اقامتگاه بوم گردی اقامتگاهی برای گردشگران است که ساختار بومی خدمات، محصولات و فعالیتهای گردشگری، ساختار محیطی بومگرا، ساختار مالکیت و مدیریت خانوادگی و مشارکت جامعه بومی و در نهایت داشتن ساختارهای مناسب زیربنایی گردشگری، که ارکان و هستههای اصلی یک اقامتگاه است، آن را از دیگر الگوهای اقامتی مانند هتلها و مهمانپذیرها متمایز میکنند.
اقامتگاه های بوم گردی در محیط های طبیعی با رعایت بالاترین سطح ممکن ضوابط زیست محیطی و به شکلی سازگار با معماری و سیمای طبیعی منطقه احداث شده و ضمن حداکثر تعامل با جامعه محلی ، زمینه حضور و اقامت طبیعت گردان را با کیفیتی قابل قبول و تعریف شده در محیط های طبیعی فراهم نمایند.
**الزامات و شرایط عمومی اقامتگاه های بوم گردی
– کلیه اقامتگاه های بم گردی ضمن رعایت اصول فنی و مهندسی که تضمین کننده ایمنی ساکنان ساختمان ها هستند ، با استفاده از مصالح بومی و با بهره بردن از حداکثر دانش بومی و هماهنگ با محیط طبیعی و فرهنگی پیرامون خود احداث شده و در طی مدت بهره برداری و توسعه اقامت گاه این شرایط بایستی تداوم داشته باشد.
– طراحی داخلی و خارجی کلیه اقامتگاه های بوم گردی باید با رویکرد بهره برداری از مبلمان و تجهیزات سنتی و بومی صورت گرفته تا ضمن تامین رفاه برای گردشگران، فرصت آشنایی و درک فرهنگی منطقه فراهم شود.
– در کلیه اقامتگاه های بوم گردی طرح های مشخصی در خصوص مدیریت و بازیافت پسماندها و استفاده بهینه از پسابها به اجرا در آیند، وجود اقاتگاه های بوم گردی نباید در هیج شرایطی به آلودگی زیست محیطی بستر پیرامون خود منتهی شود.
– کلیه شیرآلات اقامتگاه های بوم گردی باید از انواعی انتخاب شود که کاهش مصرف آب را به دنبال داشته باشند.
– نورپردازی اقامت گاه های بوم گردی باید ضمن تامین روشنایی مورد نیاز گردشگران ، حداکثر صرفه جویی در مصرف انرژی داشته و حداقل آلودگی نوری را در منطقه ایجاد نماید.
– سیستم گرمایش و سرمایش اقامتگاه های بوم گردی باید ضمن تامین رفاه مسافران حداقل تاثیر منفی را بر محیط زیست منطقه داشته باشد و با رعایت اصول معماری بومی و دانش فنی روز ، میزان نشت حرارتی در اقامت گاه های بوم گردی به کمترین حد ممکن برسد.
– استفاده از پوشاک بومی ضمن رعایت اصول بهداشتی و ایمنی برای کلیه کارمندان اقامتگاه های بوم گردی و همچنین رعایت اصول بهداشتی و پاکیزگی کلیه فضاهای اقامتگاه های بوم گردی براساس استاندارد های و ظوابط الزامی است.
– کلیه اقامت کاه های بوم گردی موظفند ضمن رعایت ذائقه گردشگران، خوراک و نوشیدنی های بومی را با استفاده از سفره آرایی بومی و رعایت اصول بهداشتی به گردشگران ارائه نمایند.
– حضور راهنمایان و بلدهای محلی و فراهم نمودن فرصت بازدیدی از سیمای طبیعی و بستر فرهنگی پیرامون اقامتگاه های بوم گردی توسط راهنمایان مورد تایید سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در کلیه اقامتگاه های بوم گردی الزامی است.
– با توجه به قرار گرفتن اقامتگاه های بوم گردی در محیط های طبیعی و به دور از مراکز امدادی ، ضروری است کلیه اقامتگاه های ضمن شناساییی مخاطرات و حوادث مرتبط با فعالیت خود و ارائه آن به مراجع صدور مجوز طی گزارشاتی که هر دو سال یک بار مورد بازنگری قرار خواهد گرفت، اقدامات لازم را در خصوص مدیریت حوادث در محدوده جغرافیایی فعالیت خود (از جمله تعامل با نهادهای محلی امدادی ، تامین تجهیزات امدادی در حد نیاز و مطابق گزارش مذکور و ..) به انجام برسانند و همجنین کارمندن ملزم به اخذ گواهینامه معتبر کمک های اولیه و امداد از مراجع ذیصلاح هستند.
– آگاهی و پایبندی گردشگران به هنجارهای جامعه میزبان در گلیه اقامتگاه های بوم گردی ضروری است.
بر اساس این گزارش، کارشناسان طبیعت گردی استان ها در تعامل با کارشناسان استاندارد سازی و معاونین گردشگری ادارات کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری در کلیه استان های کشور ناظر بر اجرای دستور العمل ابلاغی و بر عملکرد اقامتگاه های بوم گردی خواهند بود.
شایان ذکر است؛ روند رو به رشد بومگردی در ایران و استقبال بینظیر گردشگردان داخلی و خارجی از اقامتگاههای بومی، نشانگر این است که دستیافتن به اهداف افق ۱۴۰۴گردشگری، نیازمند سرمایهگذاری ویژه در بخش گردشگری روستایی و عشایری است.
آنچه اکنون میتواند راهگشای مسیر توسعه پایدار گردشگری در ایران باشد، به رسمیت شناختن اقامتگاههای بومگردی و توسعه آنها براساس استانداردها و ارکان یادشده است.