شکست های پی در پی ائتلاف غربی-عربی در پیشبرد اهداف ضدسوری -که اخیرا در هر دو عرصه دیپلماتیک و میدانی نمایانگر شده- رسانه های وابسته به این جبهه را به انتشار تحلیل ها و گمانه هایی با هدف کاستن از تبعات ناکامی مورداشاره واداشته است.
“رضا تقی زاده” تحلیلگر رسانه های ضدانقلاب، در یادداشتی برای پایگاه اینترنتی رادیوفردا (radiofarda) با نگاهی به آخرین تحولات سوریه و مشکلات پیش روی غرب در فرض سقوط بشاراسد، می نویسد:
«« پس از شکست مذاکرات اخضر ابراهیمی با رهبران مسکو و تشدید خونریزی در حمص و اطراف دمشق، انجام مذاکرات مستقیم واشنگتن و مسکو کوتاه‌ترین مسیر برای پرهیز از انهدام کامل ارتش سوریه بعد از اسد و پیشگیری از دست یافتن گروه‌های تروریستی به بخشی از سلاح‌های شیمیایی این کشور است.
بعد از انجام مذاکرات میانجی صلح سازمان ملل در مسکو، “سرگئی لاوروف” وزیر امور خارجه روسیه، با قاطعیت اعلام داشت: «اسد از کار کناره‌گیری نخواهد کرد.»
اخضر ابراهیمی قصد داشت نظر موافق رهبران کرملین را با تشکیل یک دولت ائتلافی در دمشق و انتقال کنترل شده قدرت از حکومت کنونی به مخالفان اسد جلب کند.
روسیه خواستار رسیدن به توافق جامع با غرب بر سر حفظ تسهیلات بندری در “طرطوس” (دومین بندر بزرگ سوریه بعد از لاذقیه) و ادامه حضور در منطقه بعد از تغییر رژیم اسد است.
جمهوری اسلامی ایران، هم‌پیمان دیگر اسد، بعد از بی‌نتیجه ماندن تلاش‌های ابتدایی برای حضور در ترکیب گروه مذاکره‌کنندگان صلح سوریه، دفاع از ادامه حکومت اسد را با هدف «افزایش دادن هزینه‌های بعد از اسد برای متحدان محلی غرب» در دستور کار قرار داده است.
نگرانی بزرگ غرب و اسرائیل، به کار گرفته شدن سلاح‌های شیمیایی ارتش سوریه علیه شورشیان یا کشورهای همسایه، و همچنین احتمال انتقال بخشی از ذخایر شیمیایی به شورشیان بعد از شکل گرفتن دولت تازه در آن کشور است.
با شدت گرفتن نبرد در اطراف شهر حمص و بازپس گرفتن مناطقی در حومه شهر توسط ارتش اسد، گزارش‌های متعددی مبنی بر استفاده از موشک‌های برد کوتاه فاتح ۱۱۰ ساخت ایران در جنگ داخلی سوریه انتشار یافت.
رسانه‌های خارجی از قول منابع نظامی امریکا دست‌کم به شلیک دو فروند موشک فاتح ۱۱۰ اشاره کرده‌اند.
موشک‌های فاتح که با سوخت جامد کار می‌کنند، دارای ۲۰۰ تا ۲۵۰ کیلومتر برد عملیاتی و دقت هدف‌گیری با استفاده از سیستم هدایت‌شونده‌اند.
در صورت صحت گزارش‌های انتشاریافته، این نخستین بار است که موشک‌های ایرانی فاتح در جنگ واقعی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
پاره‌ای ناظران غربی، پیام استفاده از موشک‌های فاتح را “اخطار ایران به تلافی‌جویی در صورت حمله نظامی” می‌دانند.
ترکیه، اسرائیل و اردن در خطر مستقیم استفاده از سلاح‌های شیمیایی قرار دارند. در این میان، اسرائیل با فاصله زیاد از کشورهای دیگر، از ظرفیت دفاعی بهتری برخوردار است.
ترکیه از چند ماه پیش سیستم دفاع ضدموشکی موسوم به «پاتریوت» (patriot) را در مرزهای مشترک با سوریه نصب کرده و بیش از هزار نفر پرسنل نظامی آلمانی، هلندی و امریکایی در قالب همکاری‌های مشترک پیمان ناتو برای به‌کارگیری سیستم یادشده در ترکیه مستقر شده‌اند.
اگرچه وزیر اطلاعات اردن روز ۳۰ دسامبر اعلام داشت که این کشور برای دفاع از خود به اتحادیه تازه‌ای وارد نخواهد شد، در عین حال دولت امان نیز با استفاده مستقیم از ظرفیت‌های ناتو طی ماه‌های گذشته مراکزی را برای مقابله با عوارض بعد از حمله شیمیایی در مناطق مرزی با سوریه ایجاد کرده است. متخصصین نظامی امریکا، جمهوری چک و لهستان دولت اردن را در این زمینه‌ها یاری می‌دهند.
نگرانی دولت اردن برای پیوستن به یک اتحادیه تازه یا برخورداری مستقیم از کمک‌های کشورهای عضو اتحادیه همکاری‌های خلیج فارس، تحریک احساسات محلی است.
نگرانی اسرائیل، دست یافتن گروه‌های حاضر در ترکیب مخالفان اسد و دستیابی احتمالی آن‌ها به سلاح‌های شیمیایی و ادامه تهدید اسرائیل بعد از سقوط اسد است.
انتقال قدرت از حکومت اسد به مخالفان، علاوه بر خطر انتقال سلاح‌های شیمیایی به دست افراطیون اسلامی، با مسائل جانبی دیگری نیز روبه‌رو است.
انهدام ارتش کنونی سوریه، در تکرار تجربه‌ای مشابه با تجربه ایران بعد از به قدرت رسیدن دولت انقلابی در سال ۱۳۵۷، از جمله این نگرانی‌هاست. خلأ قدرت ارتش ایران، جنگ هشت ساله با عراق را موجب شد.
خلأ ناشی از انهدام ارتش وفادار به اسد می‌تواند نا‌آرامی‌های داخلی این کشور را به کشورهای عراق، اردن، ترکیه و لبنان منتقل سازد.
به این دلیل، جمهوری اسلامی با وجود آگاهی از این موضوع که حفظ اسد در دمشق امکان‌پذیر نیست، سوریه بعد از اسد را در نا‌آرام‌ترین شکل ممکن در جهت مصالح دفاعی خود می‌بیند[!]
عدم امکان غرب برای استفاده مستقیم از نیرو‌های نظامی در این کشور نکته دیگری است که ذهن طراحان نظامی ناتو را به خود مشغول داشته است.
در وضعیت جاری، بعضی از گروه‌های مخالف اسد حتی در مقابل احتمال استفاده از چنین فرصتی مقاومت نشان می‌دهند.
دولت امریکا در اقدامی بحث‌انگیز، ضمن قبول حضور گروه “جبهه النصره” در ترکیب دولت انتقالی سوریه، که توسط بسیاری از کشورهای غربی به عنوان دولت قانونی سوریه مورد شناسایی رسمی قرار گرفته، این گروه را که دارای مناسباتی با القاعده است، در لیست گروه‌های تروریستی قرار داده است.
به این ترتیب، تقویت نظامی مخالفان اسد و انهدام سریع ارتش این کشور، بدون حضور نیرو‌های ناظر و داشتن کنترل کافی بر رفتار‌های نیرو‌های جانشین حکومت فعلی، می‌تواند نگرانی‌های امنیتی تازه‌ای را در منطقه فراهم آورد.
گرچه حمایت نظامی روسیه از حکومت اسد چندان تأثیرگذار نیست، دست یافتن به توافق اصولی با روسیه پیرامون نحوه کنار گذاشتن اسد و تشکیل دولت انتقالی در دمشق می‌تواند تا حدودی از ایجاد خلأ قدرت در این کشور پیشگیری کند.
برای رسیدن به چنین توافقی، مسکو مذاکره محرمانه و مستقیم با امریکا را به گفت‌وگو با اخضر ابراهیمی ترجیح می‌دهد. »»
۱۰۲
