سامانه پایا که مختصر شده سامانه «پایاپای الکترونیک» است، زیرساخت اصلی مبادلات پولی بین بانکی انبوه محسوب می‌شود. سامانه پایا در واقع یک سیستم الکترونیکی جامع بین بانکی است که توسط بانک مرکزی طراحی شده است. این سیستم دستور انتقال وجوه متعدد را از بانک مبدا دریافت کرده و بعد از پردازش، این دستورات را برای انجام به بانک‌‌های مقصد ارسال می‌کند. سامانه پایا دو زیرسامانه دارد: وم (واریز مستقیم) و بم (برداشت مستقیم).
ساعات انتقال وجه در سامانه پایا، مانند انتقال وجه کارت به کارت، آنی و لحظه‌ای نیست و ساعات خاصی برای پرداخت و دریافت وجه برای آن در نظر گرفته شده است. به‌طور کلی باید دانست که اگر حواله مورد نظر شما در این سیستم طی روز و تا قبل از پایان ساعات کاری بانک‌‌ها صادر شود، همان روز به حساب مقصد واریز می‌شود، اما اگر حواله در روز تعطیل یا بعد از اتمام ساعات کاری صادر شود، اول وقت اداری روز بعد (غیرتعطیل) به حساب مقصد واریز خواهد شد. باید توجه داشت که امکان کنسل کردن انتقال وجه تا قبل از شروع ساعات اداری بانک وجود دارد. بنابراین اگر فروشنده هستید و خریدار قصد دارد با استفاده از سامانه پایا انتقال وجه را انجام دهد دقت داشته باشید که در روزهای غیرتعطیل و در ساعات اداری روز، انتقال وجه صورت گیرد.
ساعات انتقال وجه سامانه پایا چند چرخه دارد که عبارتند از:
چرخه اول: ساعت ۳:۴۵ جهت تسویه تراکنش‌های شاپرکی و غیرشاپرکی
چرخه دوم: حوالی ۱۰:۴۵
چرخه سوم: حوالی ۱۳:۴۵
چرخه چهارم: حوالی ۱۸:۴۵ (این چرخه از سال ۱۴۰۰ اضافه شده است.)
نکته ۱: شروع چرخه انتقال وجه پایا (شاپرکی) در روزهای تعطیل رسمی حدود ساعت ۱۳:۴۵ است اما وجهِ منتقل شده در اولین چرخه روز بعد (غیرتعطیل) به حساب مورد نظر واریز می‌شود. همچنین انتقال وجه پایا در روز پنج‌شنبه فقط تا ساعت ۱۳:۴۵ دقیقه انجام می‌شود.
نکته ۲: ساعات انتقال وجه پایا که ذکر شد تقریبی هستند و ممکن است با بخشنامه‌های بانک مرکزی تغییر کنند؛ برای مثال، ممکن است بانک مرکزی در روزهای پایانی سال یا روزهای تعطیلی به علت اوج گرفتن پاندمی کرونا یا آلودگی هوا، این ساعت‌‌ها را تغییر دهد. بنابراین نباید روی ساعت‌‌های انتقال وجه این سامانه حساب قطعی باز کنید و برای ساعت مشخصی به کسی قول واریز پول بدهید. در مواقعی که به واریز سریع و لحظه‌ای نیاز دارید، روش کارت به کارت (شاپرک) و ساتنا گزینه‌های بهتری برای شما هستند.
روش استعلام پایا چیست؟
با توجه به این که انتقال وجه در سامانه پایا با شماره شبا انجام می‌شود، امکان ندارد در روند انتقال وجه اشتباهی پیش بیاید، مگر این که فرد هنگام وارد کردن شماره یا مبلغ اشتباهی کند یا اتفاق خاصی بیفتد. در هر صورت، اگر در روند انتقال وجه از طریق سامانه پایا به مشکلی برخوردید یا صرفا می‌خواهید استعلام کنید، باید با همراه داشتن شماره پیگیری حواله، نام بانک مبدا و مقصد و مبلغ دقیق حواله به یکی از شعب بانک خودتان مراجعه کنید یا با شماره‌ای که هر بانک برای انتقال‌های پایا و ساتنا ایجاد ارائه می‌کند، تماس بگیرید.
