛ از جمله روشهای نوآورانه ای که برای تأمین مالی زیرساختهای حمل و نقل شهری در شهرهای بزرگ جهان به عنوان یک تجربه موفق بکار گرفته می شود روش جذب ارزش یا بعبارتی تملک بخشی از ارزش افزوده ایجاد شده برای املاک نزدیک به شبکه حمل و نقل است.
طباطبایی مزدآبادی اظهار کرد: بنابراین به نظر می‌رسد شهردار جدید تهران در زمینه تقویت زیرساختهای حمل و نقل شهری تهران به ویژه حمل و نقل عمومی باید به سراغ بخش خصوصی برود اما برای این مهم نیازمند تدوین اطلس سرمایه‌گذاری و تقویت ساختار سازمان سرمایه گذاری و مشارکتهای مردمی شهرداری است.
وی افزود: دیپلماسی شهری و تقویت پلهای ارتباطی میان تهران و سایر کلانشهرها، سازمانها و ارگان های منطقه ای و بین المللی می تواند مجرایی برای انتقال سرمایه به تهران باشد؛ به عنوان مثال بانک توسعه آسیایی در زمینه مشارکت در تأمین مالی شهری در سال ۲۰۲۰ و تحت شرایط سخت کرونایی ۱۹۴ میلیون دلار در قالب ۱۶۳ پروژه شهری را تأمین مالی کرده است که تهران در این بین جایی ندارد.
دبیر انجمن علمی اقتصاد شهری ایران تصریح کرد: در زمینه درآمدهای پایدار، بررسی قانون بودجه ۱۰ ساله اخیر شهرداری تهران نشان می دهد که سهم درآمدهای پایدار از درآمدهای وصولی شهرداری تهران طی این سالها همواره بین ۲۰ تا ۲۵ درصد در نوسان بوده و حاکی از آن است که هیچ راهکار و سیاست دقیق و محکمی برای ارتقای این درآمدها وجود نداشته است و شهرداری با اتکا به درآمدهای ناپایدار، برنامه های خود را پیش برده است.
وی با اشاره به اینکه درباره تهران اینک از بدهی بین ۷۰ تا ۸۰ هزار میلیارد تومانی شهرداری صحبت به میان می آید، ادامه داد: بررسی درآمد شهرداری کلانشهرهای کشور در سال ۹۹ نشان می دهد که تقریبا اکثر آنها موفق به تحقق درآمدهایشان نشده اند. درصد تحقق بودجه یک ساله سال ۹۹ در تهران ۶۰ درصد، در قم ۶۰ درصد، در اهواز ۶۹ درصد، در کرج ۷۷ درصد، در شیراز ۷۷ درصد، در تبریز ۷۵ درصد و در مشهد ۹۰ درصد بوده است.
طباطبایی مزدآبادی اظهار کرد: شهرداری تهران در سال ۹۸ نیز موفق به کسب ۶۸ درصد درآمدهایش شده و ۳۲ درصد دیگر یعنی نزدیک به ۸ هزار میلیارد تومان محقق نشده است. در بودجه سال ۹۷ نیز تقریبا وضع به همین منوال است و از درآمدهای پیش بینی شده در بودجه ۷۹ درصد محقق شده است همچنین میزان تحقق درآمدها در بودجه سال ۹۶ حدود ۷۰ درصد بوده است.
وی ادامه داد: اتکا به درآمدهای ناپایدار شهری، خود را در بودجه ریزی بی ضابطه شهرداری نشان می دهد و آثار آن به صورت بودجه انبساطی و افسار گسیخته خود را نشان می دهد؛ بودجه سالانه شهرداری تهران طی این سالها با نرخی غیر معقول همواره افزایشی بوده است.
دبیر انجمن علمی اقتصاد شهری ایران گفت: بودجه شهرداری تهران از ۱۷ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان در سال ۹۶ به ۴۷ هزار و ۶۰۰ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۰ رسیده است یعنی طی ۴ سال بودجه شهر به بیش از ۲٫۵ برابر رسیده است و در بازه زمانی ۱۰ ساله یعنی از سال ۹۱ تا ۱۴۰۰ بودجه شهرداری تهران ۵٫۵ برابر شده است.
وی افزود: شهردار جدید تهران باید به فوریت به سراغ تصویب و اجرای لایحه درآمدهای پایدار برود؛ شهردار جدید تهران باید یک چشم انداز استراتژیک با رویکرد اقتصادی برای افزایش درآمدهای پایدار شهرداری تهران داشته باشد.
