روستای هانی گرمله در کرستان صحبت کنیم؛ این منطقه گردشگری در کوهستان های اورامانات در نطقه ی صفر مرزی با کردستان عراق نیز قرار دارد. طبیعت بی نظیر و فوق العاده ای که در این منطقه وجود دارد سبب شده افراد زیادی به سمت این منطقه دیدنی در نقطه ی صفر مرزی حرکت کنند.روستای هانی گرمله در کردستان منطقه ای سرسبز در شهرستان پاوه که در دارای مرز مشترک با کردستان عراق است نیز قرار دارد و گویش مردم این منطقه هورامی (کردی) می باشد. در طول جنگ هشت ساله ای که بین ایران عراق رخ داد بسیاری از خانه ها و باغ های این منطقه نابود شدند و همینطور درختان میوه ی بسیار هم خشکیده شدند. به منظور درک بیشتر از منطقه هانی گرمله می توانیم این روستا را به ۴ دوره ی مختلف تقسیم نماییم که عبارتند از هانی گرمله کهن، هانی گرمله قدیم (قبل از انقلاب اسلامی )، هانی گرمله پس از انقلاب و قبل از جنگ، هانی گرمله تازه (پس از هزینه های انسانی و مادی جنگ تحمیلی)
فلسفه ی نام گذاری هانی گرمله
روستای هانی گرمله در کردستان از دو واژه ی هانه به معنای چشمه و گرمله به معنای گرمی ساخته شده است و این نام در واقع از چشمه ای می آید که در مرکز ده در طول فضل های سال از گذشته تا به حال همواره آب داشته و یکی از ویژگی های آن گرم و جوشنده بودن آن می باشد. این احتمال وجود دارد که دلیل سکنی گزیدن مردم کهن ده و ایجاد آبادی هانه گرمله همین چشمه بوده است.
مردم روستای هانی گرمله در کردستان از گذشته تا به حال به باغداری و دامداری مشغول بوده است. در فصل تابستان مردم این روستا به باغداری مشغول هستند و در کنار چشمه ها و جویبارها نیز کوچ می کنند، زمانی که زمان سر می رسد باز دوباره به ده خود بازمی گیردد و این روند سال ها طول می کشد. دامداران روستای هانی گرمله در کردستان در فصل بهار به خانه های کوهستانی خودشان برمی گردند که در زبان محلی«هوارگه» نامیده می شود کوچ می کنند. با این اوصاف و گویایی شواهد آن، علاوه بر محصولات باغی محصولات لبنی طبیعی و خالص و گوشت دام ها نشان دهنده ی سازگاری کامل این مردم با شرایط طبیعی محیط شان بوده است و بهینه ترین رابطه با طبیعت را دارا بوده اند.در گذشته منطقه های گرمله کمی صعب العبور و فاقد جاده نیز بود، برای این منطقه دو یا سه سال قبل تر از انقلاب جاده ای احداث شد و دور از حکومت های مرکزی حکامی محلی به نام بگ ها در این منطقه حکومت داشتند و برخی از آن ها در زمان بسیار دور بر جان و مال مردم نیز حاکم بودند و به جزء اندکی از آن ها که به مردم ظلم روا می داشتند و اغلب آن ها دارای حافظ مال و جان مردم این منطقه بودند. بگ ها و خانواده شان (بگ زاده ها) به اصطلاح طبقات اجتماعی اقتصادی برتر آبادی بودند. پس از دوره ای کهن در قدیم این ده، کد خدا داشته است. کد خدا مردی خردمند از میان مردم آبادی و مورد تایید اهالی و رابط امور مردم با حکومت بود و تلاش می کرد تا تاثیر شرایط جبر و ظلم حکومت بر مردم و بی عدالتی زمان را بر مردم ده با تصمیم گیری های خردمندانه کاهش دهد.
نکته ای که درباره روستای هانی گرمله در کردستان باید بدانید این است که در این منطقه فقر و نداری بسیار به چشم می خورد که در ۴۰ سال اخیر کمی از درد و رنج مردم این منطقه کاسته شده و وضعیت زندگی و محرومیت هایی که برای مردان و زنان منطقه وجود داشت نیز تا حدی کاهش پیدا کرده است. در ادامه این مطلب می خواهیم به مکان های مذهبی، آموزشی، چشمه ها و باغ هایی که در آن وجود دارد نیز اشاره کنیم.
جاذبه های گردشگری در هانی گرمله
- امام زاده محمد غیبی
بارگاهی از امام زاده محمد غیبی در روستای هانی گرمله در کردستان قرار دارد که در نزد این روستا بسیار مقدس است. در گذشته های دور امام زاده محمد غیبی توسط حاکمان ظالم در بغداد برای مدتی زندانی شد و پس از رهایی از زندان به همراه مرید خودش به نام صوفی خداداد به اورامانات عزیمت کردند و در روستای هانی گرمله در کردستان جان به جان آفرین تسلیم دهد و بارگاهی برایشان توسط اهالی ده ساخته شد. اغلب روزهای چهارشنبه عده ی زیادی از اهالی ده را مشاهده می کنید به این زیارت گاه می آیند و نیایش می کنند.
- چشمه مرگ یا گلابی (هانه مرو)
چشمه ای به نام مرگ یا گلانی در نزدیکی مدرسه هانی گرمله در هانه مرو قرار دارد که برای نامی که برایش انتخاب کرده اند دو دلیل احتمالی وجود دارد: اولین دلیل این است که هر سال بعد از سه یا چهار ماه این چشمه خشک می شود یا به عبارتی دیگر می میرد به همین دلیل به آن چشمه مرگ گفته می شود. دلیل دوم این است که به دلیل درخت گلابی کوهی که در گوشه چشمه قرار دارد نام گلابی هم بر روی این چشمه قرار گرفته است. به همین دلایلی که گفته شد به این چشمه مرگ یا گلابی گفته می شود.
- چشمه سلیمان بگ
در یکی از باغ های بگ زاده ها به نام سلیمان چشمه ای وجود دارد که دلیل نام گذاری آن هم نام همین باغ بوده است. زمانی که فصل گرما شروع می شود مردم ده به خانه باغ ها خود کوچ می کنند و تا اوایل پاییز همان جا می مانند و سپس با شروع شدن فصل سرمان به ده خود بر می گردد. مردم روستا برای آبیاری محصولات خودشان اغلب از آب چشمه سلیمان بگ استفاده می کنند. دراطراف این چشمه در گذشته چایخانه سنتی و کبابی قرار داشته است وجایی برای دور هم جمع شدن مردان آبادی بوده است. البته مغازه هایی برای تامین مایحتاج مردم مثل پارچه و دیگر اقلام هم اینجا قرار داشت و شبیه بازارچه بوده است.
- چشمه میدان
چشمه میدان، چشمه ای در انتهای خاک هانی گرمله در مرز با آبادی بیاره عراق است.آنجا هم گاهی محل دور هم گرد آمدن مردم ده بوده است به این دلیل به آن چشمه میدان گفته اند. مردم مسلمان ده، در کنار هر چشمه شان مکانی مسطح از سنگ و سیمان (ته ون نما) برای نماز گذاردن درست کرده اند. آنان مردمی پاک دین ازجنس روشن و زلال چشمه هایشان بوده اند.
دیگر چشمه ها: چشمه خانم ، چشمه آلوچه (هلوچه) ، چشمه دایی سلیم، چشمه حاجی عثمان، چشمه حاجی حامد، چشمه محمد ویس.
عکاس : زهراشکری
خبرنگار : وصی اله محمودی
