وی با شگفتی درباره پیشرفت‌های ایران در سال‌های اخیر صحبت می‌کند.
اتاق کار فوشه به دور از تجملات دیپلماتیک ساده و البته شلوغ است. بیش از همه کتاب‌ها و روزنامه‌های انباشته شده در گوشه‌ای از اتاق به چشم می‌آید و کتاب‌های شاعران ایرانی و نقشه‌هایی از ایران.
فوشه بر صندلی خود تکیه زده و دست‌هایش را گره کرده و با لبخند اعلام می‌کند که به تمام سوال‌ها پاسخ خواهد داد. با این حال آن‌جا که باید پاسخ ندهد، چاره‌ای جز طفره رفتن از پاسخ به سوالات و ابهامات برای خود نمی‌بیند.
برای نمونه سفیر فرانسه در ایران در صحبت‌هایش اساس توافق میان ایران و آژانس در سال ۲۰۰۷ برای حل و فصل مسایل باقی‌مانده را زیر سوال می‌برد و منکر وجود چنین سندی می‌شود و وقتی به او یادآور می‌شویم که چطور شما از چنین سندی بی‌اطلاع هستید از پشت عینک کوچکش، می‌گوید، مثل این‌که مصاحبه به مباحثه تبدیل شده است.
متن گفت‌و‌گوی سفیر فرانسه در ایران با خبرنگاران خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، به شرح زیر است:
منطق فرانسه در مسایل بین‌المللی حاصل از مذاکرات ما با شرکایمان است
ایسنا: آیا پس از روی کار آمدن فرانسوا اولاند به عنوان رییس‌جمهور فرانسه تفاوتی در سیاست خارجی این کشور به وجود آمده است؟
فوشه: من زیاد مطمئن نیستم که از زمان انتخابات ریاست جمهوری اخیر در فرانسه تاکنون در سیاست خارجی این کشور تغییر رادیکالی به وجود آمده است. درباره مسائل اساسی و سیاست خارجی، فرانسه یک خط مستقیم و پایدار را دنبال می‌کند و این کاملا آشکار است. وقتی آقای اولاند به قدرت رسید دو موضوع بین‌المللی در منطقه و خاورمیانه وجود داشت: یکی موضوع هسته‌یی ایران و دوم مساله سوریه که ما در این دو مساله منطقی را دنبال می‌کنیم که این منطق حاصل از مذاکرات ما با شرکایمان است و در صورت بروز انعطاف‌هایی در این سیاست آن را به اطلاع شرکایمان می‌رسانیم. در مورد بحران یورو و انضباط بودجه‌ای نیز دولت جدید فرانسه دیدگاه خود را مطرح کرده است، اما طرح این دیدگاه با هماهنگی کامل شریک آلمانی ما بود. آقای اولاند به محض انتخاب به عنوان رییس‌جمهور فرانسه با صدراعظم آلمان دیدار داشتند.
برای انگلستان خروج از اتحادیه اروپا عواقب دارد
ایسنا: موضع فرانسه درباره پیشنهاد خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا چیست؟
فوشه: انگلیس اعلام نکرده است که از اتحادیه اروپا خارج می‌شود بلکه تا سال ۲۰۱۷ رفراندومی برگزار خواهد کرد مبنی بر این‌که در اتحادیه اروپا بماند یا خارج شود. اکنون در این‌باره بحثی وجود دارد و مخالفان و موافقانی دارد. خروج از اتحادیه اروپا برای انگلستان خالی از عواقب نخواهد بود. بخش مهمی از مبادلات مالی لندن به یورو صورت می‌گیرد. بنابراین از نظر اقتصادی آجر انگلستان در آجربندی اتحادیه اروپا جای محکمی دارد و ما در اروپا می‌خواهیم که حضور انگلستان در ساختن اروپا پررنگ‌تر از گذشته شود. البته انگلیسی‌ها خود باید در این‌باره تصمیم بگیرند.
ایسنا: در حال حاضر اروپا با بحران‌های اقتصادی متعدد روبه‌رو است، آیا فرانسه پیشنهادی برای حل این مشکلات دارد؟
فوشه: این مسائل همواره در اتحادیه اروپا مورد بحث و تبادل نظر قرار می‌گیرد. بحران یونان بسیار عمیق است. ساخت‌و‌سازهای مالی برای جلوگیری از آسیب رسیدن به یورو به دلیل سفته‌بازی‌ها و برای حفظ تعادل مالی انواع اقتصاد اروپایی در نظر گرفته شده است. هم‌چنین با تدابیری که اتخاذ شده کشورهای در حال بحران می‌توانند در بازار، پول نقد با نرخ بهره پایین داشته باشند. هم‌چنان که رییس‌جمهوری اخیرا هم گفت که بحران یورو را پشت سر گذاشته‌ایم. گواه این امر بازگشت سرمایه‌ها و افزایش نرخ یورو است.
فرانسه با پشتیبانی جهانی در مالی مداخله نظامی کرد
ایسنا: مداخله فرانسه در کشور مالی نگرانی‌هایی را به وجود آورده است، مبنی بر این‌که این مداخله به معنای استعمار جدید علیه یک کشور است؟
فوشه: اول این‌که بحران مالی با ورود نیروهای فرانسه در این کشور آغاز نشده است. اکنون مدت مدیدی است که گروه‌های تروریستی در شمال مالی قدرت گرفته‌اند. سال گذشته در همین زمان، این مساله در شورای امنیت مطرح شد. در این شورا قطعنامه ۲۰۸۵ در ۱۳ دسامبر به تصویب رسید. به لحاظ نظامی این قطعنامه از کشورهای منطقه به فوریت می‌خواست به مالی کمک کنند و تصمیم به ایجاد هیات بین‌المللی پشتیبانی از مالی یا MISMA برای کمک به مالی و بازپس‌گیری شمال کشور شد که گسترش هشت هزار سرباز تا پایان فصل اول ۲۰۱۳ را پیش‌بینی می‌کرد. قطعنامه ۲۰۸۵ هم‌چنین اجرایی شدن نقشه راهی را برای دولت گذار و تشویق‌هایی را برای مساعدت به راه‌حل مذاکره شده مساله مالی پیش‌بینی می‌کرد. تمامی این برنامه با اتحاد نیروهای تروریست و حمله آن‌ها به جنوب در ۸ ژانویه به هم خورد. اگر مالی از ما در خواست کمک کرد به این دلیل بود که فرانسه ابزارهای لازم برای مداخله نظامی سریع و فوری را داشت. فرانسه برای این اقدام از پشتیبانی کامل جامعه جهانی و همراهی کلیه محفل‌های بزرگ چند جانبه و منطقه‌یی اعم از شورای امنیت، اتحادیه آفریقا، اتحادیه اروپا و جامعه اقتصادی کشورهای شرق آفریقا برخوردار بود.
ناگفته پیداست که قطعنامه ۲۰۸۵ هم‌چنان به قوت خود باقی است و فقط این که باید سریع‌تر اجرایی شود. دولت مالی نقشه راه را تصویب کرده و انتخابات قرار است برای ماه ژوییه برگزار شود. نیروهای آفریقایی برای کمک به مالی زیر فرماندهی نیجریه در حال تشکیل هستند و یک هیات آموزشی اروپایی باید به تقویت ارتش مالی که تنها بازیگر و مسوول امنیت کل کشور است، کمک کند.
ایسنا: اما در کشورهای اسلامی اعتراضاتی نسبت به مداخله نظامی فرانسه در مالی صورت گرفت، ارزیابی شما در این‌باره چیست؟
فوشه: اعتراض‌های بسیار محدودی در مصر و تونس شد. یادآور می‌شوم که تمام نهادهای بین‌المللی از ما پشتیبانی کرده‌اند. بهترین دلیلی هم که می‌توانم برای توجیه مشروعیت مداخله فرانسه ارائه کنم، استقبال سکنه غیر نظامی مالی که پس از ماه‌ها از اسارت تروریست‌ها آزاد می‌شدند از سربازان فرانسه و مالی بود.
ایسنا: تحلیلی دراین‌باره در رسانه‌ها منتشر شده است که مداخله نظامی به مالی در جهت جبران تجربه دخالت آمریکا در لیبی بوده است، نظر شما در این‌باره چیست؟
فوشه: ما با آمریکایی‌ها در مبارزه با تروریسم در آفریقا رقابت نداریم و در لیبی هم با آن‌ها رقابت نداشتیم. وانگهی تحلیل‌مان از لیبی و مالی مشترک بود. در مالی از پشتیبانی آمریکایی‌ها سود بردیم و آمریکایی‌ها اقدام‌های ما را در محل تایید کردند.
از معارضان سوریه پشتیبانی می‌کنیم
ایسنا: درباره تحولات سوریه مقامات فرانسوی اخیراً در اظهارات خود بر راه‌کار سیاسی در مساله سوریه تاکید کردند، نظر شما در این‌باره چیست؟
فوشه: در این مساله یک نقطه انسداد وجود دارد و بشار اسد مانع اصلی است. ما از معارضان پشتیبانی می‌کنیم و آن‌ها را خیلی سریع به رسمیت شناختیم. ما تنها حامیان معارضان نیستیم، بلکه در نشست مراکش ۱۱۴ کشور ائتلاف معارضان را به طور مشترک به رسمیت شناختند. ما طرفدار گفت‌وگو هستیم، ولی این را می‌دانیم تا زمانی که اسد در قدرت باشد، این مذاکرات انجام نمی‌شود. رییس معارضان با روس‌ها و وزیر امور خارجه ایران دیدار داشته و در ۳۰ ژانویه گفته آماده گفت‌وگو با نمایندگان دولت سوریه است. اما اصل قضیه عوض نشده است؛ ائتلاف ملی سوریه حاضر به گفت‌وگو با اسد نیست. این مساله از این نظر تاسف‌بار‌تر است که هنوز خشونت در سوریه ادامه دارد.
ایسنا: چرا مخالفان تن به مذاکره نمی‌دهند، در حالی که دولت سوریه از ابتدای خشونت‌ها آمادگی خود را برای مذاکره اعلام کرده است؟ چرا کشورهای حامی مخالفان آن‌ها را به مذاکره برای پایان دادن به خشونت‌ها دعوت نمی‌کنند؟
فوشه: این حرفی است که دولت سوریه اعلام آمادگی برای مذاکره کرد، اما این گونه نبوده است. بشار اسد به دنبال وقت‌کشی است. وی هیچ وقت نشان نداده است که در مذاکره با معارضان جدی است. ما در اوایل بحران مخالفتی با اسد نداشتیم، اما وی راه سرکوب را انتخاب کرد. حتی نماینده ویژه سازمان ملل موضعش تغییر پیدا کرده است و دیگر فکر نمی‌کند بشار اسد بتواند در دولت گذار حضور داشته باشد.
ایسنا: قبول دارید که تروریست‌ها در سوریه باعث بسیاری از کشتارها می‌شوند و مخالفت با اسد باعث تقویت این تروریست‌ها در منطقه است؟
فوشه: بله. به اعتقاد من آن‌هایی که در سوریه از دولت دفاع می‌کنند به این جنبش افراطی کمک می‌کنند که بیش‌تر قدرت بگیرد. به همین دلیل باید بشار اسد حتما از این کشور برود. پس از رفتن وی، مذاکرات واقعی می‌تواند آغاز شود.
ایسنا: اگر بشار اسد برود، مخالفان با چه کسی می‌خواهند مذاکره کنند؟
فوشه: آقای معاذ‌الخطیب رهبر معارضان به این پرسش پاسخ داده و ائتلاف که خواهان گذار است هم اکنون در این‌باره بحث می‌کنند.
بحران سوریه عواقبی برای همه به همراه خواهد داشت حضور نیروهای رادیکال درصحنه، بازسازی سوریه را دشوارترخواهد کرد
ایسنا: چرا برای این‌که به دست تروریست‌ها سلاح نرسد، اقدامی از سوی شما و متحدان‌تان انجام نمی‌شود؟
فوشه:درباره سوریه تحریم ارسال اسلحه وجود دارد، اما اکنون در اتحادیه اروپا صحبت‌هایی مبنی بر این‌که بخشی از تحریم سلاح‌ها لغو شود، وجود دارد. اما مساله این است که اگر این اسلحه‌ها به سوریه برسد به دست چه کسی می‌افتد؟ و به همین دلیل است که هر روز مقامات فرانسه اعلام می‌کنند که بشار اسد باید برود. سوریه کشور بزرگی است و بازسازی آن نیز کار آسانی نیست و حضور نیروهای رادیکال در صحنه، بازسازی سوریه را دشوارتر خواهد کرد. به همین دلیل اعلام می‌کنیم که بحران سوریه عواقبی برای همه به همراه خواهد داشت: هم فرانسه، هم ایران.
پژو مشکلاتی در پرداخت به ایران پیدا کرد
ایسنا: برگردیم به روابط دوجانبه میان ایران و فرانسه، تحریم‌های ضد ایرانی، تاثیرات منفی بر روابط اقتصادی دو کشور گذاشته است، درهمین راستا می‌توان به قطع رابطه شرکت پژو سیتروئن با ایران اشاره کرد که این شرکت اکنون با وضعیت دشواری روبه‌رو است؟
پاسخ: اول این که بحرانی که پژو در اروپا با آن روبه‌رو است پیچیده است و نمی‌توان آن را منحصرا به دلیل تحریم ایران محدود کرد. بازار اروپایی خودرو ناگهان از ۱۶ میلیون خودرو به ۱۰ میلیون خودرو کاهش یافته است. پژو به فکر بازسازی ابزارهای تولیدی خود افتاده است. مشکلات پژو در ایران نیز مزید بر این علت صرفا اروپایی شده است. در ایران پژو تعداد زیادی خودرو تولید می‌کرد و مشکلاتی درپرداخت داشت که بر فعالیت‌هایش اثر می‌گذاشت.
ما از تحریم ایران لذت نمی‌بریم
ایسنا: نظر فرانسه نسبت به تاثیر منفی تحریم‌ها که بر روابط اقتصادی ایران و فرانسه اثر گذاشته است، چیست؟ آیا فرانسه در این‌باره اقدامی انجام خواهد داد؟
فوشه: مبادلات اقتصادی میان ایران و فرانسه بسیار کاهش یافته است. میزان مبادلات میان دو کشور اکنون یک میلیارد دلار شده است. در گذشته ما نفت وارد می‌کردیم، اما اکنون چنین وارداتی انجام نمی‌شود، البته باعث تاسف است. ایران کشور بزرگی است، ما از تحریم ایران لذت نمی‌بریم. خانم اشتون اعلام کردند که قرار است تحریم‌ها لغو شود. البته این مساله به راه‌حلی بستگی دارد که باید برای موضوع هسته‌یی ایران پیدا شود.
فرانسه خواهان حل مساله هسته‌یی از طریق گفت‌وگو است
ایسنا: اکنون تحریم‌های اعمالی بر بخش‌هایی مثل دارو و غذا تاثیر گذاشته و مردم را تحت فشار قرار داده است در حالی که مقامات غربی همواره اعلام می‌کردند که این تحریم‌ها علیه ملت ایران نیست، نظر شما درباره این تناقض چیست؟
فوشه: من با ارائه این مساله بدین شکل موافق نیستم. باید دید که اصل قضیه به چه شکل است. تحریم‌های اعمالی برای جلوگیری از توسعه برنامه هسته‌یی ایران تنظیم شده است. درباره مواد غذایی و حتی دارو هیچ‌گونه تحریمی وجود ندارد. درواقع این‌ها پیامدهای غیرمستقیم تحریم‌هاست. اگر مذاکرات میان ایران و جامعه جهانی به نتیجه برسد، در این صورت قرار است در تحریم‌های اعمالی بازنگری شود. فرانسه به نوبه خود خواهان حل این مساله از طریق گفت‌وگو است و آرزومند است راه‌حلی مسالمت‌آمیز که به نفع همه باشد پیدا شود. موضع ما در این‌باره تغییر نکرده است.
ایسنا: آیا شما به عنوان یک دیپلمات تاکنون در طول تاریخ شاهد بودید که تحریم‌های علیه کشوری در جهان نتیجه دهد؟ با این تصور آیا تحریم‌ها علیه ایران به عنوان یک کشور بزرگ با منابع غنی پاسخ می‌دهد؟
پاسخ: ما معتقدیم که تحریم‌ها نتیجه بخش هستند.
ایسنا: اما تاثیرتحریم‌ها بر مردم است؟
فوشه: باز هم تکرار می‌کنم که هدف تحریم‌ها مردم ایران نیستند. درخواست‌هایی که از ایران شده و تعهدات ایران کاملا معلوم است، یک فقدان اعتماد میان ایران و جامعه جهانی وجود دارد که امیدوارم برای این مساله راه‌حلی پیدا شود. وانگهی پارامترهای راه‌حل شناخته شده‌اند تا با حسن نیت مساله حل شود.
ایسنا: همواره درخواست‌های غرب و ایران کاملا مشخص و واضح بوده است؛ فکر می‌کنید که دو طرف بتوانند همدیگر را درک کنند؟
فوشه: شش قطعنامه شورای امنیت و ۱۲ قطعنامه از سوی شورای حکام درباره این موضوع صادر شده است. ایران باید به پرسش‌هایی که از او شده پاسخ دهد و به تعهداتش در ان.پی.تی و قطعنامه‌های شورای امنیت عمل کند. راه‌حل همین است.
ایران باید حسن نیت خود را نشان دهد و ما هم حسن نیت خود را نشان خواهیم داد
ایسنا: اکنون مردم ایران به شدت نسبت به جامعه جهانی و گروه ۱+۵ بی‌اعتماد هستند. برای رفع بی‌اعتمادی، شما چه پیشنهادی دارید؟
فوشه: ایران باید حسن نیت خود را نشان دهد و ما هم حسن نیت خود را نشان خواهیم داد. تعهدات ایران در زمینه هسته‌یی متفاوت از فرانسه نیست. ما دومین کشور تولید‌کننده برق هسته‌یی در جهانیم و به این عنوان تعهدات بین‌المللی داریم که آن‌ها را انجام می‌دهیم، زیرا پروتکل الحاقی و کد ۳٫۱ را که هدف از آن افزایش شفافیت در برنامه‌های هسته‌یی ملی است اجرایی کرده‌ایم.
ایسنا: اگر چه شما برنامه هسته‌یی ایران را غیرقانونی می‌دانید، اما آژانس رسماً و آشکارا اعلام کرده است که در برنامه هسته‌یی ایران انحرافی مشاهده نمی‌شود؟
فوشه: آژانس چنین چیزی را اعلام نکرده است. آژانس به همه سایت‌های ایران دسترسی ندارد. آژانس پرسش‌هایی دارد که معلومند و عجالتا پاسخ نگرفته‌اند. در ضمن یادآور می‌شوم که طبق قطعنامه‌های شورای امنیت غنی‌سازی ۳٫۵ و ۲۰ درصد غیرقانونی است.
۱+۵ مناسب‌ترین چارچوب برای مذاکرات هسته‌یی با ایران است
ایسنا: با توجه به رویکرد دوگانه و اعمال تحریم‌های یک جانبه علیه ایران از سوی آمریکا، پیشنهاد این کشور برای مذاکره مستقیم با ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
فوشه: این پیشنهاد تازه‌ای نیست. آمریکایی‌ها خواستار تماس دوجانبه با ایران هستند و ایرانی‌ها پیشنهادشان را رد کرده‌اند. اما از این که بگذریم۱+۵ چارچوب مناسب برای مذاکرات هسته‌یی با ایران است و اختیارات لازم را به این منظور دارد.
ایسنا: چه تضمینی وجود دارد که اگر ایران به تمام سوال‌های آژانس پاسخ دهد، همه مسائل تمام شود؟
فوشه: اعتماد فقط می‌تواند از شفافیت زاده شود. فلسفه نظام حقوقی تعیین‌کننده چارچوب انرژی اتمی جز این نیست. برای مراقبت از اجرای این نظام است که آژانس پدید آمده است.
مذاکرات آلماتی مفید بود
در مذاکرات آلماتی ۱+۵ پیشنهادهای بازبینی شده را ارئه کرد
ایسنا: با توجه به نظرات دو طرف ایران و ۱+۵ مبنی بر مثبت بودن مذاکرات ۱+۵ و ایران در آلماتی، روند مذاکرات را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
فوشه: جلسه آلماتی به پایان رسید. ۱+۵ که نمایندگی شورای امنیت را دریافت کرده است، یک صدا نظرات خود را اعلام کرد. این دور از مذاکرات مفید بود و به طرف ایرانی امکان داد که پیشنهادهای بازبینی شده را دریافت کند. از جلسه بغداد در خرداد ماه گذشته تمرکز بر این پیشنهاد‌ها به طور عمده بر نکات مورد بحث ادامه می‌یابد. هدف این پیشنهاد‌ها برای اعتمادسازی و شفاف‌سازی در جهت پیشرفت‌های ملموس و سریع در مورد حساس‌ترین جنبه‌های برنامه ایران است. اجرای آن‌ها بررسی سایر ابعاد و کار بر روی یک راه‌حل بلندمدت را میسر می‌کند.
۵+۱، نظرات طرف ایرانی را شنیده است و نظرات و تاملات این کشور را متوجه شده است. ضرورت برگزاری سریع یک جلسه جدید فنی در استانبول، قبل از یک دیدار مجدد در ماه آوریل، مورد توافق قرار گرفت. کشور فرانسه مثل شرکایش در گروه۱+۵ کاملاً متعهد به یافتن راه‌حل‌هایی است که پیشرفت ملموس را ممکن کنند. هیچ چیز نمی‌تواند بدون یک اراده روشن سیاسی (از سوی) ایران بیم‌های جامعه بین‌المللی را بر طرف کند.
یکی از اختلاف‌نظرهای موجود میان فرانسه و آمریکا مساله فلسطین است
ایسنا: برگردیم به فرانسه. در زمان ریاست‌جمهوری ژاک شیراک، فرانسه صلح‌جو‌یانه‌تر، مبتکر در ارایه راه‌حل برای مشکلات و مسایل بین‌المللی و پیشرو بود اما در سال‌های اخیر از این ویژگی‌ها فاصله گرفته است؟
فوشه: در این انتقاد اشاره‌ای تلویحی به رابطه ما با ایالات متحده وجود دارد. اگرچه گاهی اختلاف‌نظر داریم، اما با آمریکایی‌ها مشکل ذاتی نداریم. از موارد اختلاف‌نظر برای نمونه می‌توانم به تعهدمان نسبت به مساله فلسطین و رای‌مان در یونسکو یا مجمع عمومی سازمان ملل در این مورد اشاره کنم.
موضوع هسته‌یی ایران یک مساله دو جانبه میان ایران و فرانسه نیست
ایسنا: آقای شیراک در مساله ایران پیشنهادهای مهم و کارگشایی ارائه کرد و رفتاری مستقل داشتند که مورد تبادل نظر همه قرار می‌گرفت، اما اکنون می‌بینیم که فرانسه در بسیاری از موارد دخالتی ندارد و سکوت می‌کند و کنار می‌ایستد، چرا؟
فوشه: زمانیکه در ۲۰۱۱ به ایران آمدم، ایرادی که می‌گرفتند برخلاف اظهارنظر شما بود. می‌پرسیدند چرا فرانسه تنهایی به خط اول می‌رود و با اظهارات سرسخت‌تر از دیگران پیشاپیش۱+۵ حرف می‌زند. خط ما در این مورد عوض نشده است. مساله هسته‌یی ایران یک مساله دوجانبه میان ایران و فرانسه نیست.
