مسئول باستان‌شناسی اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کاشان از کشف شبستان اصلی مسجد جامع این شهرستان خبر داد.
به گزارش خبرگزاری فارس از کاشان، زهرا ساروخانی چهارشنبه شب در جمع خبرنگاران اظهار داشت: اولین عملیات حفاری باستان‌شناسی شبستان اصلی مسجد جامع کاشان در سال ۷۹ انجام گرفت که در نهایت منجر به کشف شبستان اصلی مسجد جامع کاشان در زیر شبستان فعلی این مسجد شد.
وی افزود: بخش‌هایی از فضای شبستان زیرین مسجد که اتاق اول و بخشی از اتاق دوم بود خاک‌برداری شد اما پرونده آن به دلایل نامعلومی در همان سال بسته شد.
این مسئول خاطرنشان کرد: در سال ۷۹ دو گمانه‌زنی باستان‌شناسی نیز برای مشخص شدن فضای معماری دیگری زیر فضای موجود مطرح شد که در نهایت مشخص شد فضای اولیه شبستان زیرین مسجد همین مکان است.
به گفته وی پس از انجام اقدامات اولیه و بسته شدن پرونده آن برای ادامه عملیات حفاری حتی یک برگ از گزارشات باستان‌شناسی صورت گرفته از شبستان زیرین مسجد در اداره میراث فرهنگی کاشان ثبت نشده بود.
ساروخانی تصریح کرد: پیگیری حسین یزدان‌مهر سرپرست اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کاشان برای ادامه کار باستان‌شناسی در شبستان نتیجه داد و با اختصاص یک میلیارد ریال از اعتبارات ملی به مسجد جامع کاشان کار آواربرداری و خاک‌برداری از شبستان زیرین آغاز شد.
وی افزود: با وجود آنکه تاکنون حدود ۹۰۰ متر مکعب خاک‌برداری این بخش انجام گرفته و بخش زیادی از شبستان زیرین از خاک خارج شده است اما همچنان عملیات خاک‌برداری ادامه دارد.
به گفته وی همزمان با عملیات خاک‌برداری کار باستان‌شناسی و مرمت نیز انجام می‌شود تا در آینده از این محل برای بازدید گردشگران استفاده شود.
مسئول باستان شناسی اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کاشان بیان کرد: یکی از بناهای تاریخی که در زلزله مشهور کاشان به شدت آسیب دید و تمام داده‌های تاریخی را به زیر خاک برد مسجد جامع کاشان بود.
ساروخانی یادآور شد: با مطالعات انجام گرفته مشخص شد بعد از زلزله برای صرفه‌جویی در هزینه، سقف شبستان اصلی را سوراخ و تمامی خاک و آوار ناشی از زلزله را داخل شبستان ریخته‌اند که این اقدام موجب دفن شدن شبستان اصلی زیر انبوهی از خاک شده است.
وی افزود: در دور دوم عملیات خاک‌برداری از شبستان زیرین مسجد و کار باستان‌شناسی در این سازه تاریخی، انواع کتیبه‌های گچی حتی بخش‌های مهمی از محراب‌های زرین‌فام کشف شده است.
ساروخانی اضافه کرد: سفال‌های کشف شده، سفال‌های زرین‌فام و قلم سیاه مربوط به قرن هفتم و دوره ایلخانی است که در آن دوره خاندان ابوطاهر در سفال‌گری فعالیت داشته‌اند.
وی ادامه داد: مهم‌ترین کارهای این خاندان در موزه‌های داخل و خارج از کشور، محراب‌های آستان قدس رضوی و مسجد میرعماد کاشان استفاده شده است.
مسئول باستان‌شناسی اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کاشان بیان کرد: داده‌های سفالی به دست آمده در شبستان زیرین مسجد جامع کاشان یک بانک اطلاعاتی مهم و مفید از سفال منطقه کاشان است.
ساروخانی خاطرنشان کرد: حتی یک قطعه کوچک از داده‌هایی که حاصل از خاک‌برداری شبستان بوده دور انداخته نشده و پس از جمع‌آوری منتظر تأمین اعتبار است تا کار مطالعاتی روی آن انجام شود.
وی همچنین عنوان کرد: تکمیل کار مطالعاتی و تحقیقات لایه‌نگاری مسجد جامع کاشان با تخصیص اعتبار انجام می‌شود.
ساروخانی با بیان اینکه اندازه خشت‌های شبستان زیرین مسجد جامع کاشان در ابعاد خشت‌های دوره ساسانی است، متذکر شد: با توجه به نوع خشت‌ها که در اوایل دوره اسلامی و آل بویه استفاده می‌شده است، می‌توان قدمت این سازه تاریخی را به بیش از یک‌هزار سال تخمین زد که در این صورت این بنا بعد از تپه‌های تاریخی سیلک دومین سازه تاریخی کاشان است.
