۱۹ فروردین ماه امسال برای نخستین بار حجت الاسلام محسنی اژه ای سخنگوی قوه قضائیه فاز جدیدی از پیگیری فساد بزرگ مالی را بازگو کرد و از دریافت گزارشاتی از گمرک در این باره خبر داد و گفت: “افرادی که حکم آنها قطعی شده از طرف دادگاه پرونده آنان به اجرای احکام ارسال شد و اجرای آن نیازمند مقدمات است. برخی باید حبس شوند، برخی رد مال دارند و برخی هم مجازات و شلاق. زمان حکم را نمی توانم اعلام کنم. البته گزارشاتی از گمرک به ما رسیده است که در حال رسیدگی هستیم. اگر ثابت شود تخلفی صورت گرفته ممکن است میزان جرایم افزایش یابد حتی احتمال تجدید محاکمه مفسدان هم وجود دارد”.
در پی این اظهارات، ناصر سراج قاضی پرونده فساد بزرگ بانکی در گفتگو با مهر از سنگین تر شده پرونده فساد بزرگ خبر داده است. وی در مورد کشف اسناد جدید از گمرک و برخی از منابع دیگر مرتبط با پرونده فساد بزرگ مالی گفته است: پرونده فساد بزرگ هر روز سنگین تر می شود و این اسناد به دست آمده نشان می دهد که فساد بزرگ بسیار سنگین تر اینها بوده است که در حال بررسی این اسناد هستیم.
با پیگیری فاز جدیدی از پیگیری فساد بزرگ مالی، به اسنادی تازه و دست اول از تخلفات گمرکی گروه آریا دست یافت که حکایت از آن دارد اکثر این تخلفات بعد از کشف بزرگترین فساد بزرگ مالی در اواسط تابستان ۹۰ بررسی و به اثبات رسیده است.
بررسی تعداد ۱۸۷۲ فقره اظهارنامه گروه امیر منصور آریا
بررسی آمار استخراجی از ۱۰ گمرک اجرایی کشور نشان می دهد تعداد ۱۸۷۲ فقره اظهارنامه گروه امیر منصور آریا و شرکتهای تابعه در سالهای ۸۷ تا ۹۰ درخواست که تا مورخ ۹۱٫۰۴٫۲۶ تعداد ۱۲۶۳ فقره اظهار نامه جهت رسیدگی واصل که تاکنون ۹۶۵ فقره اظهارنامه توسط هیات ویژه مورد رسیدگی قرار گرفت که ارزش مندرج در اسناد ۷۳۲ فقره اظهار نامه معادل با ۱۸۱ میلیون و ۸۰۳ هزار و ۹۲۹ دلار با احتمال بیش بود ارزش (گران نمایی) از ۲ تا حداکثر ۴۲ درصد و مجموعاً به ارزش ۳۲۰ میلیون و ۳۸۵ هزار و ۶۹۹ درهم و ۵ میلیون و ۸۳۱ هزار و ۱۴۰ یورو (تقریباً برابر با مبلغ ۹۴ میلیون و ۸۷۹ هزار و ۳۷ دلار معادل ۱۰ درصد ارزشهای اظهاری) با تنظیم صورت جلسه جهت انجام تشریفات قانونی و ابلاغ به صاحب کالا و بانک های عامل به دفتر تعیین ارزش گمرک ایران به عنوان متولی اعلام بیش بود ارزش به بانک های عامل ارسال گردیده است.
بیش بود ارزش معمولاً از سوی صاحبان کالا با انگیزه اخذ تسهیلات بانکی بیشتر و دریافت مابه التفاوت بین ارز دولتی و آزاد و سایر منافع نامشروع صورت می گیرد، ضمن اینکه طبق ماده ۱۴ قانون امور گمرکی (مصوب سال ۹۰) صاحب کالا موظف است براساس ارزش مندرج در اسناد خرید، کالای خود را اظهار و پس از پرداخت حقوق ورودی و تشریفات قانونی مربوطه کالای خود را ترخیص کند.
بررسی تعداد ۲۴۳ فقره اظهارنامه وارداتی
با این حال، رسیدگی به اظهارنامه های وارداتی گروه امیر منصور آریا و شرکت های تابعه آن نیز حاکی از آن است که تا مورخ ۹۱٫۰۶٫۱۳ علاوه بر ۱۵۷۴ فقره اظهار نامه اعلامی، تعداد ۲۴۳ فقره اظهارنامه وارداتی دیگر نیز مربوط به سالهای ۸۷ تا ۹۰ و در مجموع به تعداد ۱۸۱۷ فقره در هیات ویژه رسیدگی مستقر در ستاد مرکزی گمرک ایران مورد بررسی قرار گرفت و با احتمال بیش بود ارزش (گران نمایی) به ارزش تقریبی ۲۲۰ میلیون و ۶۰۰ هزار و ۵۳۷ دلار ( با احتساب مبلغ ۲۳ میلیون و ۹۷۶ هزار و ۸۹ یورو بیش بود ارزش از محل ارز تخصیصی حساب ذخیره ارزی) برای انجام تشریفات قانونی و ابلاغ به صاحبان کالا و بانکهای عامل به دفتر بررسی و تعیین ارزش گمرک جمهوری اسلامی ایران ارسال شده است.
برخی از نامه های مهم گمرکی درباره گروه آریا
در نامه نیمه اول سال ۹۱ مدیرکل بازبینی و حسابرسی گمرک به معاونت حقوقی و نظارت گمرک ایران آمده است: در اجرای دستور ریاست کل گمرک ایران و تاکیدات آن مقام مبنی بر بررسی اظهارنامه های وارداتی گروه سرمایه گذاری امیرمنصور اریا و شرکت های تابعه آن در این اداره کل، به استحضار می رساند طبق مکاتبات به عمل آمده تعداد ۱۸۷۲ فقره اظهارنامه گروه مذکور طی سالهای ۸۷ لغایت ۹۰ در مورخ ۳/۳/۹۱ از ۱۰ گمرک کشور درخواست که با پیگیری انجام شده گمرکات انزلی، اهواز و گمرک تهران تا مورخ ۹۱٫۰۴٫۲۶ نسبت به ارسال ۱۲۶۳ فقره اظهارنامه درخواستی اقدام که در مرحله اول تعداد ۹۰۰ فقره اظهارنامه توسط گروه کارشناسی این اداره کل مورد بررسی قرار گرفته که از این تعداد ۶۶۳ فقره با احتمال بیش بود ارزش در ۸ مکاتبه اداری از ۹۱٫۰۳٫۲۴ تا ۹۱٫۰۴٫۰۴ جهت اعلام نظر به دفتر محترم تعیین ارزش ارسال شد که دفتر مذکور بدون اظهارنظر کارشناسی کلیه اظهارنامه های ارسالی را اعاده و تقاضای بررسی موضوع بیش بود را در هیات مسئول رسیدگی مطرح و هیات مذکور نیز پس از رسیدگی مجدد به موضوع در مرحله دوم تعداد ۹۶۵ فقره اظهار نامه را تا مورخ ۹۱٫۰۴٫۲۶ مورد بازنگری قرار داده که تعداد ۷۸۶ فقره آن با احتساب حداقل ۲ و حداکثر ۴۲درصد احتمال بیش بود ارزش پس از تنظیم صورتجلسه و جهت انجام تشریفات قانونی به دفتر تعیین ارزش گمرک ایران ارسال شد.
در ادامه این نامه می خوانیم: براساس توافق حاصله در جلسه مورخ ۹۱٫۰۴٫۲۵ با حضور مقام ریاست کل گمرکات ایران، آن معاونت، معاونت محترم امور گمرکی، مدیرکل دفتر تعیین ارزش، مسئول رسیدگی به پرونده گروه مذکور و اینجانب مقرر شد سایر اظهارنامه های موجود پس از رسیدگی اولیه برای بررسی بیش بود ارزش به دفتر تعیین ارزش گمرک ایران ارسال و طبق دستور صادره آن مقام، روند پیشرفت و نتایج حاصل از رسیدگی پرونده از طریق دفتر محترم حقوقی به داستانی کل کشور اعلام شود.
در همین حال، دهم مردادماه سال ۹۱ نیز کارشناس بازبینی، کارشناس مسئول و رئیس اداره بازبینی گمرک در نامه ای مشترک به معاونت حقوقی و نظارت گمرک ایران نوشتند: احتراماً پیرو گزارش مورخه ۹۱٫۰۵٫۰۳ به استحضار می رساند تعداد ۲۴۶ فقره دیگر از اظهارنامه های گروه صنعتی صفا مورد رسیدگی و نتایج رسیدگی به شرح ذیل اعلام می شود:
۱- از کل اظهارنامه های بررسی شده گمرک امام خمینی (ره)، اظهار نامه های ورق های آهن با توجه به متال بولتن موجود تنها ۵ فقره اظهار نامه های کوتاژهای ۶۰۰۰۳۰۱ و ۶۰۰۲۲۰۰ و ۶۰۰۲۱۹۹ و ۶۰۰۲۲۰۲ و ۶۰۰۲۲۰۱ با متال بولتن مطالبات که بیش بود ارزش معادل ۱۴ درصد متصور است، بقیه اظهارنامه های ورق آهن به دلیل عدم دسترسی به متال بولتن قابل رسیدگی از بعد ارزش نبوده ضمناً ۱۲ فقره اظهارنامه های ورق رول به شماره کوتاژهای ۱۰۰۰۱۳۲ و ۷۰۰۱۳۹۹ و ۵۰۰۲۷۵۸ و ۱۰۰۱۰۲۲ و ۵۰۰۲۱۰۹ و ۵۰۰۲۳۲۹ و ۵۰۰۲۵۰۵ و ۷۰۰۱۱۴۷ و ۱۰۰۰۶۴۹ و ۷۰۰۰۵۷۴ و ۲۰۰۰۳۳۵ و ۱۰۰۰۸۸۴ سالهای۸۶ تا ۸۹ به ماخذ ۴۰ درصد اظهار و ترخیص شده که به نظر می سد ماخذ کالاها ۶ درصد مجموعاً مبلغ ۳۶ میلیارد و ۵۳۱ میلیون و ۶۲۶ هزار و ۱۱۸ ریال کم پرداخت است.
۲- در خصوص اظهار نامه های گمرک امیرآباد نیز که کلاً ورق آهن است، از تعداد کل ۴۵ فقره اظهارنامه متال بولتن همزمان تعداد ۷ فقره اظهارنامه به شماره کوتاژهای ۷۰۰۳۷۵ و ۷۰۰۳۷۴و ۷۰۰۰۳۷۶ و ۷۰۰۰۳۴۳ و ۷۰۰۰۴۵۸ و ۷۰۰۰۳۴۲ در دسترس بوده که با مقایسه پروفرم‌های آنها بیش بود ارزش احتمالی بین ۱۸ درصد تا ۴۷ درصد ملاحظه شد، در خصوص بقیه اظهارنامه ها متال بولتن همزمان در دسترس نمی باشند.
در تاریخ ۲۸ دی ماه سال ۹۰ مدیرکل دفتر تعیین ارزش گمرک ایران در نامه ای به سرپرست گروه حسابرسی دیوان محاسبات مستقر در گمرک ایران نوشته است: باتوجه به بررسی های این دفتر در خصوص کالای وارده ، پروفیل موضوع دو فقره اظهار نامه به شماره کوتاژهای ۷۰۱۰۰۳۷ مورخ ۱۳۸۹٫۳۹٫۱۳ و ۵۰۴۴۸۱۶ مورخ ۱۳۸۸٫۱۲٫۲۵ به نام شرکت آهن و فولاد لوشان که از طریق گمرک شهریار ترخیص شد، حاکی از بیش بود ارزش یا گران نمایی است و جهت بررسی و اعلام نظر دقیق تر نیاز به کاتالوگ، بروشور و آنالیز کالا بوده که پس از درخواست طی نامه شماره ۲۴٫۲۲٫۸۴۴۷٫۲۰۰۳۹ مورخ ۱۳۹۰٫۱۰٫۶ شرکت موصوف نسبت به ارایه موارد خواسته شده ابراز عجز و ناتوانی می نماید. لذا بیش بود ارزش با توجه به سوابق مشابه از پروفیل به میزان ۹۰ درصد معادل ۴۷۷۰۰۰ یورو اعلام می شود، مراتب متعاقباً به بانک گشاینده اعتبار نیز ابلاغ خواهد شد.
به گزارش مهر، در نامه تاریخ ۲۸ تیرماه سال ۹۱ مدیرکل دفتر بازبینی و حسابرسی گمرک به مدیرکل دفتر تعیین ارز گمرک ایران آمده است: در اجرای توافق حاصله در جلسه مورخ ۹۱٫۴٫۲۵ با حضور مقام ریاست کل، معاونت حقوقی و نظارت و معاونت امور گمرکی و پیرو نامه شماره ۲۰٫۱۰۹٫۳۰۹۱٫۷۶۶۳۰ مورخ ۹۱٫۴٫۲۸ به پیوست ۹۱ فقره اظهارنامه وارداتی گروه سرمایه گذاری امیرمنصور آریا و شرکتهای زیرمجموعه آن از گمرک تهران جهت رسیدگی به ارزش های اظهاری از بعد بیش بود احتمالی ارسال می گردد. لازم به توضیح است که ردیف های یک لغایت ۶۳ فهرست ارسالی طبق بررسی به عمل آمده و با در نظر گرفتن ارزش و تناسب وزنی با احتمال بیشتر مشمول بیش بود ارزش تشخیص داده شده، لذا خواهشمند است دستور فرمایید پس از رسیدگی لازم این اداره کل را از نتایج اقدامات آگاه کنند.
همچنین در نامه مورخ یکم مردادماه سال ۹۱ مدیرکل دفتر بررسی و تعیین ارزش گمرک به دفتر بازبینی و حسابرسی گمرک ایران آمده است: بازگشت به نامه شماره ۵۲٫۱۰۹٫۳۰۹۱٫۸۲۴۴۰ مورخ ۹۱٫۵٫۷ اعلام می دارد ارزش کل اظهارنامه های مورد بررسی (۷۹۰ فقره) مجموعاً ۱۱۶۵۴۴۷۴۶۳٫۴۵ دلار و جمع کل بیش بود ارزش ۱۳۸٫۵۱۸٫۴۸۱ دلار محاسبه شده است.
در ادامه مدیرکل دفتر بازبینی و حسابرسی گمرک در نامه ای در تاریخ سوم مردادماه سال ۹۱ به ناظر گمرکات استان گیلان نوشته است: از آنجایی که بیشترین تعداد اظهارنامه های تسلیمی گروه امیرمنصور آریا و شرکت های زیر مجموعه آن متعلق به گمرک انزلی بوده و دایره ارزش آن گمرک در زمان ترخیص بسیاری از آنها را مشمول بیش بود ارزش تشخیص داده ولی مقتضی جهت پیگیری و انعکاس آن به دفتر تعیین ارزش برای اقدامات قانونی بعدی به عمل نیاورده است، لذا خواهشمند است دستور فرمایند موضوع بررسی و علت سهل انگاری را جهت اقدامات بعدی به این دفتر اعلام کنند.
به گزارش مهر، در نامه پنجم شهریورماه سال ۹۱ دفتر بررسی و تعیین ارزش گمرک به دفتر بازبینی و حسابرسی گمرک ایران تصریح شده است: بازگشت به نامه مورخ ۹۱٫۵٫۱ ضمن اعاده اظهارنامه های ارسالی مجموعاً ۲۸۳ فقره مربوط به سالهای ۷۸ تا ۸۶ اعلام می دارد با توجه به شمول مرور زمان و بروز رسانی سوابق و اطلاعات ارزش در بانک های اطلاعاتی دستی و رایانه ای، دسترسی به سوابق سالهای ۷۸ لغایت ۸۶ امکان پذیر نبوده، لذا رسیدگی و اعلام نظر مقدور نمی باشد. در خصوص سال ۸۶ نیز سوابق متال بولتن نیمه دوم سال ۲۰۰۷ در سایت FTP گمرک ایران موجود می باشد که قابل دسترسی جهت کارشناسان آن دفتر است.
خبرگزاری مهر، برخی اسناد تخلفات گروه امیر منصور آریا را عینا منتشر کرد و در این باره قضاوت را به افکار عمومی واگذار می‌کند.
