تجدد محصول تلاش بشر در طول تاریخ است

برخی متفکران چون هابرماس اعتقاد دارند که همه در روشنگری سهم داشته‌اند. بر این اساس این پرسش مطرح است که فرهنگهای غیر غربی و البته شاید نه همه آنها در آماده‌سازی بسترهای فکری چنین جنبشی چه نقشی داشته‌اند.

پروفسور متیو کرامر استاد فلسفه سیاسی و فلسفه حقوق دانشگاه کمبریج و مدیر برنامه فلسفه سیاسی و فلسفه حقوق در این دانشگاه در خصوص این موضوع که آیا می توان برای فرهنگهای غیر غربی در روشنگری قرن ۱۷ نقشی قائل شد؛ مطابق آنچه هابرماس می‌گوید که همه در روشنگری نقش داشته‌اند به خبرنگار مهر گفت: روشنگری به معنای رهایی از خرافات و اوهام بود.

وی در ادمه افزود: بخشی از فرایند روشنگری در حوزه علوم طبیعی اتفاق افتاد. بر این اساس روش و متد تجربی و رهایی از نظریه پردازی دگماتیک مورد توجه قرار گرفت و به آن اصالت داده شد.

مؤلف “محل تلاقی اخلاق و حقوق” یادآور شد: در واقع این مرحله به سبب رویارویی دین مسیحیت به علم بود. در خصوص ادعای هابرماس باید توجه داشت که هر فردی تا اندازه و میزانی در روشنگری نقش داشته است.

این فیلسوف معاصر یادآور شد: بسیاری از تکنولوژیهایی که امروزه در جهان شاهد آن هستیم از رهگذر تلاش بشر در طول سالیان گذشته به دست آمده است و نتیجه و محصول تلاشهایی است که در طول تاریخ توسط بشر انجام شده است.

وی تصریح کرد: در واقع این تلاشها نهایتاً به اختراع چیزی منجر شده است. از نتایج این تکنولوژی هم مردم در فرهنگهای مختلف بهره می برند. برای نمونه مردم فقیرترین کشورهای افریقایی دارای تلفن همراه هستند.

استاد دانشگاه کمبریج تأکید کرد: اگر روشنگری را صرفاً به معنای پذیرش متد و روش علمی بدانیم در این صورت بسیاری از مردم در آن سهمی نداشته‌اند. یعنی این موضوع که با ابزار علم و با دانش علمی با جهان طبیعی مواجه شوید امری است که همه در ایجاد این تفکر نقش نداشته‌اند. علاوه بر آن روش و متد علمی مورد قبول همگان نیز نیست.

مؤلف “نظریه حقوق، نظریه سیاسی و شالوده شکنی” در پایان تأکید کرد: برای نمونه در مورد پیدایش جهان و دیدگاههای علمی برخی در آمریکا و جهان اسلام با آن دیدگاهها مخالف هستند. در واقع نظریه تکاملی از نظر این افراد مردود است. می دانیم این نظریه مبتنی بر روش و متد علمی است.

مهر