اولویت‌های آموزش‌عالی و دولت چهاردهم

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری تسنیم، با توجه به معرفی وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم از سوی رئیس‌جمهور و معرفی حسین سیمایی صراف به عنوان، گزینه پیشنهادی برای مدیریت آموزش عالی کشور و وزارت علوم، برخی از فعالان این عرصه و اساتید با ارزیابی اقدامات و مسیر طی شده در سال‌های گذشته نکاتی را درباره اولویت‌های حوزه علم، فناوری و آموزش عالی کشور مطرح می‌کنند.

هر چند عملکرد و مسیر طی شده آموزش عالی کشور طی سال‌های گذشته و  چند دولت اخیر همواره رو به جلو بوده و قطار پیشرفت کشور در حوزه آموزش، پژوهش و فناوری که از مهمترین بخش‌های تحت مدیریت وزارت علوم است، متوقف نشده اما سرعت حرکت در این مسیر با فراز و نشیب‌هایی روبرو بوده که گاهی با آهنگی تند و زمانی، آهنگ کند به خود گرفته است. 

با این وجود دغدغه همواره فعالان و مسئولان این بخش رشدو پیشرفت کشور و حل مشکلات و چالش‌های موجود در این زمینه است.

در حالیکه حسین سیمایی صراف، گزینه پیشنهادی وزارت علوم این روزها در معرض ارزیابی نمایندگان مجلس قرار دارد و برنامه‌های خود را برای اعضای خانه ملت تشریح می‌کند تا در نهایت در صحن مجلس نتیجه رای اعتماد نمایندگان مردم به گزینه پیشنهادی وزارت علوم مشخص شود، برخی از فعالان حوزه دانشگاهی و ذی نفعان این بخش نظیر دانشجویان، اعضای هیئت علمی و کارکنان آموزش عالی که رابطه مستقیمی با این حوزه دارند و تغییرات و تصمیمات این بخش در زندگی آنها اثرگذار است درباره سوابق و برنامه‌های وی به اظهارنظرهای مختلفی پرداخته و گاها بیم و امیدهایی را در این خصوص مطرح می‌کنند.

در این میان، فارغ از رای آوری سیمایی صراف برای کسب کرسی وزارت علوم در دولت چهاردهم سوال اساسی که در این زمینه مطرح است، این است که “اولویت وزارت علوم و آموزش عالی” در شرایط فعلی کشور چه باید باشد؟

در گفت وگو با برخی از اعضای هیئت علمی اولویت‌های وزارت علوم و آموزش عالی در دولت چهاردهم را جویا شدیم.

برنامه هفتم توسعه و اولویت‌های آموزش عالی

جواد محمدی، رئیس پژوهشگاه مهندسی ژنیک و زیست فناوری وزارت علوم، در خصوص اولویت‌های اصلی آموزش عالی و وزارت علوم در این دوره به تسنیم گفت: بر اساس برنامه هفتم توسعه شاخص‌هایی در این مسیر تعیین شده که برخی از آنها چشم‌اندازهایی نظیر صادرات محصولات پیشرفته و دانش بنیان را دنبال می‌کنند. به نظر تحقق برنامه هفتم توسعه و اهداف و شاخص‌های اسناد بالادستی نظیر نقشه جامع علمی کشور و اولویت‌های تعیین شده، باید در اولویت باشد.

وی خاطرنشان کرد:  مسیر علم و فناوری کشور  باید در راستای پاسخگویی نیازهای جامعه و حرکت در مرزهای دانش باشد. این دو محور اگر رویکرد اصلی نظام اموزش عالی کشور باشد، قطعا در عرصه بین‌المللی هم رقابت می‌کنیم، دیده می‌شویم و می‌درخشیم .

ماموریت گرا کردن دانشگاهها و رفع نیاز جامعه به صورت عملی

جمشید صباغ‌زاده، قائم‌مقام ریاست دانشگاه آزاد در واحد علوم‌وتحقیقات نیز در این خصوص یکی از معضلات بزرگ آموزش عالی را  ماموریت‌گرا و نیازمحور نبودن این حوزه و دانشگاه دانست و خاطرنشان کرد: وزارت علوم در دوره جدید باید این مساله را حل کند یعنی این موضوع باید در ارتقای اساتید، بخشنامه‌ها یا سیاستگذاری‌ها دیده شود. فعالیت‌های اساتید و ارتقای آنها و در‌ مجموع هرگونه خدماتی که وزارت علوم به استاد ارائه می‌کند را باید به این نکته که آنها چقدر نیاز جامعه را رفع کردند، پیوند خورد.

وی همچنین مغفول ماندن علوم پایه را از دیگر مسائل موجود دانست و یادآور شد: اقبال به علوم پایه و رشته‌هایی مانند فیزیک، شیمی و ریاضی تقریبا به صفر رسیده است و این برای آینده که نیازمند فناوری هستیم و تحقق آن بدون علوم پایه، شدنی نیست، مشکل زاست. احیای این رشته‌ها باید در سرلوحه سیاستگذاری آموزش عالی باشد.

نگاه ویژه به معیشت ارکان دانشگاهی و پژوهش

سیدمجتبی حسینی، عضو هیئت علمی پژوهشکده مواد و انرژی، در ابتدا ویژگی‌ها وزیرعلوم مناسب را برشمرد و گفت: وزارت علوم باید اتاق فکر دولت باشد. بنابراین اولین اتفاق ممکن باید آرامش و آسایش روحی و روانی ارکان دانشگاه‌ها باشد تا بتوان به دور از سیاست‌بازی و سیاست‌ورزی در جهت رشد و توسعه حرکت کرد.

وی با اشاره به اینکه وزیرعلوم باید با نگرش و بینش عمیق خود تمام جریان‌های دانشگاهی را با خود همراه کند، تصریح کرد: وزیرعلوم در این مسیر باید با ارتباطات خود مشکلات و معضلات آموزش عالی کشور را حل کند. باید اهل تعامل و گفت و گو بوده و ارتباط خوبی با بدنه دولت به خصوص سازمان برنامه و بودجه داشته باشد.

رئیس دانشگاه گرمسار در این زمینه افزود: وزیر علوم باید ارتباط تنگاتنگی با رئیس جمهور داشته باشد تا بتواند مطالبات دانشگاهیان را پاسخ دهد و این باور که رشد و توسعه کشور از مسیر دانشگاه و آموزش نیروهای توانمند و خلاق صورت می گیرد، ایجاد شود. 

وی با اشاره به اولویت‌های اصلی آموزش عالی در این دوره خاطرنشان کرد: هم اکنون دانشگاههای کشور معضلات و مشکلاتی دارند که ابتدا باید در جهت رفع آنها اقدام کرد. اولین اقدام در این زمینه معیشت ارکان دانشگاهی است.

حسینی تاکید کرد بودجه ناچیز پژوهشی دانشگاهها پاسخگوی نیاز جامعه نیست لذا در این بخش باید اتفاقات مهمی رخ دهد.

وی تامین مسکن را از دیگر خواسته‌های اعضای هیئت علمی دانست و گفت: اعضای هیئت علمی جدید وضعیت مناسبی در دریافتی ها ندارند و با این روند نمی‌توانند کار علمی مفیدی انجام دهند لذا باید برای وضعیت معیشت و مسکن آنها اقدام اساسی صورت داد.

احکام برنامه هفتم توسعه و وزارت علوم دولت چهاردهم

زلفی گل وزیرعلوم که خود دوره‌ای حدودا سه ساله آموزش عالی کشور را مدیریت کرده معتقد است اجرای احکام برنامه هفتم توسعه و طرح‌های مصوب و احکام مندرج درباره مسائل آموزش عالی در این برنامه می‌تواند، اولویت وزارت علوم در دوره جدید باشد.

وی درباره اهمیت یکی از این مصوبات  این برنامه اینطور می گوید:  یکی از این مصوبات در برنامه هفتم توسعه این است که سازمان برنامه و بودجه مکلف شده است معادل ۱۵ درصد اعتبار کل هر دانشگاه برای پژوهش و پنج درصد برای امور فرهنگی اختصاص دهد، مثلاً اگر بودجه دانشگاه تهران ۵ همت است، بیست درصد آن برای فرهنگ و پژوهش چیزی معادل هزار میلیارد می‌شود رقمی که با بودجه تخصیص داده‌شده فعلی، اصلاً قابل مقایسه نیست.

وزیر علوم همچنین می گوید:  طرح حذف رشته‌هایی که در وزارت علوم و بهداشت هم‌پوشانی دارند از دیگر طرح‌هایی است که اجرای آن کار بسیار واجبی است. یا اصل ۳۰ قانون اساسی که در برنامه هفتم توسعه آن را با عنوان آموزش عالی رایگان تا سرحد خودکفایی آوردیم. اجرا شدن این مهم یعنی افزایش بهره‌وری در آموزش عالی کشور.

طبق پیگیری های خبرنگار تسنیم، در برنامه پیشنهادی حسین سیمایی صراف برای تصدی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، محورهایی نظیر نظام آموزش عالی هوشمند شایسته محور، توانمندساز و کارامد، نظام فرهنگی انسان ساز و اخلاق مدار، نظام علم، فناوری و نوآوری بومی هوشمند و اثربخش در پیشرفت و عدالت و… ارائه شده است، برنامه ای که باید منتظر ماند و دید در صورت کسب رای اعتماد او از سوی نمایندگان ملت و اجرا در وزارت علوم دولت چهاردهم، چه مسیر و آهنگی را برای سرعت و رشد نظام آموزش عالی به دنبال خواهد داشت.

انتهای پیام/