به گزارش خبرنگار مهر، نشست خبری چهارمین جشنواره بین‌المللی «همام» ویژه آثار هنری معلولین عزیز و جانبازان سرافراز هنرمند با موضوع هنرهای تجسمی صنایع دستی هنرهای سنتی و موسیقی در تالار گلستان هنر برگزار شد.
محمدرضا مشهدی، دبیر چهارمین جشنواره بین المللی «همام»، از آغاز این دوره از جشنواره از ابتدای آبان‌ماه در فرهنگسرای هنر و تالار آینه خبر داد و جزئیات تازه‌ای از روند برگزاری و آثار راه‌یافته را اعلام کرد.
به گفته مشهدی، در این دوره از جشنواره، از ۳۰ استان کشور آثار برگزیده حضور دارند و نسبت به دوره گذشته شاهد افزایش ۶۷ درصدی تعداد شرکت‌کنندگان بوده‌ایم.
وی این رشد را نشانه‌ای از استقبال گسترده هنرمندان و پویایی فضای جشنواره دانست.
دبیر جشنواره افزود: امسال با فضای بسیار پویایی مواجه هستیم و علاوه بر هنرمندان داخلی، میزبان آثار هنرمندان از ۱۴ کشور جهان نیز خواهیم بود. بخش نمایش آثار از یکم تا هفتم آبان در سالن‌های فرهنگسرای هنر برگزار می‌شود و در مجموع ۲۹۷ اثر در رشته‌های مختلف از جمله هنرهای تجسمی، موسیقی و سایر شاخه‌ها به نمایش گذاشته خواهد شد.
وی ادامه داد: در بخش بین‌الملل نیز بیش از ۴۰ اثر از هنرمندان کشورهای مختلف اروپایی و آسیایی به دبیرخانه جشنواره ارسال شده است.
مشهدی با اشاره به پراکندگی آثار از نظر استان‌ها گفت: در میان استان‌های راه‌یافته، تهران رتبه نخست را به خود اختصاص داده و پس از آن استان‌های خراسان رضوی، فارس، کرمان، مازندران، البرز و گیلان به ترتیب در رتبه‌های دوم تا هشتم قرار دارند. سایر استان‌ها نیز تا رتبه سی‌ام در فهرست شرکت‌کنندگان دسته‌بندی شده‌اند.
وی در بخش دیگری از سخنانش درباره برنامه‌های جانبی جشنواره اظهار داشت: در کنار نمایش آثار، برنامه‌های متنوعی شامل تئاتر، نشست‌های تخصصی و ورکشاپ‌های آموزشی نیز برگزار خواهد شد که فرصتی برای تبادل تجربه میان هنرمندان فراهم می‌کند.
مشهدی در پایان تأکید کرد: بیش از ۹۵ درصد هنرمندان راه‌یافته از میان افراد دارای معلولیت هستند و حدود ۵ درصد از شرکت‌کنندگان را جانبازان تشکیل می‌دهند. همچنین در بخش بین‌الملل، جانبازان جنگی از کشورهای دیگر نیز آثار خود را به این نمایشگاه فرستاده‌اند که حضور آنان برای ما افتخارآمیز است.
میزان فروش آثار در سال گذشته
وی افزود: تقریباً ۸۰ درصد آثار دوره قبل به فروش رسید. و حدود ۲۰ درصد باقی‌مانده آثاری بودند که قبلاً به فروش رسیده بودند و صرفاً جهت جنبه هنری در نمایشگاه قرار داشتند. برخی آثار نیز قابلیت فروش نداشتند یا فقط به عنوان شرکت در جشنواره ارائه شده بودند.
مشهدی ادامه داد: فروش آثار به صورت تسهیل‌شده انجام شد البته تمرکز جشنواره بر کمک به هنرمندان معلول برای فروش آثارشان و ایجاد بستر اقتصادی بود. همچنین برخی آثار توسط افراد مهم مثل رئیس کل بانک مرکزی خریداری شد و به عنوان هدیه به میزبانان خارجی داده شد، که نشان‌دهنده احترام و ارزش هنر معلولان ایرانی است.
جوایز برگزیدگان چیست؟
دبیر چهارمین نمایشگاه بین المللی «همام» افزود: نفر اول در هر رشته (تجسمی، صنایع دستی، موسیقی) ۵۰ میلیون تومان بعلاوه تندیس جشنواره و لوح یادبود، نفر دوم ۳۵ میلیون تومان و نفر سوم ۲۰ میلیون تومان دریافت خواهند کرد. همچنین علاوه بر جوایز نقدی، پک‌ها و بسته‌های حمایتی از طرف خیرین و سازمان‌های مرتبط به برگزیدگان اهدا خواهد شد که شامل مدرک رایگان از سازمان فنی و حرفه‌ای، کارت رفاه ۵ میلیون تومانی، تسهیلات اشتغال و کارآفرینی با نرخ ۴ درصد به صورت حسنه از طریق بانک‌های عامل، بسته‌های اینترنتی و جوایز غیر نقدی دیگر است.
همچنین مشهدی گفت: سازمان بهزیستی به طور کامل جوایز نقدی و حمایتی را در مراسم اختتامیه پذیرفته است.
حمایت و تسهیلات برای هنرمندان
دبیر چهارمین نمایشگاه بین المللی «همام» اعلام کرد: تا هفت الی هشت ماه پیش، ۱۶۰ نفر از ۲۸۴ نفر معرفی‌شده تسهیلات بانکی را دریافت کردند. تسهیلات با وجود نیاز به ضامن، با رایزنی‌های متعدد و همکاری بانک ملی و بانک مرکزی تسهیل شد، حتی در مواردی با یک ضامن یا اعتبار حساب افراد این وام‌ها داده شد.
وی ادامه داد: برخی هنرمندان به دلایلی نتوانستند مدارک کامل کنند یا بازپرداخت برایشان سخت بود و انصراف دادند، اما از طریق روش‌های دیگر حمایت شدند. سیاست جشنواره این است که شأن اجتماعی هنرمندان معلول حفظ شود و به هر کسی تسهیلات داده نمی‌شود.
گسترش رشته‌های هنری و حمایت از حوزه‌های مختلف
محمدرضا مشهدی اظهار کرد: امسال علاوه بر رشته‌های اصلی (تجسمی، موسیقی، صنایع دستی)، تئاتر و نمایش و آثار مکتوب هم وارد جشنواره شدند. شورای مشورتی تخصصی برای حوزه تئاتر و نمایش شکل گرفته و امسال آثار این حوزه رقابتی است.
وی ادامه داد: سال آینده این بخش‌ها با قوانین کامل‌تر و گسترده‌تر در جشنواره حضور خواهند داشت. این دوره همچنین یک تئاتر کاملاً دسترس‌پذیر و تخصصی در حوزه معلولان در جشنواره شکل گرفت که نمونه‌اش در خاورمیانه کم‌نظیر است.
حوزه بین‌الملل و همکاری‌ها
این مقام مسئول درباره حضور هنرمندانی از سایر کشورها و در سطح بین الملل گفت: ما شاهد حضور هنرمندان معلول از بیش از ۳۰ کشور در جشنواره از جمله ازبکستان، ترکمنستان، ترکیه، کره جنوبی، آفریقای جنوبی، ارمنستان، افغانستان، پاکستان، هندوستان، نیجریه، اسپانیا، ژاپن، قرقیزستان و تاجیکستان هستیم.
وی گفت: همکاری و تفاهم‌نامه با انجمن‌ها و نهادهای هنری کشورهای مختلف، از جمله ژاپن، ترکیه، تاجیکستان، روسیه و کشورهای اروپایی نیز از جمله اقدامات انجام شده در این دوره هستند. همچنین آثار هنرمندان معلول ایرانی در خارج از کشور نمایش داده خواهد شد و در سال‌های آینده نمایشگاه‌های مشترک بین‌المللی برگزار خواهد شد.
مشهدی درباره نشر اثار سایر کشورها بدون سانسور گفت: تلاش برای رعایت حقوق کپی‌رایت و ارزش‌گذاری آثار هنری معلولان به طور جدی صورت گرفته است. بخش دیجیتال و پخش آنلاین جشنواره توسط وزارت امور خارجه هماهنگ شده است و آثار در ۱۴۰ نمایندگی ایرانی خارج از کشور پخش خواهد شد.
فناوری و داوری هوشمند
وی از یک فناوری جدید نام برد و گفت: برای اولین بار در جشنواره از الگوریتم هوش مصنوعی بومی و ایرانی برای داوری اولیه آثار استفاده شد. این برنامه طی یک سال و سه ماه توسط تیم ۱۵ نفره برنامه‌نویس طراحی شده است. این فناوری باعث افزایش دقت و اصالت سنجی آثار شده است.
مشهدی در جواب این سوال که آمار و تعداد درخواست هنرمندان جهت شرکت در این دوره چقدر بود؟ گفت: بیش از ۳۰۰۰ هنرمند در رشته‌های مختلف آثار ارسال کردند .۲۸۸ اثر به مرحله دوم داوری رسید. در نهایت حدود ۴۱۵ هنرمند منتخب شدند.
نکات مهم و تاثیرات اجتماعی
وی اظهار کرد: جشنواره از دل خیریه متوسلین به امام رضا شکل گرفته و نگاه حمایت‌محور و توانمندسازی اقتصادی در اولویت است. هنر معلولان ایرانی ارزش بالایی دارد و حتی هنرمندان با ناتوانی‌های شدید مانند نابینایی مطلق آثار خارق‌العاده خلق می‌کنند.
دبیر چهارمین جشنواره بین المللی «همام» در پایان گفت: فعالیت‌ها و حمایت‌ها صرفاً مادی نیست و نگاه به ایجاد ظرفیت‌های اشتغال، آموزش و توانمندسازی حرفه‌ای است. با وجود مشکلات، تلاش‌ها ادامه دارد و نگاه به آینده با امید و توسعه است.
احسان حاجی‌پور، دبیر هنری چهارمین جشنواره بین‌المللی «همام»، از جزئیات تازه این رویداد هنری و رویکرد نوین آن در پرداختن به حوزه هنر و دسترس‌پذیری برای افراد دارای معلولیت خبر داد.
وی تأکید کرد که امسال بخش‌های جانبی جشنواره به‌طور ویژه و پررنگ‌تری برگزار خواهند شد.
حاجی‌پور گفت: در این دوره، نشست‌های تخصصی گسترده‌ای با حضور متخصصان حوزه‌های مختلف از جمله صنایع‌دستی، موسیقی، هنرهای تجسمی و اپلیکیشن‌های مرتبط با دسترس‌پذیری افراد دارای معلولیت برگزار می‌شود تا بررسی کنیم در این حوزه چه پیشرفت‌هایی حاصل شده است.
وی با اشاره به برنامه‌ای خاص در جشنواره افزود: امسال شاهد یک اتفاق ویژه هستیم؛ برگزاری برنامه‌ای با محوریت دراماتراپی (نمایش‌درمانی) که پیوندی میان نمایش و روان‌شناسی ایجاد می‌کند و ردپای آن در جشنواره بسیار پررنگ خواهد بود. تاکنون ۲۴ نشست تخصصی برای این بخش برنامه‌ریزی شده و پیش‌نشست‌هایی نیز آغاز شده است.
دبیر هنری جشنواره ادامه داد: در فضای نشست‌های تخصصی تلاش کرده‌ایم تا نشان دهیم در حوزه هنری مرتبط با افراد دارای معلولیت چه روندی در حال شکل‌گیری است. کیفیت آثار امسال بسیار بالا است، زیرا برچسب «معلولیت» را از آثار برداشته‌ایم.
به گفته حاجی‌پور، در کنار نشست‌ها، اجراهای محیطی تعاملی نیز طراحی شده‌اند تا ارتباطی میان فضاهای شهری و هنری برقرار شود.
وی افزود: این اجراها نوعی خوش‌آمدگویی به تمام اقشار جامعه محسوب می‌شوند. در مجموع ۳۶ اجرای محیطی از دوم تا هفتم آبان در رواق جشنواره برگزار خواهد شد.
به گفته وی، یکی از مهم‌ترین بخش‌های امسال، برگزاری اولین نمایش کاملاً دسترس‌پذیر کشور برای تمامی گروه‌های معلولیت است.
حاجی پور توضیح داد: این نمایش به کارگردانی مریم یاسین‌زاده و بازی مریم مؤمن اجرا خواهد شد و بر اساس داستان‌های واقعی برگرفته از آثار هنرمندان دوره‌های گذشته جشنواره ساخته شده است. اجراها هر شب از ساعت ۱۸:۳۰ در یکی از سالن‌های جشنواره برگزار می‌شوند و برای عموم مردم نیز قابل دسترسی خواهند بود.
وی افزود: در طراحی و چیدمان نمایشگاه نیز توجه ویژه‌ای به دیجیتال‌آرت داشته‌ایم و تمام تلاش دبیرخانه بر این بوده که دسترس‌پذیری برای افراد دارای معلولیت با شرایط گوناگون به ساده‌ترین شکل ممکن فراهم شود. حتی برای رأی‌گیری مردمی نیز با اپلیکیشن «ای‌گپ» همکاری می‌کنیم تا مشارکت عمومی بدون محدودیت انجام شود.
دبیر هنری چهارمین جشنواره بین‌المللی «همام» در ادامه از حضور نمایندگان حوزه‌های مختلف در نشست‌ها خبر داد و گفت: در بخش نشست‌ها، اپلیکیشن‌ها، اقتصاد هنر، تئاتر، موسیقی، صنایع‌دستی و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نیز مشارکت دارند. همچنین در دو نشست ویژه از دو کتاب تازه منتشرشده کانون در حوزه کودکان دارای معلولیت رونمایی خواهد شد.
وی در پایان از برنامه‌ای مهم در مسیر آینده جشنواره خبر داد و اظهار داشت: برای حرکت به‌سمت تخصصی‌تر شدن جشنواره، قرار است از «اکادمی همام» رونمایی شود؛ نهادی با رویکرد تخصصی در زمینه آموزش و پرورش هنرمندان دارای معلولیت در رشته‌های تجسمی، سینما، تئاتر و موسیقی. هدف ما این است که از دل این آکادمی، نگاهی تخصصی و علمی به هنر افراد دارای معلولیت شکل گیرد.
حاجی زاده به عنوان حسن ختام گفت: یک جایزه ویژه استاد فرشچیان و جایزه ایران و همچنین طراحی مدال و دیپلم افتخاری که تجلیل از اساتید بزرگ در هنر ایران است را در اختتامیه خواهیم داشت.
