ماهواره وسیله ارتباط جمعی است که این روزها در خانه برخی مردم ایران دیده می‌شود. شاید قصد از خرید ماهواره و نصب آن در خانه، وجود کانال‌های فراوان ماهواره و تنوع آنها باشد.
اما ماهواره جدا از تنوع، برنامه‌هایی را به مخاطبان ارائه می‌دهد که از فرهنگ‌ها و اعتقادات مردم تمام کشورها نشأت گرفته است و مسلماً مخاطبان آن نیز باید به این ویژگی توجه داشته باشند.
در این میان باید به سن مخاطبان برنامه‌های ماهواره توجه کرد؛ اگر هر سنی، هر برنامه‌ای را مشاهده کند، به طور قطع تأثیرات نامطلوب برنامه‌ها را که هماهنگ با سن نیست، دریافت خواهد کرد لذا توجه به برنامه‌های متناسب با فرهنگ کشور و هماهنگ با سن مخاطب باید مدنظر تمام خانواده‌ها باشد.
از همین رو تصمیم گرفتیم که نظرات خانواده‌ها را درباره برنامه‌های ماهواره‌ای به خصوص سریال‌های فارسی زبان جویا شویم.
* جذابیتهای مقطعی سریال‌های ماهواره‌ای
فاطمه هوشمند ۳۰ ساله و کارمند یکی از شهروندان تهرانی است در این خصوص به خبرنگار زنان باشگاه خبری فارس «توانا» می‌گوید: من و همسرم هر دو کارمند هستیم؛ چندی پیش زمانی که از سرکار به منزل برمی‌گشتیم سریال‌های ماهواره برایمان سرگرم کننده بود اما پس از مدتی دیگر این سریال‌ها برایمان جذابیتی نداشت چرا که موضوعات این سریال‌ها عموماً تکراری و به دور از واقعیت بود و هیچ پیام مثبتی نداشت.
وی می‌گوید: در حقیقت سریال‌های ماهواره‌ای به نوعی مسخره‌بازی است و بیشتر جنبه سرگرم کننده دارد و تنها وقت بیننده‌ها را می‌گیرد.
هوشمند با بیان اینکه در کشور ما نهاد خانواده از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است، می‌افزاید: این سریال‌ها سعی دارند بین روابط اعضای خانواده مشکلاتی نظیر بدبینی را به وجود آورند و همین مسئله خانواده را دچار آسیب می‌کند؛ افراد کوتاه فکر و سطحی‌نگر بیشتر تحت‌تأثیر سریال‌های ماهواره‌ای قرار خواهند گرفت.
* خواهرم تحت‌تأثیر رفتار و پوشش بازیگران سریال‌های ماهواره‌ای قرار گرفته است
سعید کریمی زاده ۲۶ ساله و فعال در بخش اتوماسیون صنعتی نیز یکی دیگر از شهروندان است که در این باره چنین بیان می‌کند: بنده با موضوعات سریال‌های ماهواره‌ای به شدت مخالف هستم چرا که بیشتر موضوعات این سریال‌ها هیچ مغایرتی با فرهنگ و سنت جامعه ایرانی ندارد.
وی ادامه می‌دهد: در حقیقت سازندگان سریال‌های ماهواره‌ای به دنبال القا کردن فرهنگ و تفکر خود به دیگر کشورها خصوصاً ایران هستند.
کریمی‌زاده اضافه می‌کند: بنده در نصب کردن آنتن‌های ماهواره مهارت دارم اما با دیدن چند قسمت از این سریال‌ها از ماهواره بدم آمد طوری که آن را جمع کردم؛ متأسفانه مادر و خواهر نوجوان من در این رابطه با من مخالف هستند و علاقه بسیار زیادی به دیدن این سریال‌ها دارند.
وی می‌گوید: زمانی که خانواده را متوجه نکات منفی سریال‌های ماهواره‌ای می‌کنم با من برخورد کرده و نمی‌پذیرند؛ متأسفانه زرق و برق ،نوع پوشش بازیگران و داستان‌های تکراری عشق و عاشقی موجب جذب خواهر و مادرم به تماشای آنها شده است.
کریمی‌زاده تأکید می‌کند: امیال افسار گسیخته جنسی و از بین بردن بنیان خانواده و باورهای دینی و اعتقادی که خانواده‌های ایرانی نسبت به آنها تعصب دارند از اهداف این سریال‌ها به شمار می‌رود.
* تلاش برای رسیدن به عشق‌های غیر منطقی؛ پیام سریال‌های ماهواره‌ای
تأثیر این سریال‌ها در بنیان اساسی خانواده‌ها یعنی مادران نیز مورد توجه است؛ زهره مجدآبادی ۵۷ ساله و خانه‌دار که یکی از بینندگان سریال‌ها و برنامه‌های این رسانه تصویری است در این خصوص می‌گوید: عشق یک حس بسیار خوبی است و برای رسیدن به آن باید تلاش کرد، در این بین سریال‌های ماهواره‌ای با سوءاستفاده از آن سعی دارند به افراد یاد بدهند که برای رسیدن به عشق باید دست به هر کاری زد.
وی اظهار می‌کند: متأسفانه در این سریال‌ها عشق‌های غیر منطقی و به دور از انسانیت دیده می‌شود به طور مثال در یکی از این سریال‌ها مادر زن عاشق داماد خود شده و برای رسیدن به آن خود را به آب و آتش می‌زند و هر کار غیر انسانی را انجام می‌دهد.
مجدآبادی اذعان دارد: مسلماً این نوع از ناهنجاری‌های اخلاقی برای کشور سازنده این نوع از سریال‌ها امری عادی به شمار می‌رود اما تماشای آنها بر روی فرهنگ و روابط خانوادگی ایرانی تأثیر منفی خواهد گذاشت.
* آزادی در ارتباطات اثرات منفی سریال‌های ماهواره‌ای
نگاهی تأملی به برنامه‌های این رسانه تصویری بیانگر نشانه گرفتن فرهنگ جامعه ایرانی و اسلامی است و البته نقطه‌ی هدف گردانندگان این رسانه، دانشجویان و جوانان هستند؛ تأیید این امر مروری بر تغییرات اخلاقی، رفتاری و به خصوص پوششی این گروه سنی است.
مینا مرتضوی ۲۵ ساله و دانشجو می‌افزاید: من به طور مداوم سریال‌های ماهواره‌ای را دنبال نمی‌کنم اما با دیدن چند قسمت از آن، دیگر تمایلی به دنبال کردن آن ندارم؛ بیشتر به دلیل نوع آرایش و مدل لباس بازیگران این سریال‌ها را تماشا می‌کردم و مدل مو و لباس‌های آنها الگوبرداری می‌کردم.
وی نداشتن نکات آموزنده و عدم موضوعات مهم و تأثیرگذار را از عواملی دلزدگی از دیدن سریال‌های ماهواره‌ای بیان می‌کند و می‌گوید: متأسفانه جوانان خیلی جذب این سریال‌ها شده‌اند و دیگر تمایلی به دیدن سریال‌های تلویزیون خودمان را ندارند؛ این مسئله به این دلیل است که صدا و سما برنامه و سریال‌های جذاب نمی‌سازد.
مرتضوی ادامه می‌دهد: آزاد بودن در روابط خواهر و برادری و شوهرخواهر یکی از نکات منفی سریال‌های ماهواره‌ای است، بیشتر بنیان خانواده‌های سریال‌های ماهواره‌ای بی‌اساس و مشکل‌دار هستند ضمن اینکه سعی دارند دیگر خانواده‌ها را تحت تأثیر خود قرار دهند؛ زرق و برق و نوع پوشش بازیگران این سریال‌ها موجب جذابیت تماشای این سریال‌ها نزد خانواده‌ها خصوصاً زنان و دختران است.
*القای خیانت زن و مرد به یکدیگر پیامد منفی سریال‌های ماهواره‌ای
میترا یعقوبی کارشناس حقوق، یکی از شهروندان تحصیل کرده است که نوع پوشش، آرایش و قیافه بازیگران را مهمترین انگیزه دیدن سریال‌های ماهواره‌ای بیان می‌کند.
وی می‌گوید: از محتوا و موضوعات سریال‌های ماهواره‌ای به شدت بدم می‌آید چرا که در تمامی این سریال‌های به نوعی عشق و عاشقی به مسخره گرفته شده است انگار در دنیا افراد تنها مشکلشان عشق و عاشقی است و مشکل دیگری ندارند.
یعقوبی می‌افزاید: خیانت مرد و زن به یکدیگر و قطع کردن ادامه زندگی بدون توجه به آینده فرزندان و به راحتی با شخص دیگر ازدواج کردن از دیگر محتوا‌ی مسخره سریال‌های ماهواره‌ای است ضمن اینکه این سریال‌ها سعی دارند خیانت زن و مرد به یکدیگر را امری عادی جلوه دهند.
وی ادامه می‌دهد: در سریال‌های ماهواره‌ای “عشق ” را به رابطه‌ای نامشروع بین دختر و پسر و ایجاد رابطه بین زن و مردی که خود همسر دارند، خلاصه می‌کنند که در نهایت یکی از این دو نفر به یکدیگر خیانت می‌کند یا اینکه نفر سومی قصد دارد این دو را از هم جدا کند.
*از دیدن سریال‌های ماهواره‌ای بیزار شدم
در حال حاضر به قدری در محافل و مجالس از سریال‌های ماهواره‌ای بحث به میان می‌آید که فردی که هیچ مایلی به دیده برنامه‌های ماهواره ندارد سر ذوق بیایید و بخواهد آن را تماشا کند تا ببیند در این رسانه تصویری که بیشتر فرهنگ غربی بر آن حاکم است چه می‌گذرد، سهیلا حسینی ۲۶ ساله دانشجویی است که بنا به گفته خودش هیچ تمایلی به دیدن برنامه‌های ماهواره‌ای نداشته و بنا به تعریف‌های زیادی که از این سریال‌ها شنیدم، راغب شده این سریال‌ها را تماشا کند.
وی می‌گوید: زمانی که یکی از این سریال‌ها را مشاهده کردم از دیدن هر چی سریال بیزار شدم چرا که بیشتر موضاعات این سریال‌ها عشق و عاشقی مسخره و خاله زنک بازی بود.
حسینی اضافه می‌کند: کشورهای غربی از ساخت سریال‌های ماهواره ای قصد و نیتی دارند آنها می خواهند با ساخت این سریال‌ها به بیننده‌ها که عموماً جوانان هستند القا کنند که برای رسیدن به کسی که به اصطلاح عاشقش هستن دست به هر کاری باید بزنند و ایجاد رابطه نامشروع هیج مشکلی ندارد.
وی ادامه می‌دهد: متأسفانه سریال‌های ماهواره‌ای از بین بردن حریم‌های افراد خانواده نظیر خواهر و برادر، مادرزن و داماد، شوهرخواهر و خواهر زن را نشانه گرفته‌است و می خواهند ایجاد روابط و دوستی‌های نامشروع را در بین آنها رواج و عادی کنند.
حسینی می‌افزاید: عادی سازی روابط دختر و پسر و به تبع آن بچه‌دار شدن از راه غیر مشروع را نباید سرزنش کرد و امری عادی تلقی شود، از پیام‌های منفی سریال‌های ماهواره‌ای است که خود این مسئله می‌ِتواند تأثیر سوء بر تعصبات خانواده‌های ایرانی داشته باشد.
این دانشجو خاطرنشان می‌کند: طبق مشاهدات بنده زنان و دختران برای دخترانی که از راه غیر مشروع بچه‌دار شدند و به تبع آن دچار مشکلاتی شدند نیز دلسوزی می‌کنند و این شخصیت جزء شخصیت‌های محبوب در نزد آنها در آمده است.
*برای پر کردن اوقات فراغت سریال‌های ماهواره‌ای تماشا می کنم
بیش از این افرادی که شوق تماشای سریال‌های ماهواره‌ای را داشتند بیشتر دانشجویان، کارمندان بودند اما بودند افرادی که به دلیل نداشتن کار و گذراندن وقت برنامه‌های ماهواره را تماشا می‌کنند.
رضا مختاری ۵۸ ساله و بیکار یکی از این افراد است که پر کردن اوقات فراغت خود را مهمترین انگیزه دیدن سریال‌های ماهواره بیان می‌کند و می‌گوید: من از روی بیکاری و به منظور پر کردن اوقات سریال‌های ماهواره‌ای را دنبال می‌کنم؛ خیانت مرد و زن به یکدیگر، رواج رابطه‌ای نامشروع، تجمل‌گرایی، داشتن زیبایی مهمترین ملاک برتری یک زن و بی‌ثباتی خانواده‌ها از نکات منفی این سریال‌ها به شمار می‌رود.
وی می‌افزاید: بنده نقدهایی نسبت به سریال‌های ماهواره‌ای دارم و با وجود اینکه پیامد و نکات منفی این سریال‌ها را می‌دانم اما برای پر کردن اوقات فراغت این سریال‌ها را تماشا می‌کنم؛ متأسفانه شبکه‌های تلویزیونی کشور خودمان سریال و برنامه‌های مفید و جذابی ندارند و ترجیح می‌دهم از برنامه‌های ماهواره استفاده کنم، البته بعضی از سریال‌ها و فیلم‌های سینمایی بی‌بندوباری و روابط آزاد بین زن و مرد را نیز ترویج می‌دهند.
*به دلیل جذابیت ظاهری سریال‌های ماهواره‌ای را تماشا می‌کنم
فاطمه امیری ۲۵ ساله و با مدرک لیسانس می‌گوید: به دلیل جذابیتهای ظاهری سریال‌های ماهواره‌ای را تماشا می‌کنم ضمن اینکه هنگامی که از سر کار به منزل بر می‌گردم شبکه‌های داخلی سریال و برنامه‌های جذابی ندارد و ترجیح می‌دهم از برنامه‌های ماهواره استفاده کنم.
وی اضافه می‌کند: برخی از رفتارها نظیر عدم تعهد زن و مرد به یکدیگر و یا اینکه زنی که خود شوهر دارد و عاشق مرد دیگری است و با وی ارتباط نامشروع دارد در سریال‌های ماهواره وجود دارد چیزی که در فرهنگ و دین ما نمی‌گنجد اما تأثیرات خود را خواهد گذاشت.
به گزارش توانا، آنچه در این گزارش آمده تنها بخشی از دیدگاه مخاطبان سریال‌های ماهواره‌ای است؛ نبود برنامه تفریحی و جذاب داخلی در شبکه‌های سیما از مهمترین دلایل گرایش این افراد به برنامه‌های غیراخلاقی ماهواره است از همین رو به نظر می‌رسد مسئولان امر باید تدابیری را برای جلوگیری از گسترش فرهنگ غربی در جامعه اتخاذ کنند.
توانا
