ژئوپارک منطقه ای است با وسعت کافی که مرزهای آن به وضوح مشخص شده و چند پدیده بارز زمین شناسی در محدوده آن قرار گرفته باشد و این محدوده باید بتواند در توسعه اقتصادی جوامع پیرامونی خود نقش موثری ایفا کند .
ژئو پارک طبیعی فیروز از نمای دور به مثابه گل های انباشته بر روی هم می ماند.
امروزه ژئوپارک ها جایگاه ارزشمند خود را در معرفی و حفظ میراث زمین شناختی کشورها یافته است.
ژئوپارک ممکن است علاوه بر پدیده های زمین شناسی از آثار تاریخی، بوم شناسی، باستان شناسی و میراث فرهنگی و طبیعی دیگر نیز برخوردار باشد.
وجود پدیده های بارز زمین شناسی شامل گنبد نمک، چشمه های گوگردی، غار نمکی، دره شگفت انگیز، سواحل بکر و زیبا و حیات وحش در بخش غربی جزیره قشم و جنگل های دریایی حرا، تنگه چاهکوه، تنگه عالی، بام قشم، دره تندیس ها، کلات کشتاران، جزایر ناز و ده ها تخته سنگ و صخره با اشکال زیبا موجب شده تا نام قشم در فهرست دارندگان ژئوپارک های جهانی ثبت شود.
ایران که یکی از کشورهای دارای گوناگونی زمین شناسی کم نظیر است، مطالعات مربوط به ژئوپارک ها را از سال ۱۳۷۹ میلادی در سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور آغاز کرد که یکی از آنها ژئو پارک فیروز کوثر است.
ژئو پارک فیروز، به مثابه گل های انباشته بر روی هم
یکی از جاذبه های زیبای جاده اردبیل به سرچم در سفر به مرکز کشور و شهرستان خلخال ژئوپارک طبیعی فیروز است .
دودکش‌های جن که در زبان محلی به “قیزیل قایا ” معروف است از جمله پدیده‌های شگفت‌انگیز زمین‌شناختی در بخش فیروزآباد شهرستان کوثر استان اردبیل است که در جاده سرچم و نرسیده به تونل اول (تونل امام علی (ع) واقع شده است.
این دودکش ها از نمای دور به مثابه گل های انباشته بر روی هم می ماند ولی با نزدیک شدن به این منظره طبیعی جالب سختی و مقاومت و زیبایی سنگ های این ژئوپارک چشم اندازی زیبا در این مسیر ایجاد کرده است.
ستون هایی از رسوبات آبرفتی است که در زیر تخته سنگی قرار گرفته‌اند و اطراف آن بر اثر فرسایش از بین رفته است.
به اعتقاد باستان شناسان اهمیت زمین شناختی این منطقه موجب شده تا بتوان آن را به عنوان ژئوپارک معرفی کرد.
دودکش‌های جن (قیزیل قایا) فیروزآباد یکی از نادرترین مناظر زمین‌شناسی است که سال گذشته در فهرست آثار طبیعی کشور به ثبت ملی رسید.
این اثر در قسمت جنوب استان اردبیل و در مرز شهرستان گیوی و در بخش فیروز آباد قرار گرفته است.
روستای تاریخی فیروزآباد به عنوان مرکز بخش فیروز در ۲۰ کیلومتری غرب کوثر در جاده ترانزیتی سرچم– اردبیل و در امتداد رودخانه گیوی چایی قرار گرفته است.
این منطقه به دلیل داشتن گونه های مختلف جانوری همچون کل وبز، خرس قهوه ای، گربه وحشی و عقاب شاهی و…. و گونه‌های درختان جنگلی نظیر ارس، افدرا، سیاه تلو و زرشک و…. با وسعت تقریبی ۱٫۲۴۵ کیلومترمربع تحت حفاظت قرار گرفته است.
از جمله گیاهان شاخص منطقه می‌توان به زالزالک، پسته وحشی، گلابی وحشی و انواع گون و پوشش جانوری شامل خوک و گراز وحشی، گرگ، روباه، شغال، خرگوش، جوجه تیغی و گورکن اشاره کرد.
عکاس: آرزو خلیلی
خبرنگار: وصی اله محمودی
