رئیس جمهور فرانسه روزهای سختی را سپری می کند. رسوایی مالیاتی وزیر بودجه سابق و مستعفی دولت فرانسو اولاند سبب شده است تا آبروی حزب سوسیالیست در معرض آسیبی جدی قرار گیرد. این در حالیست که اولاند و حزب متبوعش هرگز تصور وقوع این رسوایی،آن هم از سوی “ژروم کائوزاک” وزیر سابق بودجه و یکی از اصلی ترین بانیان اجرای طرح های سخت گیرانه مالیاتی در دولت را نمی کردند. افشای وجود حساب مخفی ششصد هزار یورویی کائوزاک در سوئیس و همچنین وجود یک حساب مخفی دیگر وی در سنگاپور دستمایه حملات راستگرایان فرانسه و مخالفان حزب سوسیالیست به دولت اولاند شده است. این رسوایی در یکی از بدترین و سخت ترین برهه های زمانی ممکن رخ داده است و بدون شک مخالفان حزب سوسیالیست از آن به سادگی نخواهند گذشت.
تقارن رسوایی مالیاتی و کاهش محبوبیت اولاند
ضربه حیثیتی و سیاسی اخیر در حالی بر بر پیکره دولت فرانسو اولاند وارد شده است که طی ماههای اخیر شاهد کاهش شدید محبوبیت رئیس جمهور فرانسه بوده ایم. ناکامی اولاند در اجرای اصلاحات اقتصادی از یک سو و نارضایتی معلمان و کارگران( به عنوان اصلی ترین حامیان حزب سوسیالیست در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۲) از سوی دیگر سبب شد تا محبوبیت اولاند بسیار زودتر از زمانی که تصور می شد کاهش پیدا کند. البته اولاند خود نیز به خوبی می دانست که با اختلاف حدود دو درصدی بر نیکلا سارکوزی رئیس جمهور سابق فرانسه پیروز شده است اما این حقیقت مهم را در اتخاذ مشی اقتصادی و سیاسی خود لحاظ نکرد.
در حال حاضر اکثر شهروندان فرانسوی از عملکرد اقتصادی دولت فرانسه ناراضی هستند و این نارضایتی را بارها در نظرسنجی ها نشان داده اند. کاهش رشد اقتصادی فرانسه نیز بر وخامت اوضاع موجود در فرانسه افزوده است. تعدیل نیروهای کار در فرانسه و اخراج آنها منجر به افزایش بیکاری در این کشور شده است و اولاند نیز راهکاری برای مقابله با این معضل رو به رشد ندارد.
از ابتدای سال ۲۰۰۳ میلادی اوضاع اقتصادی فرانسه بدتر شده و عملا اولاند نتوانسته است اقدامی در راستای بهبود وضعیت موجود صورت دهد. در چنین وضعیتی اولاند و مشاورانش به دنبال اعاده حیثیت سیاسی و اقتصادی از دست رفته خود بودند اما وقوع رسوایی اخیر مالیاتی در کابینه اولاند همه معادلات و نقشه های حزب سوسیالیست را بر هم ریخته است. اگرچه نیکلا سارکوزی رئیس جمهور سابق فرانسه خود نیز به دلیل برخی رسوایی های اقتصادی به یک متهم مالی در این کشور تبدیل شده است اما اثبات جرم وزیر بودجه کابینه اولاند به معنای اثبات جرم سوسیالیستهایی است که ادعای مبارزه با فرار مالیاتی و پولشویی در کشور فرانسه را داشته اند. از این حیث ضربه حیثیتی وارد شده به حزب سوسیالیست و رئیس جمهور فرانسه به شدت سنگین است. شاید اگر این ضربه حیثیتی در زمان ثبات سیاسی و اقتصادی دولت فرانسه به کاخ الیزه وارد می شد اولاند قدرت مدریت بحران را داشت اما هم اکنون این قدرت مدیریت بحران از سوی رئیس جمهور فرانسه و حزب سوسیالیست وجود ندارد.
تمرکز دولت فرانسه بر هم می‌ریزد
یکی دیگر از عواقب تبعات وقوع رسوایی اخیر در کاخ الیزه از دست رفتن تمرکز اولاند در عرصه سیاست خارجی فرانسه است. هم اکنون اتحادیه اروپا و منطقه یورو دوران سخت و حساسی را سپری می کند. از سوی دیگر، انتخابات سراسری ماه سپتامبر در آلمان در جریان است و سوسیالیستهای فرانسه در انتظار پیروزی سوسیال دموکراتهای آلمان و شکست مرکل در انتخابات هستند. در این راستا حزب سوسیالیست ناچار است بخش اعظمی از توان سیاست خارجی خود را صرف مقابله با بحرانهای اقتصادی و سیاسی اروپا و حمایت از سوسیال دموکراتهای آلمان جهت پیروزی در انتخابات ماه سپتامبر( شهریور ماه امسال) کند. با این وجود بروز رسوایی اخیر سبب شده است تا پاریس تمرکز خود را بر مسائل سیاست خارجی فرانسه از دست بدهد. بدون شک از اکنون بخش عمده انرژی و توان سیاسی حزب سوسیالیست فرانسه صرف مقابله با تبعات بحران اخیر خواهد شد و تا همین مسئله تا ماهها دولت فرانسه را با بحران سیاسی درگیر می سازد. شدت این بحران به اندازه ای است که برخی رسانه های فرانسوی از احتمال سقوط دولت فرانسه( در صورت اثبات موارد تخلفات مالیاتی و پولشویی دیگر در دولت اولاند) خبر داده اند. از این رو قدرت مانور اولاند و همراهانش در عرصه سیاست خارجی فرانسه عملا تا مدتی از بین خواهد رفت.
در حالی که بحران سیاسی در ایتالیا و بحران اقتصادی در قبرس اوج گرفته است، فرانسه به عنوان یکی از اصلی ترین بازیگران حوزه یورو قادر به اعمال مدیریت موثر بر این بحرانها نخواهد بود. اگرچه این می تواند خبر خوشایندی برای آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان باشد اما او نیز به طور طبیعی به علت مبارزه انتخاباتی سختی که در پیش دارد نمی تواند به یکه تاز عرصه مدیریت اقتصادی در اتحادیه اروپا تبدیل شود.
نگرانی سوسیالیستهای فرانسه از سقوط
اولاند به خوبی می داند که اگر هم اکنون انتخابات سراسری فرانسه بار دیگر برگزاری شود او دیگر نمی تواند به عنوان رئیس جمهور منخاب مردم به کاخ الیزه راه پیدا کند. وضعیت اولاند به اندازه ای متزلزل است که شاید افرادی مانند بایرو و لوپن و دوویلپن نیز به راحتی بتوانند وی را در مصافی ساده و بدون دردسر پشت سر بگذارند. از این رو رئیس جمهور فرانسه هم اکنون بر لبه تیغ حرکت می کند. سکته سیاسی اخیر رئیس جمهور فرانسه بر وخامت اوضاع حزب سوسیالیست افزوده است. در چنین شرایطی اولاند به شدت نگران برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۷ و انتخاباتهای محلی و عمومی تا زمان برگزاری دور بعدی انتخابات ریاست جمهوری است. شکست سارکوزی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۲ نیز از شکست در انتخاباتهای محلی از جمله انتخابات شهرداریها آغاز شد. از این حیث رئیس جمهور فرانسه به شدت نسبت به سقوط خود و حزب سوسیالیست نگران است. در صورت ادامه روند موجود، راستگرایان یا احزاب دیگر می توانند به راحتی و حتی بدون نیاز به ائتلافی دردسر آفرین اولاند را پشت سر بگذارند. سارکوزی نیز به دنبال اعمال مدریت نادرست و جنجالی در کاخ الیزه تنها توانست یک دور به عنوان رئیس جمهور فرانسه انتخاب شود. از این رو تضمینی برای ادامه حیات سیاسی فرانسو اولاند در کاخ الیزه، پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۷ وجود ندارد.
در حال حاضر اولاند امیدوار است که گذشت زمان بتواند تا حدود زیادی از حساسیت رسوایی به وجود آمده در اردوگاه حزب سویالیست فرانسه بکاهد اما این تصور رئیس جمهور فرانسه کمی ساده انگارانه است! اولاند نباید این نکته را فراموش نکند که مانور بیش از حد وی نسبت به اعمال اصلاحات مالیاتی و اصرار وی بر اجرای این طرح ( که منجر به خروج بسیاری از ثروتمندان از فرانسه شد) برای حزب متبوعش بسیار هزینه بر بوده است. از این رو شهروندان فرانسوی به راحتی نمی توانند تخطی اعضای حزب سوسیالیست از یکی از اصلی ترین وعده های خود را بپذیرند و به راحتی تخلف بارز یکی از اصلی ترین بانیان اجرای اصلاحات مالیاتی را نادیده انگارند. بدون شک احزاب مخالف دولت فرانسه نیز با یادآوری دائم این مسئله اجازه چنین فراموشی و اغماضی را به شهروندان فرانسوی نمی دهند.
فارس
