به گزارش تابناک اقتصادی، ترکیه پس از سه سال تلاش، از لیستِ خاکستریِ گروهِ ویژهِ اقدامِ مالی (FATF) خارج شد. این خبر از این حیث حائز اهمیت است که قرار است دوباره، در‌های اقتصاد جهان، به روی ترکیه باز شود. آن هم درست در زمانی که رقابت اقتصادی میان ایران و این همسایه طی سال‌های اخیر بسیار جدی‌تر از همیشه شده است. در این رقابت، ترکیه فرصت جذبِ سرمایه‌گذار خارجی را به دست آورده است. این در حالی است که نرخ تشکیل سرمایه در ایران منفی است. سرمایه‌گذاران خارجی از ترس تحریم، ریسک سرمایه‌گذاری در ایران را به جان نمی‌خرند و فعالان اقتصادی داخلی نیز به دلیل فضای نامساعد کسب‌وکار و همچنین نبودِ ثبات اقتصادی، تاب و توان افزایش سرمایه‌گذاری ندارند.
ترکیه در سال گذشته نیز در مرز خروج از لیست خاکستری بود؛ اما مشکل رمزارز‌ها و دستورالعمل‌های جدید درباره آن، این زمان را افزایش داد. کارشناسان اقتصادی، معتقدند که امکان تصویب اف‌ای تی اف و برگشت ایران به لیست عادی در طول دوره یک دولت وجود ندارد؛ زیرا جابجایی از لیست سیاه به خاکستری از زمان تایید ایران، حدود ۱۸ ماه است. بدیت ترتیب بعد از اضافه شدن ایران به لیست خاکستری نیز حدود ۲ تا ۵ سال زمان می‌برد تا ایران به لیست اعضای عادی بازگردد. در این میان، هزینه فرصت عدم‌الحاق به اف‌ای تی اف، خروج شرکت‌های خارجی از ایران و همچنین بسته‌تر شدن در‌های ایران به روی جهان است. اقدامی که نرخ تشکیل سرمایه در کشور را بیش از پیش کاهش می‌دهد.
مهرداد سعادت دهقان، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و ترکیه در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی تابناک، به تفاوت جایگاه ایران و ترکیه در اف‌ای تی اف اشاره کرد و گفت: به طور کلی، ایران خارج از معاهده اف‌ای تی اف است. این در حالی است که ترکیه در لیست خاکستری قرار داشت و مانند ایران جزو کشور‌های لیست سیاه شمرده نمی‌شد.
رئیس اتاق مشترک ایران و ترکیه یادآوری کرد: گزاره «ترکیه، در لیست سیاه نبود» به این معناست که ارتباطات مالی و مبادلات تجاری این کشور با جهان قطع نشده بود. به همین دلیل هم از ابتدا، وضعیت این کشور مانند ایران که گرفتاری‌های زیادی در زمینه مبادلات جهانی دارد، نبود. رشد و توسعه کشورها، به پارامتر‌های متعددی بستگی دارد؛ اگر بخواهیم ترکیه را با ایران مقایسه کنیم، نخست باید به این مساله اشاره کرد که کشور ما به طور کلی خارج از معاهده اف‌ای تی اف بود.
این فعال اقتصادی، بزرگ‌ترین مطالبه بخش خصوصی را الحاق به اف‌ای تی اف دانست و اظهار کرد: پیوستن به اف‌ای تی اف همواره، خواسته واقعی بخش خصوصی بوده است چراکه بدون خروج از لیست سیاه و خاکستری، امکان مبادله با دنیا به شکل رسمی وجود ندارد.
وی هزینه فرصت عدم پیوستن به اف‌ای تی اف برای ایران چنین شرح داد: ترکیه پیش از این هم، تجارت آزاد و بین‌الملل داشت؛ با کمی نکته‌سنجی می‌توان نگرانی از خروج دوباره سرمایه از ایران را حس کرد. با سبز شدن ترکیه در لیست، ممکن است برخی از تاجران و شرکت‌های بخش خصوصی به فکر سرمایه‌گذاری دوباره در این کشور بیفتند و از راه ترکیه، مراودات خود را انجام دهند چرا که ترکیه حالا دیگر از لیست خاکستری بیرون آمده و لازم نیست سرمایه‌گذاران هزینه اضافه‌ای برای دور زدن تحریم پرداخت کنند.
سعادت معتقد است : حتی اگر فرایند قرارگیری ایران در لیست سبز مدت‌ها طول بکشد، تلاش برای پیوستن به اف‌ای تی اف ضروری‌ست. وی با تاکید بر همین مساله، خاطرنشان کرد: ایران باید تحت هر شرایطی به اف‌ای تی اف ملحق شود. اگر قرار باشد سیاست‌گذار به این فکر کند که خروج از لیست سیاه، زمان‌بر است، تنها هزینه فرصت عدم الحاق به اف‌ای تی اف را افزایش داده است. این که دولت به راه دراز پیش‌رو نگاه کرده و از ورورد به آن پشیمان شود، به هیچ وجه منطقی نیست.
به گفته وی باید هر چه زودتر نظر کمیته سلامت مالی را جلب کنیم و در مسیر توسعه گام برداریم . این که ورود ترکیه به لیست سبز چند سال طول کشد به این معنا نیست که ایران هم چندین سال معطل تایید سلامت مالی خود خواهد شد.
رئیس اتاق مشترک ایران و ترکیه، هزینه عدم الحاق به اف‌ای تی اف را بسیار بزرگ و غیر قابل تصور دانست و افزود: خسارت ناشی از عدم الحاق به اف‌ای تی اف را نمی‌توان اندازه‌گیری کرد، اما بسیار بیشتر از آنچه که عموم مردم، تصور می‌کنند،است. مردم درباره فرصت‌سوزی‌های عظیم به دلیل نبود اف‌ای تی اف، دیتا و اطلاعاتی ندارند. این در حالی است که تاجران و شرکت‌های بازرگانی صادراتی و وارداتی، مجبور هستند ارتباط خود را حفط کنند. توسعه، بدون جذب سرمایه‌گذار و سرمایه‌گذاری در خارج از کشور، محقق نمی‌شود. زیرا توسعه به معنای سرمایه‌گذاری یک طرفه خارجی‌ها در کشور نیست. فعالان اقتصادی داخلی نیز باید بتوانند خارج از مرز‌های ایران هم سرمایه‌گذاری کنند تا رشد، توسعه و تبادل فرهنگ، با ارتباط اقتصادی کشورها اتفاق بیفتد.
به گفته کارشناسان روابط بین الملل، اف‌ای‌تی‌اف (FATF) یک سازمان فرادولتی است که سیاست‌ها و استانداردهای مبارزه با جرایم مالی، از جمله پولشویی و تامین مالی تروریسم را طراحی و ترویج می‌کند. تعدادی زیادی از سازمان‌های بین‌المللی به‌عنوان ناظر در FATF شرکت می‌کنند. صندوق بین‌المللی پول (IMF)، سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD)، بانک جهانی و پلیس بین‌الملل از جمله این سازمان‌ها هستند.
اگر کشوری در لیست خاکستری و سیاه FATF قرار بگیرد، شانس ادغام در نظام بانکی جهانی را از دست خواهد داد. کاهش مبادلات تجاری بین‌المللی، تحریم‌های اقتصادی از سوی صندوق بین‌المللی پول، بانک جهانی، ADB و البته سایر کشورها از دیگر پیامدهای قرار گرفتن در لیست سیاه و خاکستری است.
