گروه دانشگاه خبرگزاری تسنیم-زینب امیدی:قتل اخیر یک دانشجوی ۱۹ ساله دانشگاه تهران در اطراف این دانشگاه بار دیگر توجه‌ها را به مسئله امنیت و ایمنی فضاهای اطراف دانشگاهها جلب کرده است. این اتفاق در مسیر بازگشت به خوابگاه از دانشگاه رخ داده و نگرانی‌های بسیاری را درباره نامناسب بودن زیرساخت‌های ایمنی و کمبود نظارت در اینگونه محیط‌ها برانگیخته است.
همچنین، دانشگاه صنعتی شریف نیز در سال‌های اخیر با چالش‌های مشابهی در حوزه امنیت مواجه بوده است. گزارش پیشِ‌رو تلاش می‌کند وضعیت موجود را تحلیل کرده و پیشنهاداتی برای بهبود ایمنی ارائه کند.
بر اساس گزارش رسانه‌ها، در ساعت ۲۱ چهارشنبه ۲۴ بهمن ماه، در حوالی بزرگراه جلال آل‌احمد و کوچه جنت، امیرمحمد خالقی دانشجوی ۱۹ ساله دانشگاه تهران بر اثر اصابت چاقو توسط زورگیران جان خود را از دست داد. این حادثه در مسیری رخ داد که مسئولین دانشگاهی و دانشجویان پیش‌تر نیز درباره عدم امنیت آن هشدار داده بودند. بسیاری از دانشجویان معتقدند مسیر پیاده‌روی بین خوابگاه‌ها و دانشگاهها، به‌ویژه در شب، ایمن نیست و فاقد نظارت کافی است.
این دانشجوی جوان، حوالی ساعت ۷ صبح روز بعد به دلیل شدت جراحات وارده درگذشت و این اتفاق موجی از اعتراضات را میان دانشجویان برانگیخت و برخی از آن‌ها مسئولین دانشگاه را به کم‌کاری در تأمین امنیت مسیرهای تردد متهم کردند.
*لزوم تدوین طرح جامع ایمنی و امنیت در دانشگاهها
به گفته برخی از مقامات و کارشناسان، محیط‌های دانشگاهی نباید تنها به‌عنوان مراکز علمی شناخته شوند، بلکه امنیت دانشجویان، اعضای هیئت‌علمی و حتی جامعه پیرامون دانشگاه نیز باید جزو اولویت‌های مهم قرار گیرد. بر اساس توضیحات موجود در منابع مرتبط با سیاست‌گذاری سلامت، ایمنی و محیط زیست (HSE)، تدوین خط‌مشی‌های واحد در این خصوص ضروری است. یکی از اقدامات مطرح، تدوین یک سیاست جامع سلامت و ایمنی برای دانشگاهها بوده است که به تضمین ایمنی محیط دانشگاهی کمک می‌کند.
*مسیر خوابگاه‌ها، محل وقوع حادثه/هشداری که نادیده گرفته شد
دانشگاه صنعتی شریف نیز وضعیت مشابهی را تجربه کرده است. با توجه به موقعیت جغرافیایی این دانشگاه که در مرکز تهران قرار دارد و نزدیکی به خیابان‌های شلوغ و نسبتاً متراکم، اما حوادثی مانند سرقت، زورگیری و درگیری‌های خارج از دانشگاه گزارش شده است.
در سال‌های گذشته گزارشی درباره تعدادی از دانشجویان شریف که در اطراف دانشگاه قربانی سرقت و زورگیری شده بودند منتشر شد. این موارد نشان می‌دهد که نبود راهکارهای امنیتی مناسب در اطراف دانشگاهها محدود به یک دانشگاه خاص نیست و ابعاد گسترده‌تری دارد.
*تهدید با قمه، شکستن ترقوه و دزدیدن گوشی!
آمارها نشان می‌دهند که از دی‌ماه ۱۴۰۲ تا اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳، ۹۰ دانشجوی این دانشگاه فرم‌های مربوط به سرقت و مالباختگی را پر کرده‌اند. این موارد شامل زورگیری و سرقت تلفن همراه بوده است.
محمدحسین نریمانی مسئول خوابگاه احمدی روشن دانشگاه شریف در این خصوص به تسنیم گفته بود: علاوه بر سرقت‌ها، شاهد اتفاقات خشونت‌بار دیگری نیز بوده‌ایم، از جمله حمله با سلاح سرد به یکی از کارکنان خوابگاه؛ که در نهایت منجر به سرقت گوشی، درگیری و شکسته شدن استخوان ترقوه این فرد شده بود. وی گفت که مواردی گزارش نشده وجود دارد، زیرا بسیاری از دانشجویان به بی‌فایده بودن پیگیری باور دارند.
البته پس از گزارشی که چندی پیش خبرگزاری تسنیم در خصوص مساله امنیت دانشگاه شریف منتشر کرد، مواردی همچون برگزاری کلاس‌های آموزشی برای مقابله با سارقان و زورگیران و نصب کانکس پلیس در محدوده تردد دانشجویان صورت پذیرفت.
* وضعیت کنونی ایمنی در دانشگاهها
اما بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد که بسیاری از دانشگاه‌های ایران، از جمله دانشگاه تهران، شریف و امیرکبیر باوجود قرار داشتن در مناطق پرتردد شهری، از زیرساخت‌های امنیتی و ایمنی کافی برخوردار نیستند. برخی از محدودیت‌های زیرساختی در زمینهٔ مدیریت ایمنی دانشگاهها عبارت‌اند از:
نقاط کور امنیتی: وجود خیابان‌ها و کوچه‌های باریک اطراف دانشگاهها که خارج از دید مستقیم نیروهای امنیتی یا حراست هستند.
ضعف مدیریت جمعی: نبود یک چهارچوب واحد برای نظارت بر مسائل ایمنی و امنیت در محیط‌های آکادمیک.
نبود فرهنگ ایمنی و آگاهی: عدم آموزش دانشجویان درباره امنیت شخصی در محیط‌های عمومی.
*نقش سیاست‌گذاری‌ها در ایمنی دانشگاهها
طبق گزارش‌های منتشر شده، تدوین و اجرای خط‌مشی‌های واحد سلامت و ایمنی در دانشگاهها می‌تواند نقش مؤثری در کاهش خطرات داشته باشد. این خط‌مشی‌ها باید شامل موارد زیر باشند:
ارزیابی ریسک‌ها: انجام ارزیابی‌های منظم از خطرات موجود در محیط دانشگاهی.
آموزش ایمنی: برگزاری دوره‌های آموزشی برای دانشجویان، اساتید و کارکنان.
نظام گزارش‌دهی حوادث: ایجاد یک سیستم کارآمد جهت گزارش و بررسی حوادث احتمالی.
*تجربه تلخ ناامنی؛ دانشگاهها به یک سیاست‌گذاری واحد نیاز دارند
ناامنی محیط‌های اطراف دانشگاه تهران و اعتراض به آن، اتفاقی نیست که مربوط به یک هفته یا یک ماه گذشته باشد و صرفاً مربوط به دانشگاه تهران هم نمی‌شود. کمااینکه بعد از اتفاقی که برای دانشجوی دانشگاه تهران رخ داد بسیاری از شورا‌های صنفی دانشگاهها اعلام کردند نسبت به امنیت مناطق محل سکونت خوابگاه‌های دانشجویی، اعتراض دارند.
بسیج دانشجویی دانشگاه شریف بعد از این اتفاق تلخ متنی منتشر کرد و «تأمین امنیت آینده‌سازان کشور در اطراف دانشگاه و خوابگاه‌ها» را «زخم کهنه شریف» دانست. مسئول بسیج دانشجویی خوابگاه‌های دانشگاه تهران نیز در واکنش به این اتفاق تلخ، اشاره کرد علاوه بر مطالبات چندباره صنفی و تشکل‌ها در مورد عدم وجود امنیت در دانشگاهها، دی ماه سال گذشته بسیج دانشجویی خوابگاه‌ها نامه‌ای برای تأمین امنیت خوابگاه‌ها به دانشگاهها ارسال کردند.
نکته دیگر آنکه این منطقه به ناامنی و داغ بودن بازار زورگیری و سرقت شهره است. بر این اساس مطالبه صنفی در مورد لزوم تأمین امنیت مناطق اطراف دانشگاهها که محیط‌های ناامنی هستند، یک خواسته دانشجویی است که صرفاً از جانب یک گروه و جریان در دانشگاه مطرح نشده و قصدی برای سوءاستفاده سیاسی از آن وجود نداشته است.
*دانشجویان در انتظار تدابیر فوری پس از قتل دانشجوی دانشگاه تهران
به دنبال افزایش نگرانی‌ها، کارشناسان و فعالان دانشجویی پیشنهاداتی برای بهبود وضعیت امنیت در اطراف دانشگاهها مطرح کرده‌اند:
– اختصاص سامانه‌های حمل‌ونقل ایمن برای مسیرهای خطرناک: ایجاد سرویس‌های حمل‌ونقل ویژه دانشگاه تهران به‌ویژه در ساعات شب می‌تواند خطرات مسیرها را کاهش دهد.
– افزایش حضور نیروی انتظامی در اطراف دانشگاهها: استقرار نیروهای انتظامی در اطراف دانشگاهها به‌ویژه در مناطق حساس و پرتردد می‌تواند مانع وقوع بسیاری از جرایم شود.
– به‌کارگیری فناوری‌های نظارتی: نصب دوربین‌های مداربسته در خیابان‌ها و معابر اطراف دانشگاهها برای نظارت مداوم.
– روشنایی معابر: بسیاری از خیابان‌های اطراف دانشگاهها به‌ویژه در ساعات پایانی شب از روشنایی کافی برخوردار نیستند که این موضوع می‌تواند مسئله امنیت را تشدید کند.
– فرهنگ‌سازی: اجرای برنامه‌های آموزشی برای آگاه‌سازی دانشجویان از خطرات احتمالی و شیوه‌های محافظت شخصی.
– همکاری دانشگاهها با نیروی انتظامی: برگزاری جلسات مشترک بین مدیریت دانشگاه و مقامات انتظامی برای شناسایی نقاط آسیب‌پذیر و تدوین راهکارهای پیشگیرانه.
در آخر…
قتل دلخراش دانشجوی دانشگاه تهران، بهانه‌ای است برای بازبینی سیاست‌های امنیتی پیرامون دانشگاهها. امنیت مراکز علمی، بخشی جدایی‌ناپذیر از فضای یادگیری سالم است و هرگونه غفلت از آن، به قیمت جان و آرامش روانی دانشجویان تمام خواهد شد.
اکنون وقت آن است که دانشگاهها، نهادهای انتظامی و مسئولان شهری، اقدامی یکپارچه برای بازگرداندن احساس امنیت به محیط‌هایی کنند که می‌بایست محل پرورش نسل اندیشمند آینده باشند.
اگر به وضعیت ناامنی کنونی بی‌توجهی شود، جامعه دانشگاهی همچنان شاهد تکرار چنین تراژدی‌هایی خواهد بود. تکرار حوادث مشابه در محیط‌های اطراف دانشگاه‌های ایران نشان می‌دهد که خلأهای نظارتی و عدم اولویت‌بندی امنیت دانشجویان هنوز چالشی جدی است.
مسئولان دانشگاه تهران، اگرچه وعده رسیدگی داده‌اند، اما اعتماد میان دانشگاه و دانشجویان نیازمند اقداماتی عملی و فوری است.
انتهای پیام/
