در ابتدای جنگ سرد و زمانی که رهبران از تهاجم اتحاد جماهیر شوروی به اروپای غربی واهمه داشتند، سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) را تأسیس کردند. این سازمان تحت سلطه آمریکا مأموریتی دفاعی برای خود تعریف کرده بود – دفاع از اعضا در مقابل حملات کشورهای دیگر. این حمله هیچگاه روی نداد. مشخص نیست که آیا وجود این سازمان عاملی بازدارنده بود یا اینکه شوروی اصلا نیتی برای انجام این کار نداشت. شاید هیچگاه جواب این پرسش را ندانیم.
سازمان ناتو بزرگترین و مجهزترین نیروی نظامی جهان را تشکیل میدهد
جنگ سرد پایان یافته و تهدید بلوک شرق نیز دیگر وجود ندارد. با این حال این سازمان به حیات خود ادامه میدهد و با ارائه بازتعریفی از خود به مثابه حافظ نظم نوین کنونی، ظاهرا مأموریت خود را تا ابد تمدید نموده است. این اتحاد نظامی که بزرگترین قدرت نظامی جهان را در اختیار دارد. برخلاف هدف اولیه این اتحاد نظامی، جهان پس از پایان جنگ سرد بود که اعمال قدرت آن را به عینه مشاهده نمود. ابتدا در یوگوسلاوی و سپس در پاکستان، افغانستان و لیبی جنگهای ناتو یکی پس از دیگری آغاز گشتند. در گزارش حاضر سعی میگردد تا پرده از جنایتهای ناتو، بزرگترین گروه تروریستی جهان، برداشته شود.
تظاهرات مردم آمریکا علیه پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در حین برگزاری نشست شیکاگو
تاریخچه مختصر
سازمان پیمان آتلانتیک شمالی یا ناتو (North Atlantic Treaty Organization) در ۴ آوریل ۱۹۴۹ میلادی با هدف دفاع جمعی پایهگذاری شد و هماکنون ۲۸ عضو دارد. قلب پیمان ناتو ماده پنج آن است که در آن کشورهای امضا کننده توافق کردهاند حمله نظامی علیه یک یا چند کشور عضو در اروپا یا آمریکای شمالی را به عنوان حمله به تمامی کشورهای عضو تلقی کرده و به مقابله با آن برخیزند.
نقشه کشورهای عضو ناتو و تاریخ پیوستن آنها
هماکنون سازمان ناتو با برخورداری از ۲۶ عضو در اروپا و آمریکای شمالی بزرگترین نیروی نظامی جهان را تشکیل داده است
از سال ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۴ میلادی، ده کشور کمونیستی سابق به عضویت ناتو در آمدند و شمار اعضای ناتو به بیست و شش کشور افزایش یافت. در سال ۲۰۰۸ تلاشهایی برای گسترش ناتو به حوزه بالتیک و پیشروی مرزهای ناتو به نزدیکی مرزهای روسیه انجام گرفت که در این بین با شروع مذاکرات برای عضویت سه کشور آلبانی، کرواسی و مقدونیه در ناتو موافقت شد ولی درابتدا مخالفتهایی با عضویت گرجستان و اوکراین که هممرز با روسیه میباشند صورت گرفت در نهایت پس از شروع جنگ اوستیای جنوبی ۲۰۰۸ حمایتها برای عضویت گرجستان افزایش یافت. در پی تصمیم کشورهای ناتو برای استقرار موشکهای بالستیک در لهستان روابط این سازمان با روسیه به شدت تضعیف گشت.
راسموسن، دبیرکل ناتو، در کنار هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا
انتخاب راسموسن که از انتشار کاریکاتورهای ضداسلامی در دانمارک حمایت کرده بود انتقادهای زیادی را متوجه ناتو ساخت
حملات هوایی ناتو در جنگ بوسنی و کوزوو
در سال ۱۹۹۵ نیروهای ناتو با توسل به قطعنامههای شورای امنیت و پس از اینکه نیروهای صرب به مدت چهار سال به نسلکشی مسلمانان بوسنی پرداختند، وارد یکسری عملیاتهای محدود علیه نیروهای صرب شد. البته انگیزه بیشتر این عملیاتها نه حفظ جان مسلمانان بلکه حفاظت از نیروهای سازمان ملل مستقر در منطقه و نیز ارائه چهرهای انساندوستانه از خود به رسانههای جمعی بود که گزارشات زیادی را در مورد نسلکشی مسلمانان دریافت و پخش میکردند. این اولین بار پس از تأسیس سازمان ناتو بود که نیروهای آن وارد عملیات رزمی میشدند. کشورهای عضو ناتو چندین سال قبل درخواست استقرار نیروهایشان در بوسنی و هرزگوین و کرواسی را که از جانب علی عزت بگوویچ، رئیس جمهور بوسنی، مطرح شده بود رد کرده بودند. این در حالی است که ۱۵ سال بعد نیروهای ناتو بدون اینکه منتظر اجازه سازمان ملل بمانند دست به حملات هوایی علیه قذافی زدند و البته این بار نیز هدف جنگ روانی برای کسب محبوبیت و نیز تأمین امنیت چاههای نفتی بود.
تصاویری از گورهای دستهجمعی نسلکشی مسلمانان بوسنی و هرزگووین
کشورهای عضو ناتو ۴ سال تمام بدون اینکه اقدامی نمایند نظارهگر این جنایتها بودند
به گزارش “دیدبان حقوق بشر” در حدود ۴۸۹ الی ۱۲۸ غیرنظامی یوگوسلاوی طی عملیات معروف به “عملیات نیروهای ائتلاف” کشته شدند. این عملیات در پی حمله نیروهای صرب به کوزوو و عدم اجابت آتش بس از جانب نیروهای اسلوبودان میلسوییچ انجام گرفت. ۲۷۸ الی ۳۱۷ نفر از این قربانیان آوارگانی بودند که برای نجات جان خود، خانه و کاشانه خویش را رها کرده بودند اما در دام آتش نیروهای ناتو گرفتار آمدند. البته رسانههای صربستان این رقم را تا ۲۵۰۰ نفر اعلام کردند.
تصاویری از حمله نیروهای ناتو به مناطق مسکونی بلگراد و حومه آن
این حملات چونان نوشدارویی پس از مرگ برای ساکنین کوزوو بودند
نیروهای ناتو، ۷٨ روز جمهوری یوگسلاوی را بمباران کردند. در این عملیات، ۱۱۰۰ هواپیمای جنگی با انجام ٢۵٢۰۰ پرواز،ژراههای مواصلاتی، پلها، زیر ساختهای شهری، نیروگاههای برق، مدارس، بیمارستانها، مناطق مسکونی، فرستنده رادیو تلویزیونی بلگراد، تأسیسات نظامی و حتی سفارت چین را هدف بمبهای خود قراردادند، که همه اینها طبق تعاریف بینالمللی تروریسم دولتی شناخته میشوند. در این بمبارانها ٢۵هزار تن موادمنفجره، از جمله بمبهای خوشهای و بمبهای حاوی اورانیوم رقیق شده بر خاک این کشور ریخته شد.
حملات پهپادها و نیروهای ناتو تحت امر آمریکا به پاکستان
اگرچه آمار و ارقام رسمی تعداد کشته شدگان غیرنظامی پاکستان را در حدود ۴۷۹ الی ۸۱۱ نفر اعلام داشتهاند اما رحمان مالک، وزیر کشور پاکستان، اخیرا اعلام داشته است که اکثریت افرادی که در این حملات جان خود را از دست دادهاند غیرنظامیهای بیگناه هستند. به گفته مالک، تنها در حدود ۲۰ درصد از کشته شدگان افراد شبهنظامی هستند. مالک طی سخنانی در بیرون پارلمان پاکستان اعلام داشت که در حدود ۳۳۶ حمله در پاکستان انجام گرفته که طی آن ۲۳۰۰ نفر کشته شدهاند. حملات پهپادهای نیروهای تحت امر آمریکا تاکنون اعتراضات زیادی را از جانب مقامات و مردم پاکستان برانگیخته است. البته حمله به پاکستانیها تنها محدود به پهپادها نشده است. در عملیاتهای متعددی که تاکنون توسط نیروهای ناتو در مرز بین افغانستان و پاکستان انجام گرفته است مناطق قبایلی پاکستان بارها مورد اصابت آتش خمپاره و توپخانه ناتو قرار گرفته و دهها نفر از غیرنظامیان ساکن در این مناطق جان خود را از دست دادهاند.
تظاهرات مردمی در پاکستان در اعتراض به حملات هواپیماهای بدون سرنشین ناتو و آمریکا
اما نیروهای ناتو نه فقط غیرنظامیان پاکستانی بلکه ارتش پاکستان را نیز هدف حملات خود قرار دادهاند. در نوامبر سال ۲۰۰۱ نیروهای ناتو با حمله به نیروهای نظامی پاکستانی مستقر در مرز افغانستان و پاکستان به سوی دو ایستگاه بازرسی آنها آتش گشوده، ۲۴ سرباز پاکستانی را کشته و ۱۳ نفر دیگر را زخمی نمودند. پس از این حمله که طی آن دو تن از افسران بلند پایه ارتش پاکستان نیز کشته شدند، روابط پاکستان و آمریکا رو به وخامت نهاد. پاکستان واکنشی خشمگینانه به این حمله نیروهای ناتو نشان داده و آن را متناقض حاکمیت ملی آن کشور و تعهد نیروهای بین المللی در افغانستان دانسته است. فرمانده ارتش پاکستان نیز به نیروهای پاکستانی دستور داد، تدابیر لازم را برای اقدامات تلافی جویانه در صورت تکرار این گونه حملات ناتو، اتخاذ کنند. افکار عمومی پاکستان با برگزاری تظاهرات اعتراض آمیز در سراسر کشور واکنش نشان دادند و متعاقب این امر پایگاه هوایی شمسی و نیز خطوط تدارکاتی نیروهای ناتو مسدود گشتند.
جنگ ناتو در افغانستان؛ بخش اعظمی از تلفات غیرنظامیان هستند
در سال ۲۰۰۱، نیروهای ناتو تحت فرماندهی آمریکا به بهانه مبارزه با تروریستهایی که تا چندی پیش آنها را به رسمیت شناخته و مورد حمایت قرار داده بودند به افغانستان حمله برده و این کشور را به اشغال خود درآوردند، اشغالی که تاکنون ادامه یافته است. اما این حملات بیش از هر چیزی جنایتی علیه مردم بی دفاع افغانستان بودند که به مدت چندین دهه در زیر چکمههای سربازان ابرقدرتهای شرق و غرب قرار گرفته اند. بنا بر گزارشها تاکنون دهها هزارتن از مردم بیگناه این کشور قربانی حملات ناتو و همپیمانان آمریکا شدهاند.
تصاویری از ویرانیها و اجساد باقیمانده از حملات نیروهای ناتو در افغانستان
آمار شمار قربانیان غیر نظامی افغان بین سال های ۲۰۰۱ میلادی تا ۲۰۰۳ میلادی را رقمی معدل ۶/۳۰۰ الی ۲۳/۶۰۰ نفر برآورد کردهاند. در سال ۲۰۰۶ میلادی ناظر حقوق بشر کشته شدن ۴/۴۰۰ غیر نظامی را در پی حملات نیروهای آمریکایی و ناتو به شبه نظامیان طالبان اعلام کرد. خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز در همین سال به نقل از مقامات دولت افغانستان و سازمان ناتو این تعداد را چهار هزار غیرنظامی اعلام کرد.
در سال ۲۰۰۷ میلادی ناظر حقوق بشر شمار کشته شدگان غیر نظامی در افغانستان که بطور مستقیم توسط سربازان ناتو و آمریکایی کشته شدند، ۴۳۴ نفر اعلام کرد که ۳۲۱ نفر از این افراد در حملات هوایی جان باخته اند. در همین حال دفتر نمایندگی سازمان ملل متحد در افغانستان شمار کشته شدگان را ۷۰۰ نفر اعلام کرد. در حالی که به گفته استاد دانشگاه نیو همپشایر شمار کشته شدگان غیر نظامی افغان در این سال ۵/۷۰۰ تا ۶/۵۰۰ نفر، بوده است. در همین حال در ۲۷ تیر ماه سال گذشته، سازمان ملل متحد، در گزارشی از افزایش ۱۵ درصدی شمار تلفات غیرنظامیان در افغانستان در شش ماهه نخست سال ۲۰۱۱ میلادی نسبت به مدت مشابه در سال قبل از آن خبر داد. ‘استفان دی میستورا’ نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد در افغانستان، با ارائه گزارشی در کابل، گفت که در شش ماه نخست سال جاری ۱/۴۶۲ غیر نظامی افغان در اثر انفجار، تیراندازی و حملات هوایی جان خود را از دست دادهاند.
اعتراض مردم افغانستان به حضور نیروهای ناتو در کشورشان
و اما لیست حملات ناتو به غیرنظامیان در سال جاری میلادی چنین است (بر اساس گزارشهای رسمی):
· ۸ فوریه ۲۰۱۲ – هفت کودک و یک بزرگسال در حملات نیروهای ایساف در استان کاپیسا کشته شدند.
· ۱۷ فوریه ۲۰۱۲ – شش غیرنظامی شامل یک زن و کودک در حمله هوایی شبانه نیروهای ناتو در استان کونار کشته شدند.
· ۱۱ مارس ۲۰۱۲ – ۱۶ غیرنظامی شامل زنان و کودکان توسط یک سرباز آمریکایی در استان قندهار به قتل رسیدند.
· ۲۷ می ۲۰۱۲ – هشت عضو یک خانواده افغان، شامل شش کودک و یک زن، طی حمله هوایی ناتو در شرق افغانستان به قتل رسیدند.
· ۲ جولای ۲۰۱۲ – هشت عضو یک خانواده افغان شامل شش کودک و دو زن طی حمله هوایی ناتو در شرق افغانستان کشته شدند.
· ۲ جولای ۲۰۱۲ – سه مغازهدار طی حمله هوایی نیروهای ناتو در منطقه چارخ در شرق افغانستان کشته شدند.
· سپتامبر ۲۰۱۲ – ناتو طی حمله هوایی به لاغمن هشت زن را کشته و هفت زن دیگر را نیز زخمی نمود.
مداخله نظامی ناتو در لیبی
در سال ۲۰۰۱ شورای امنیت سازمان با صدور قطعنامه ۱۹۷۳ به سازمان ناتو اجازه داد که به منظور حفظ جان غیرنظامیهای در معرض حمله دست به عملیاتهای نظامی هوایی در لیبی بزند. نیرویهای ناتو تا زمان پایان عملیات در حدود ۲۶/۰۰۰ پرواز و ۹/۶۰۰ مأموریت تهاجمی انجام داده و در حدود ۵/۹۰۰ هدف را قبل از پایان حملات هوایی در ۳۱ اکتبر انجام دادند.
صحنههایی از ویرانیهای به بار آمده طی حملات هوایی ناتو در لیبی
گزارشهایی که در سال جاری توسط سازمانهای مستقل حقوق بشری خاورمیانه انجام گرفتهاند نشان میدهند که نیروهای ناتو در زمان بمباران شهرهای لیبی مرتکب جنایات جنگی و نیز نقض حقوق بشری شدهاند. گزارشی که توسط “سازمان عربی حقوق بشر”، “مرکز فلسطینی حقوق بشر” و “کنسرسیوم کمکهای حقوقی بینالمللی” و با همکاری تعداد زیادی از متخصصین حقوق بین المللی و حقوق بشر منتظر شد، ثابت نمود که نیروهای ناتو طی دوران جنگ لیبی دست به کشتار تعداد زیادی از غیرنظامیهای لیبی زدهاند.
سازمانهای مستقل حقوق بشری خاورمیانه به مانند (از چپ به راست) سازمان عربی حقوق بشر”، “مرکز فلسطینی حقوق بشر” و “کنسرسیوم کمکهای حقوقی بینالمللی” با انتشار گزارشی نسبت به کشتار غیرنظامیان لیبی توسط نیروهای ناتو اعتراض نمودند.
“هیأت جامعه مدنی مستقل اعزامی به لیبی” (متشکل از سه سازمان فوق) پس اط مصاحبه قربانیان حملات و پس از دیدار اماکن مورد هدف ناتو، اعلام داشت که سازمان ناتو بسیاری از اهداف غیرنظامی را به عنوان اهداف نظامی طبقهبندی نموده است.
البته علاوه بر سازمانهای حقوق بشری خاورمیانهای، سایر سازمان های بینالمللی به مانند “دیدهبان حقوق بشر” و “عفو بینالملل” نیز با انجام تحقیقات مستقل به افشای حملات هواپیماهای ناتو به اهداف غیرنظایمی پرداختند.
“عفو بینالمللی” و “دیدهبان حقوق بشر” جزو سازمانهای بینالمللی هستند که کشتار غیرنظامیان لیبی توسط ناتو را محکوم نمودهاند.
سازمان “عفو بینالملل” در گزارش خود اعلام داشته که، “سازمان ناتو تحقیقات مناسبی در مورد مرگ غیرنظامی ها بر اثر حملات هوایی طی عملیات هفت ماهه انجام نداده و غرامتی به قربانیان این حوادث پرداخت نکرده است.” به گزارش عفو بینالملل، تعداد زیادی از مردم لیبی که در جنگ دخیل نبودند طی بمبارانهای ناتو کشته و یا زخمی شدهاند در حالیکه هیچگونه تحقیقاتی در مورد آنها صورت نگرفته است.
به گزارش “دیدبان حقوق بشر” تنها در یکی از این حملات نیروهای ناتو حداقل هشت مجموعه مسکونی را بدون اینکه نشانی از فعالیتهای نظامی یا خصمانه در آن مشاهده شود مورد حمله قرار داد. طی این حمله ۷۲ غیرنظامی شامل ۲۴ کودک را به قتل رساند. علیرغم درخواستهای مکرر نهادهای حقوق بشری مقامات ناتو از انجام تحقیقات در مورد این حوادث سرباز زدند.
سوریه هدف جدید ناتو؟
کشورهای عضو پیمان ناتو از زمان آغاز درگیریهای داخلی در سوریه حمایت بیقید و شرطی را از شبهنظامیان تروریست سوری آغاز نمودهاند. علاوه بر هجمه رسانهای شدید کشورهای عضو ناتو علیه دولت بشار اسد، اسنادی که اخیرا توسط ویکیلیکس منتشر شدهاند نشان میدهد که ناتو دست به حمایت های اطلاعاتی و لجستیکی از نیروهای شبه نظامی مخالف دولت اسد زده است.
آیا سوریه تبدیل به میدان جنگی جدید ناتو خواهد شد؟
ناتو به پیشقراولی ترکیه سیاستهایی کاملا خصمانه در قبال دولت مشروع سوریه در پی گرفته است و اخیرا با تصویب ارسال موشکهای پاترویوت به مرز سوریه باعث افزایش تنشها در منطقه گشته است. یقینا سوریه – و اصابت چند خمپاره به مناطقی از ترکیه به صورت تصادفی – نمیتواند به مثابه تهدیدی برای ترکیه قلمداد گردد زیرا این کشور به هیچ وجه در صدد اغاز یک ماجراجویی نظامی علیه ترکیه نیست. اما آیا سازمان ناتو هم قصد پرهیز از رویارویی نظامی دارد؟ جواب آنها هم اکنون امید به پیروزی شبهنظامیان سوری بسته اند اما ایا در صورت مشاهده شکست قریب الوقوع آنها نیز به فعالیتهای کنونی بسنده خواهند کرد؟ آینده پاسخ این سؤال را خواهد داد…
*********************************************************************
منابع و مأخذ
۲٫ http://www.independent.co.uk/news/world/africa/amnesty-accuses-nato-of-ignoring-libya-airstrike-deaths-7578184.html
۳٫ http://justiceinconflict.org/2012/05/21/justice-in-libya-investigating-nato/
۴٫ http://justiceinconflict.org/2011/11/09/the-%E2%80%9Cinjustice-cascade%E2%80%9D-supplanting-international-justice-with-targeted-killing/
۵٫ http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-15908760
۶٫ http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_civilian_casualties_in_the_War_in_Afghanistan_(2012)
۷٫ http://www.angelfire.com/mn2/Communism/natocoverup.html
۸٫ http://www.counterpunch.org/2012/05/14/whats-nato-ever-done/
۹٫ http://worldnewsrecord.wordpress.com/2011/08/10/nato-north-atlantic-terror-organization-violent-wars-of-aggression-into-arab-oil-lands/
۱۰٫ http://www.counterpunch.org/2011/10/26/nato-the-brutal-alliance/
مشرق