موزه منطقه‌ای جنوب شرق ایران یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین مراکز فرهنگی و تاریخی کشور است که در شهر زاهدان واقع شده است. این موزه که در سال ۱۳۹۰ خورشیدی افتتاح شد، به عنوان اولین موزه منطقه‌ای ایران شناخته می‌شود و نقش مهمی در معرفی تاریخ، فرهنگ و زیست‌بوم جنوب شرق کشور دارد.
معماری و ساختار موزه
ساختمان موزه منطقه‌ای جنوب شرق ایران با الهام از قلعه سب در شهرستان سیب و سوران بلوچستان طراحی شده است. این قلعه یکی از بلندترین بناهای خاکی ایران محسوب می‌شود و قدمت آن به دوران صفویه و قاجار بازمی‌گردد. معماری موزه نیز با بهره‌گیری از این سبک تاریخی، جلوه‌ای خاص به آن بخشیده است.
بخش‌های مختلف موزه
موزه منطقه‌ای جنوب شرق ایران شامل سه بخش اصلی است:
بخش باستان‌شناسی: در این بخش آثار ارزشمندی از تمدن‌های شهر سوخته، جیرفت، کوه خواجه، دهانه غلامان و اسپیدژ به نمایش گذاشته شده است. از جمله اشیای مهم این بخش می‌توان به چشم مصنوعی کشف‌شده در شهر سوخته، ماکت جمجمه جراحی‌شده و نمونه‌های تدفین‌های باستانی اشاره کرد.
بخش مردم‌شناسی: این بخش به معرفی فرهنگ، آداب و رسوم، مشاهیر، خوراک‌های محلی و صنایع دستی منطقه جنوب شرق ایران اختصاص دارد. بازدیدکنندگان می‌توانند با سبک زندگی مردم این منطقه از طریق نمایشگاه‌های تعاملی آشنا شوند.
بخش بوم‌شناسی: در این بخش، زیست‌بوم منطقه جنوب شرق ایران از طریق حیوانات تاکسیدرمی‌شده، آکواریوم‌های بزرگ و نمایشگاه‌های گیاهان بومی معرفی شده است.
اهمیت فرهنگی و گردشگری
موزه منطقه‌ای جنوب شرق ایران نه‌تنها یک مرکز علمی و پژوهشی، بلکه یکی از جاذبه‌های گردشگری مهم زاهدان محسوب می‌شود. این موزه با داشتن ۱۳۸ ویترین نمایشگاهی، آثار متنوعی از نسخ خطی، سکه‌های تاریخی و مجسمه‌های مشاهیر را در معرض دید عموم قرار داده است. از جمله مجسمه‌های مهم این موزه می‌توان به یعقوب لیث صفاری، محمد وصیف سیستانی و رستم شاهنامه اشاره کرد.
جمع‌بندی
موزه منطقه‌ای جنوب شرق ایران یکی از مهم‌ترین مراکز فرهنگی و تاریخی کشور است که با نمایش آثار باستانی، مردم‌شناسی و بوم‌شناسی، نقش مهمی در حفظ و معرفی میراث جنوب شرق ایران دارد
