بیانیه بسیج اساتید: استقلال علمی مقدمه توسعه پایدار و عادلانه است

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری تسنیم، سازمان بسیج اساتید کشور ضمن گرامیداشت «روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه»، بین‌المللی، ضرورت بازاندیشی در رسالت علم و نقش دانشمندان در تمدن‌سازی معاصر را خاطرنشان و تاکید کرد: دستاوردهای چشمگیر در فناوری هسته‌ای صلح‌آمیز، علوم زیستی، فضایی و نانوتکنولوژی، نشان داده است که استقلال علمی نه تنها امکان‌پذیر است، بلکه مقدمه ضروری هر توسعه پایدار و عادلانه محسوب می‌شود.

در این بیانیه آمده است:

بسم‌الله الرحمن الرحیم

در سالروز «روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه»، سازمان بسیج اساتید کشور ضمن گرامیداشت این روز بین‌المللی، بر ضرورت بازاندیشی در رسالت علم و نقش دانشمندان در تمدن‌سازی معاصر تأکید می‌کنیم.

علم در ذات خود نه خیر محض است و نه شر، بلکه جهت‌گیری آن در گرو اراده و نیت انسانی است. تاریخ معاصر گواه این حقیقت تلخ است که همان علمی که می‌تواند درمان بیماری‌های صعب‌العلاج را ممکن سازد، در دستان قدرت‌های سلطه‌گر به ابزار کشتار جمعی و نابودی زیست‌بوم بشری تبدیل می‌شود. استفاده از سلاح‌های شیمیایی علیه ملت ایران، تحریم‌های علمی و پزشکی ظالمانه، و انحصار دانش در حوزه‌های استراتژیک، نمونه‌های بارز بهره‌برداری ابزاری از علم برای تحکیم سلطه و محرومیت ملت‌هاست. در مقابل این رویکرد استکباری، تفکر اسلامی از همان آغاز بر «علم نافع» تأکید کرده و دانش را در خدمت حیات، کرامت و عدالت تعریف نموده است.

ایران در چهار دهه اخیر، با وجود فشارهای چندجانبه و محرومیت از انتقال فناوری، توانسته است با تکیه بر استعداد جوانان و هدایت هوشمندانه نخبگان، به یکی از قدرت‌های علمی منطقه و جهان تبدیل شود. دستاوردهای چشمگیر در فناوری هسته‌ای صلح‌آمیز، علوم زیستی، فضایی و نانوتکنولوژی، نشان داده است که استقلال علمی نه تنها امکان‌پذیر است، بلکه مقدمه ضروری هر توسعه پایدار و عادلانه محسوب می‌شود. این تجربه تاریخی اثبات کرد که دانش زمانی عمق و معنای واقعی خود را می‌یابد که در خدمت نیازهای بومی، حل مسائل ملی و ارتقای کیفیت زندگی مردم قرار گیرد.

اما چالش امروز ما فراتر از تولید علم است. جامعه دانشگاهی با مسئله‌ای جدی‌تر روبه‌روست: شکاف میان دانش تولیدشده و کاربست آن در عرصه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی. بسیاری از پژوهش‌ها در قفسه‌های کتابخانه‌ها می‌مانند و به سیاست‌گذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌های کلان راه نمی‌یابند. این گسست میان دانشگاه و جامعه، میان نظریه و عمل، یکی از آفت‌های اساسی نظام علمی کشور است که نیازمند اصلاح ساختاری و تغییر رویکرد در حکمرانی علمی است. اقتصاد مقاومتی، مدیریت منابع آب، بحران زیست‌محیطی، عدالت آموزشی و امنیت غذایی، همگی مسائلی هستند که بدون مشارکت فعال و مسئولانه جامعه علمی حل‌شدنی نیستند.

از سوی دیگر، موج جدیدی از ضددانش و خرافه‌پراکنی با بهره‌گیری از ابزارهای پیشرفته رسانه‌ای، در حال تهدید مبانی تفکر علمی و عقلانی است. ترویج نظریات توطئه، انکار واقعیت‌های علمی، و بی‌اعتمادی نسبت به نهادهای علمی، زمینه‌ساز بحران‌های اجتماعی عمیق‌تری خواهد شد. مقابله با این تهدید نرم، نیازمند تقویت سواد علمی عمومی، ارتقای نقش رسانه‌ها در آموزش عمومی و حضور فعال دانشمندان در فضای عمومی است.

سازمان بسیج اساتید کشور بر این باور است که تحقق شعار «علم در خدمت صلح و توسعه» در گرو التزام جامعه دانشگاهی به اخلاق حرفه‌ای، مسئولیت اجتماعی و تعهد ملی است. دانشمند امروز نه در برج عاج تحقیقاتی، بلکه در قلب جامعه و در کنار مردم باید حضور داشته باشد. امید آن است که با همکاری همه اجزای نظام علمی کشور، شاهد تحولی بنیادین در جهت تحقق «حکمرانی علمی» و «علم نافع» باشیم.

انتهای پیام/