موشک‌های بالستیک یکی از مهم‌ترین ابزارهای راهبردی در زرادخانه‌های نظامی کشورهای جهان به شمار می‌روند. این نوع موشک‌ها با توانایی حمل کلاهک‌های متعارف یا هسته‌ای، نقش کلیدی در بازدارندگی و قدرت‌نمایی نظامی ایفا می‌کنند. در ادامه به معرفی انواع موشک‌های بالستیک پرداخته می‌شود:
موشک بالستیک چیست؟
موشک بالستیک، پرتابه‌ای است که پس از طی‌کردن یک مرحله‌ی پرتاب با موتور، در مسیر بالستیک – یعنی مسیری شبیه پرتاب توپ – حرکت می‌کند. این موشک‌ها معمولاً از روی زمین، دریا یا زیردریایی شلیک می‌شوند و توانایی حمل انواع کلاهک‌ها را دارند.
انواع موشک‌های بالستیک بر اساس برد
۱. موشک‌های کوتاه‌برد (SRBM – Short Range Ballistic Missile):
برد: کمتر از ۱,۰۰۰ کیلومتر
کاربرد: حملات تاکتیکی، معمولاً در میدان نبرد
نمونه‌ها: اسکاد-B، فاتح-۱۱۰
۲. موشک‌های میان‌برد (MRBM – Medium Range Ballistic Missile):
برد: بین ۱,۰۰۰ تا ۳,۵۰۰ کیلومتر
کاربرد: هدف قرار دادن اهداف استراتژیک در فاصله متوسط
نمونه‌ها: شهاب-۳، DF-21 چین
۳. موشک‌های برد بلند (IRBM – Intermediate Range Ballistic Missile):
برد: بین ۳,۵۰۰ تا ۵,۵۰۰ کیلومتر
کاربرد: حمله به اهداف در قاره‌های مجاور
نمونه‌ها: آگری-۳ هند، SS-20 روسیه سابق
۴. موشک‌های قاره‌پیما (ICBM – Intercontinental Ballistic Missile):
برد: بیش از ۵,۵۰۰ کیلومتر
کاربرد: بازدارندگی هسته‌ای در سطح جهانی
نمونه‌ها: مینوتمن ۳ (آمریکا)، سارمات (روسیه)
موشک‌های بالستیک پرتاب‌شونده از زیردریایی (SLBM)
این نوع موشک‌ها از زیردریایی‌های مجهز به سامانه پرتاب شلیک می‌شوند.
نمونه‌ها: ترایدنت II (آمریکا – بریتانیا)، بولاوا (روسیه)
ویژگی‌های کلیدی موشک‌های بالستیک:
سرعت بسیار بالا (تا ۲۰ برابر سرعت صوت)
قابلیت مانور محدود در فاز نهایی پرواز
امکان شلیک از پرتابگرهای سیار یا ثابت
توانایی حمل کلاهک‌های چندگانه (MIRV)
