آنچه روشن است دیگر جهان عرب به گذشته اش بازنمی گردد

روزنامه سعودی الحیات که در لندن و ریاض منتشر می شود، در تحلیل خود نوشت: «اگر وزارت خارجه عربستان نجنبد، ضمن عقب افتادن از تحولات اجتماعی دیگر نه تنها حرفی برای گفتن در دنیای عرب نخواهیم داشت بلکه از هویت اصلی خود نیز دور خواهیم شد. وزارت خارجه عربستان باید، بپذیرد که خاورمیانه شاهد تغییراتی وسیع است، دیگر سیاست های گذشته آن جواب نمی دهد. بسیار روشن است که حوادث بزرگی ظرف دو سال گذشته در جهان عرب رخ داده و ضمن تغییر فرهنگ جاری، فرهنگ سیاسی و هم پیمانی های منطقه ای و بین المللی را نیز تغییر داده است. باید توجه داشت که این تغییر بسیار بزرگ است و سرچشمه ای اجتماعی – مردمی دارد. این تغییر به اندازه ای بزرگ است که به جرات می توان گفت از شرق تا غرب جهان عرب را در برگرفته است. آن دنیایی که در قرن گذشته و اوایل قرن حاضر می شناختیم مقابل چشمانمان متلاشی شده و آنچه از آن خطرناک تر است این است که کسی نمی داند کی، چگونه و تا کجا این دگرگونی و تلاش ادامه خواهد داشت. اما آنچه روشن است دیگر جهان عرب به گذشته اش بازنمی گردد.»
الحیات با مرور حوادث مصر و تونس و لیبی و عراق نوشت: عربستان در قلب این طوفان بزرگ سیاسی منطقه ای واقع شده است. کشوری که البته رفته رفته به سمتی می رود که متزلزل شود. در حالی که به دلیل روابط گسترده ریاض با پایتخت های عربی جهان انتظار می رفت که عربستان تأثیری به سزا در تحولات جاری در خاورمیانه عربی بگذارد شاهدیم که روز به روز تأثیر خود را از دست می دهد و تحولات با چنین سرعتی پیش می روند بدون این که عربستان بتواند کاری از پیش ببرد.
به گزارش دیپلماسی ایرانی، در ادامه این یادداشت آمده است: عربستان در حال حاضر به شکلی عراق را از دست داده که روز به روز خط ارتباطی بغداد-ریاض ضعیف و ضعیف تر می شود. این در حالی است که عربستان از ۱۹۷۳ بر روی رابطه خود با عراق سرمایه گذاری های کلان کرده و حتی در اوج جنگ کویت سرمایه های خود را از آن خارج نکرده بود. در حالی که این کشور یکی از مهم ترین همسایگان ماست و ما به عراق نیاز استراتژیک داریم. در مقابل هرچه عربستان از عراق خارج می شود ایران جای آن را بیشتر پر می کند.
الحیات صراحتاً نوشت: اکنون ایران صاحب چنان جایگاهی در عراق است که ایالات متحده آمریکا به عنوان کشور متخاصم ایران و رقیب منطقه ای آن برای حفظ مصالح خود مجبور است از دریچه ایران به عراق بنگرد. در حالی که هیچ اثری از وجود عربستان در این معادله نیست. آیا واقعاً این مسئله برای دستگاه سیاست خارجی عربستان قابل قبول است؟
نویسنده این یادداشت سپس به سوریه اشاره می کند و می نویسد: هنگامی که به سیاست خارجی عربستان در قبال سرزمین شام نظر می اندازیم به یاد سرمایه گذاری های سیاسی و اقتصادی سی ساله خود در این کشور می افتیم. سرمایه گذاری هایی که از زمان حافظ اسد، در رابطه ریاض با دمشق انجام شد و تلاش هایی که مرحوم حافظ اسد در ایجاد توازن در روابط عربی- عربی و عربی- ایرانی داشت. اکنون همگی این تلاش ها و سرمایه گذاری ها نقش بر آب شده است. دیگر ما اثری از محور عربستان- سوریه- مصر نمی بینیم. از آن طرف لبنان را هم از دست داده ایم. دولت وابسته به حزب الله در حالی زمام امور را در این کشور در دست گرفته است که دیگر شاهد هیچ اثری از عربستان در لبنان نیستیم و دولت این کشور بیش از آن که سیاست هایش را با ریاض هماهنگ کند با تهران هماهنگ می کند.
در پایان این یادداشت آمده است: بی شک وضعیت مطابق میل ما نیست. عربستان هیچ گاه پیش بینی نمی کرد که سیر تحولات خاورمیانه چنین مسیری را در پیش بگیرد. ولی چه بخواهیم چه نخواهیم روابط منطقه ای عربستان محدود به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس شده است که هیچ سابقه تاریخی ای ندارند.