اظهارات روز ۲۵ اسفند باراک اوباما در منابع داخلی عموما بد منعکس و بدتر از آن، کاملا نادرست فهم شده است.
اوباما در این روز در گفت وگو با کانال ۲ تلویزیون اسراییل از این عبارت استفاده کرد که اگر ایران خواهان دست یابی به سلاح واقعی باشد بیش از یک سال برای این کار زمان نیاز خواهد داشت.
در منابع داخلی این جمله عموما و به اشتباه چنین ترجمه شده است که اوباما گفت ایران برای ساخت سلاح هست ای یک سال زمان نیاز دارد.
این در حالی است که مقصود واقعی رییس جمهور امریکا در آستانه سفر به سرزمین های اشغالی آشکار کردن دقیق محل نزاع خود با بنیامین ناتانیاهو درباره ارزیابی اطلاعاتی از برنامه هسته ای ایران بوده است نه همسو شدن با وی در این باره که ایران هم اکنون قصد سلاخت سلاح هسته ای دارد و برای این کار هم یک سال زمان نیاز است. به عبارت دیگر اوباما درصدد آشکار کردن اختلاف خود با نتانیاهو و تاکید بر آن بوده نه کم کردن این اختلاف ها.
مسئله دقیقا به این شکل است که ارزیابی اطلاعاتی امریکا همانطو در که جیمز کلاپر مدیر اطلاعات ملی امریکا (رییس جامعه اطلاعاتی این کشور) هفته گذشته به سنا گفت این است که ایران هنوز تصمیم به ساخت سلاح هسته ای نگرفته و اساسا مشخص هم نیست که در آینده چنین تصمیمی خواهد گرفت یا نه. (کلاپر می گوید در اصل مهم ترین ابهام اطلاعاتی امریکا این است که ایران چه زمانی و تحت چه شرایطی تصمیم به ساخت سلاح هسته ای خواهد گرفت). آنچه اوباما گفته در واقع بیان دیگری از این ارزیابی است که می گوید ایران حتی اگر همین امروز تصمیم به ساخت سلاح هسته ای بگیرد، باز هم بیش از یک سال زمان نیاز خواهد داشت تا «به یک بمب واقعی» دست پیدا کند.
بویژه آنچه در اینجا اهمیت دارد تفکیک دو مفهوم سلاح واقعی و غنی سازی اورانیوم از یکدیگر است. اسراییلی ها غنی سازی و بمب را دو پدیده یکسان می دانند در حالی که امریکا مدت هاست از کنار هم گذاشتن این دو موضوع دست برداشته و توان اطلاعاتی خود را بر این امر متمرکز کرده است که اگر ایران بخواهد با ظرفیت فعلی مواد و تجهیزات خود در فناوری غنی سازی به سمت سلاح حرکت کند، برای ساخت یک سلاح واقعی چقدر زمان نیاز خواهد داشت. این تفکیک تلویحا به این معناست که امریکا دیگر خط قرمز خود را غنی سازی اورانیوم از سوی ایران نمی داند و تحت شرایطی آماده پذیرش آن خواهد بود.
این دقیقا در نقطه مقابل ارزیابی اطلاعاتی اسراییلی هاست. صهیونیست ها همانطور که نتانیاهو در اجلاس شهریور گذشته مجمع عمومی سازمان ملل سعی کرد نشان بدهد عقیده دارند که ایران به زودی به ظرفیت ساخت یک سلاح هسته ای در فردو دست خواهد یافت و وقتی این اتفاق رخ داد،؛ آن وقت دیگر نه امریکا و نه اسراییل در موقعیتی نخواهند بود که عبور ایران از خط قرمز را به موقع دریافته و به آن واکنش نشان بدهند.
به نظر می رسد اوباما در آستانه سفر به سرزمین های اشغالی سعی کرده است که یک بار دیگر بر این نقطه تمایز تاکید کند. با تفسیر اوباما، ضرب الاجلی که نتانیاهو برای سال ۲۰۱۳ در مقابل برنامه هسته ای ایران ترسیم کرده به طور کامل معنای خود را از دست می دهد. پیام تلویحی اوباما این است که اسراییل در حال غلو درباره تهدید هسته ای ایران است و امریکا با تبعات چنین مبالغه ای همراهی نخواهد کرد و دیپلماسی می تواند بدون بالای سر داشتن سایه تهدید نظامی در سال ۲۰۱۳ هم به راه خود ادامه بدهد.
چنین اظهاراتی نشان دهنده آن است که اوباما بنا ندارد همان راهی را طی کند که اسراییلی ها پیش پایش می گذارند. اگرچه ارزیابی اطلاعاتی امریکا از برنامه هسته ای ایران هم تا حدود زیادی مبتنی بر اطلاعات غلط، تفسیر های اشتباه از این اطلاعات و مقادیری غلو عمدی است، ولی نسبت به ارزیابی اسراییل محافطه کارانه تر است آن هم به این دلیل که امریکا می داند نتیجه میدان دادن به ارزیابی های رادیکال چیزی جز افتادن در ورطه یک درگیری غیر ضروری با ایران نیست.
جهان
