به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، مسعود حسنلو دبیر ستاد فناوری های فرهنگی و نرم معاونت علمی ریاست جمهوری در پاسخ به این سوال که منظور از فناوری نرم چیست و چه فضایی را نمایندگی می کند؟ گفت: فناوری نرم، در دو ساحت کنشگری می‌کند؛ نخست، حل مسائل و بحرانهای اجتماعی و دوم حل مسائل و چالشهای سیاسی و حاکمیتی؛ یعنی، آنجایی که در ذیل گفتمان حاکمیتی نمی‌توانیم به مسائل عمومی اتصال پیداکنیم و بین فهم مردم و فهم حاکمیتی دچار افتراق می‌شویم. واقعیت این است که در حوزه فناوری سخت، پیشرفت‌های چشم‌گیری داشته‌ایم؛ اما در ارائه این پیشرفت‌ها به بدنه جامعه موفق عمل نکرده‌ایم و مردم حسی نسبت به این پیشرفت ها نداشته اند. یکی از این دلایل این امر، ضعف ما در گفتمان سازی و دوم عدم برقراری پیوند میان مسائل حوزه فناوری‌های سخت به مسائل اجتماعی است.
دبیر ستاد فناوری های فرهنگی و نرم معاونت علمی ریاست جمهوری افزود: هویت ملی، زبان فارسی، محیط زیست، عدالت آموزشی، امنیت فرهنگی و …. از جمله مسائل اجتماعی‌ای هستند که مردم با آنها دست و پنجه نرم می‌کنند؛ برای مثال، حمل و نقل عمومی هم یک وجه فناوری سخت و هم یک وجه فناوری نرم دارد اما اغلب برای حل این مسائل به فناوری سخت متوسل شده و از نقش فناوری نرم غافل می شویم.
وی با اشاره به اینکه پس زیست بوم علم و فناوری در یک نگاه کلان باید به سمت حل مسائل اجتماعی برود تا طی آن، نگاه مردم به حوزه فناوری تغییرکند، افزود: ابزار حل مسائل اجتماعی هم در یک لایه حوزه فناوری های نرم و صنایع خلاق است. یعنی نوک پیکان حل مساله زبان فارسی، محیط زیست، هویت ملی، وفاق اجتماعی و …. فناوری نرم، پلتفرم های رسانه ای، پلتفرم های حوزه سرگرمی، محصولات حوزه سبک زندگی و … است. از این رو، به اعتقاد من، معاونت علمی در نگاه کلان خود باید نگاه ویژه تری به حوزه فناوری‌های نرم داشته باشد. این ماموریت‌ها اجمالا در معاونت به ستاد توسعه فناوری‌های نرم و خلاق سپرده شده است، به همین دلیل، ما هم یک رسالت مشخص اجتماعی در حل مسائل اجتماعی برای خود قائل شده‌ایم.
حسنلو در پاسخ به سوال دیگر مبنی بر اینکه مشخصا ستاد شما، برنامه ای برای اتصال مسائل جامعه به زیست بوم علم و فناوری داشته است؟گفت: برنامه‌ای را که امسال در راستای حل مسائل‌اجتماعی، جدی‌تر دنبال کرده‌ایم، بحث حوزه مشاوران اجتماعی است، مساله ما در این طرح این بود که مساله اجتماعی را بازیگران موثر حل کنند. حال بازیگر موثر می تواند یک پلتفرم یا تولید کننده یا شرکت بزرگ باشد اما وقتی از حل مساله یا بهبود یک شاخص اجتماعی صحبت می کنیم با یک بازیگر موثر مواجه هستیم.
دبیر ستاد فناوری های فرهنگی و نرم معاونت علمی ریاست جمهوری ادامه داد: برای مثال، ما در حوزه زبان فارسی دایره لغات مان به زیر ۵۰۰ کلمه رسیده است که خود یک وضعیت قرمز برای حوزه زبانی محسوب می شود. این در حالی است که پیش از این، دایره لغات فارسی ما در محاورات روزمره بالای دو هزار کلمه بوده است. بنابراین، اگر بخواهیم این مساله اجتماعی را حل کنیم، نیاز به ابزار و بازیگرانی داریم که امکان اثرگذاری داشته‌باشد؛ تا زمانی که بازی ای همچون آمیرزا با ۲۰ میلیون مخاطب نداشته باشیم، نمی توانیم از حل این مساله حرف بزنیم. از این رو، برنامه ما در ستاد برای اتصال زیست بوم علم و فناوری به مسائل اجتماعی، تبدیل بازیگران مستعد به بازیگران موثر است .
وی بیان کرد: البته نباید از ذکر این نکته گذشت که بازیگر موثر برای حل مسائل اجتماعی، نیاز به یک راهبر و نخبه اجتماعی دارد که این مهم هم در تعامل با بنیاد ملی نخبگان در حال پیگیری است.بنابراین، ما با یکسری مسائل اجتماعی مواجه هستیم و نیاز داریم بازیگران موثری را برای حل این مسائل تعریف کنیم، و یکسری راهبر برای اینکه این بازیگر موثر را هدایت کنند.
حسنلو با بیان این مطلب که در سال ۱۴۰۱ مردم ۲۵۰ هزار میلیارد تومان هزینه کالا و خدمات فرهنگی کرده اند، گفت: این عدد کمی نیست. اما با این حال، متاسفانه بخش بزرگی از این بازار هنوز وارداتی است و ما می توانیم با اتکا به دستاوردهای شرکت های دانش بنیان و خلاق، این کالا و خدمات را بومی کنیم. این ظرفیت را به بازار خارج از کشور هم سرریز کنیم؛ برای مثال، در صنعت نوشت افزار بالای %۹۰ بازار تا هفت، هشت سال پیش وارداتی بود اما امروز قضیه برعکس شده است و سهم غالب بازار این صنعت در دست تولید کنندگان داخلی قرار گرفته است.
دبیر ستاد فناوری های فرهنگی و نرم معاونت علمی ریاست جمهوری در پاسخ به این سوال که سهم اقتصاد صنایع خلاق در GDP کشور چقدر است، تصریح کرد: سهم اقتصاد صنایع خلاق در دنیا تقریبا چهار درصد GDP است که با سهم نفت و فولاد برابری می کند و پیش بینی می شود که عدد صنایع خلاق به ۱۰ درصد هم برسد. در کشور ما سهم صنایع خلاق در GDP متاسفانه زیر یک تا دو درصد تخمین زده می شود و البته آمار دقیقی در این حوزه وجود ندارد. این در حالی است که ما زیرساخت های فرهنگی و هویتی غنی تری نسبت به کشور های دیگر داریم. تاریخ روایی، بن مایه های فرهنگی و شخصیت هایمان به مراتب از بسیاری از کشور ها عقبه بیشتری دارد؛ بنابراین ما باید دو خلاء را جبران کنیم؛ نخست اینکه یک درصد سهم در GDP را به نرم جهانی یعنی چهار درصد برسانیم و دوم اینکه به افق دنیا که ۱۰ درصد است، نزدیک شویم؛ باید در یک مسیر پر شتابی این مساله را حل کنیم.
وی ضمن اشاره به این مطلب که ما با دو دستاورد درخشان در معاونت مواجه هستیم، خاطرنشان کرد: نخست، گفتمان سازی و ایجاد ادبیات در معاونت علمی و دوم ایجاد زیرساخت و طی آن در فاصله کمی موفق به ایجاد ۱۰۰ پایگاه رشد شده ایم. الان ما به بیش از دو هزار شرکت خلاق اعتبار بخشی کرده ایم موضوعی که دیگر متولیان فرهنگ در کشور نتوانسته اند به این سرعت به آن جامه عمل بپوشانند.
