عباسعلی کدخدایی در خصوص تعامل شورای نگهبان و وزارت کشور در برگزاری انتخابات اظهارداشت: بر اساس قوانین عادی وزارت کشور مامور اجرای انتخابات است که ما در روند برگزاری انتخابات با وزارت کشور تعامل داریم.
وی ادامه داد: براساس اصل ۹۹ قانون اساسی نظارت بر انتخابات بر عهده شورای نگهبان است و وزارت کشور اقدامات اجرایی و صندوق‌های اخذ رای را تعیین می‌کند.
سخنگوی شورای نگهبان تصریح‌کرد: بررسی صلاحیت‌ها هم در انتخابات مجلس و هم در انتخابات ریاست‌جمهوری بر عهده شورای نگهبان است که این موضوع در قوانین هم بیان شده است.
کدخدایی افزود: بررسی صلاحیت‌ها و نظارت بر انتخابات بر عهده شورای نگهبان است که احیانا مشکلی در مسیر اجرا وجود نداشته باشد و اگر اعتراضی هم باشد به شورای نگهبان ارجاع می‌شود؛ اگر اعتراض‌ها وارد باشد آنها را بررسی می‌کنیم.
وی تاکید کرد: ما همکاری خوبی با وزارت کشور داشته‌ایم و داریم که البته بر اساس قانون این کار انجام می‌شود؛ در چاپ تعرفه‌ها با وزارت کشور همکاری داریم.
سخنگوی شورای نگهبان در ادامه گفت: شکل‌گیری هیئت‌های اجرایی باید بر اساس نظارت هیئت‌های نظارت وزارت کشور باشد و تصمیمات آنها باید به تائید هیئت نظارت شورای نگهبان برسد.
کدخدایی ادامه داد: البته ناظران ما در پای صندوق‌های رای حضور دارند و در نهایت شورای نگهبان صحت یا عدم صحت انتخابات در حوزه‌های انتخابیه را تعیین می‌کند.
وی تاکید کرد: در حوزه انتخابات ما از ابتدای کار در بخش‌های مختلف از جمله چاپ و توزیع تعرفه‌ها حضور داریم، مهمترین برنامه ما تشکیل هیئت‌های نظارت است که از بین قشرهای مختلف مردم و معتمدین انتخاب می‌شوند.
سخنگوی شورای نگهبان در همین زمینه افزود: در استان‌ها ۵ نفر و در شهرستان‌ها ۳ نفر به عنوان نمایندگان شورای نگهبان انتخاب می‌شوند که به روند برگزاری انتخابات از ابتدا تا انتها نظارت می‌کنند؛ کدخدایی در مورد روند انتخاب اعضای هیئت‌های نظارت گفت: چون انتخابات در کشور ما مردمی است بنابراین معتمدین محلی براساس سوابقی که دارند و داشته‌اند طی روندی صلاحیت اولیه آنها بررسی و انتخاب می‌شود. اعضای هیئت‌های نظارت پس از تائید هیئت مرکزی نظارت احکامی برایشان صادر می‌شود.
وی تصریح کرد: اعضای هیئت‌های نظارت با انگیزه مردمی و الهی همکاری می‌کنند و پس از اینکه انتخابات تمام شد آنها با ما هیچ ارتباط اداری ندارند اما ما در این سال‌ها سعی می‌کنیم آموزش‌هایی را به آنها بدهیم. البته آنها به کار خودشان آگاه هستند و مطالب را براساس قوانین موضوعه به شورای نگهبان اعلام می‌کنند.
سخنگوی شورای نگهبان در ادامه در پاسخ به این سوال که سازوکار احراز صلاحیت نامزدها در شورای نگهبان بر چه اساسی است گفت: طبق اصل ۱۱۸ قانون اساسی در انتخابات ریاست جمهوری بررسی صلاحیت‌ها بر عهده شورای نگهبان است و تفاوت‌هایی برای بررسی صلاحیت‌های داوطلبان انتخابات مجلس و ریاست جمهوری وجود دارد.
کدخدایی در همین زمینه ادامه داد: افرادی که در انتخابات مجلس صلاحیت آنها احراز نمی‌شود می‌توانند در مراجع مختلف اعتراض خود را بیان کنند تا به آنها رسیدگی شود اما در انتخابات ریاست جمهوری شورای نگهبان مسئول رسیدگی به شکایات داوطلبان است.
وی افزود: کار بررسی صلاحیت‌ها متمرکز است و شرایطی از قبیل ایرانی‌الاصل بودن، مدیر و مدبر بودن، اعتقاد به مبانی نظام جمهوری اسلامی و موارد دیگر در ذیل اصل ۱۱۵ قانون اساسی آمده است اما در بحث‌هایی که در شورا داشتیم در این دوره تصمیم گرفتیم که آئین‌نامه‌ای تنظیم شود تا شرایط ۹ گانه‌ای که در این قانون آمده برای اعضاء بیشتر تبیین شود و افراد ناشناس طبیعتا احراز صلاحیت نمی‌شوند.
سخنگوی شورای نگهبان تصریح‌کرد: اگر ما ۷ رای یا بیشتر نسبت به هر کاندیدا داشته باشیم شرایطش احراز می‌شود اما اگر کمتر باشد، شرایطش احراز نمی‌شود.
کدخدایی در پاسخ به این سؤال که آیا اعضای شورای نگهبان تحت فشارها قرار می‌گیرند، گفت: اعضای شورای نگهبان تابع قانون هستند و در بررسی صلاحیت‌ها چیز دیگری به جز قانون در نظر گرفته نمی‌شود، فشارهای سیاسی و بحث‌هایی که در جامعه مطرح می‌شود بر نظر شورای نگهبان موثر نیست البته اینگونه نیست که اعضای شورای نگهبان به مصالح عالی کشور توجه نکند اما در ابتدا به قانون و سپس به مصالح عالی نظام منطبق با قانون عمل خواهد شد.
وی افزود: اعضای شورای نگهبان تنها قانون را ملاک قرار خواهند داد و به فشارها و ملاحظاتی که در جامعه وجود دارد توجه نمی‌کنند، ممکن است نظر شورای نگهبان با نظر جناح‌ها، گروه‌ها و افراد سیاسی منطبق نباشد اما آنچه ملاک ما خواهد بود قانون است و این شورا به جز آن به هیچ فشاری توجه نخواهد کرد.
سخنگوی شورای نگهبان درباره نحوه اطلاع‌رسانی احراز صلاحیت‌ها گفت: مراحل بررسی صلاحیت در شورای نگهبان برای نامزدهای ریاست جمهوری یک مرحله‌ای است و بعد از بررسی صلاحیت‌ها افرادی که صلاحیتشان احراز شده طی نامه‌ای به وزارت کشور ارسال می‌شود که وزارت کشور نیز اسامی آن را اعلام خواهد کرد.
کدخدایی ادامه داد: اینکه آیا اعلام صلاحیت کاندیداها قابل اعتراض و شکایت است در قانون انتخابات پیش‌بینی نشده؛ زیرا شورای نگهبان در انتخابات ریاست‌جمهوری تنها احراز صلاحیت را انجام می‌دهد و به کسی تهمت نمی‌زند لذا بحث رد صلاحیت در انتخابات ریاست‌جمهوری وجود ندارد؛ تنها از بین افراد صلاحیت هر کسی که احراز شود طی نامه‌ای به وزارت کشور اعلام می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: شورای نگهبان در انتخابات ریاست‌جمهوری نفیا یا اثباتا درباره صلاحیت افراد اظهارنظر نمی‌کند و لذا زمانی که اینگونه باشد لازم نیست که فرصت اعتراض و شکایت برای افراد لحاظ شود و قانون‌گذار چنین بحثی را پیش‌بینی نکرده است.
سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به این سؤال که با توجه به تعدد کاندیدای ریاست‌جمهوری کار شورای نگهبان سخت‌تر شده است، اظهارداشت: البته در دوره یازدهم نسبت به دوره نهم تعداد کاندیداها کمتر است اما نسبت به سال ۸۸ اضافه شده است.
کدخدایی در خصوص نظارت شورای نگهبان بر انتخابات ریاست‌جمهوری گفت: شورای نگهبان در حال حاضر مشغول بررسی صلاحیت کاندیداهای ریاست‌جمهوری است و بقیه امور مربوط به تشکیل هیئت نظارت است و بعد از اعلام اسامی کاندیداها تبلیغات انتخابات ریاست‌جمهوری آغاز می‌شود که در دوره تبلیغات چنانچه تخلفاتی صورت بگیرد و موثر در سرنوشت انتخابات ریاست‌جمهوری باشد شورای نگهبان می‌تواند در بررسی صلاحیت‌ها تجدیدنظر کند.
وی تاکید کرد: بعد از پایان تبلیغات در ۲۴ خرداد انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار می‌شود که در آن روز ناظرین شورای نگهبان بر روند اخذ رای نظارت می‌کنند و سپس آراء مردمی شمارش می‌شود که یک نسخه از نتیجه شمارش آراء به شورای نگهبان و وزارت کشور ارسال می‌شود و ما بعد از دریافت نتیجه و بررسی درخصوص درستی یا نادرستی آن اظهارنظر می‌کنیم.
سخنگوی شورای نگهبان در خصوص دریافت برنامه کاندیداها از سوی شورای نگهبان اظهار داشت: در اصل ۱۱۵ قانون اساسی یکی از شرایط ذکر شده مدیر و مدبر بودن یک کاندید ریاست‌جمهوری است. این بحث مطرح بود‌که ما وقتی که می‌گوییم شخصی مدیر است،چه شاخص‌هایی باید داشته باشد و یا اینکه اعضای شورای نگهبان چگونه می‌توانند به مدیریت یک فرد پی ببرد، یک راهکار آن که تجربه انسانی است این است که مشخصا سوابق افراد توسط شورای نگهبان بررسی شود و اینکه آیا در جایی سابقه مدیریت داشته است یا خیر و یا اگر سابقه مدیریت کلان داشته آیا این سابقه مؤثر بوده یا خیر؟.
کدخدایی افزود: ممکن است این سوال مطرح شود که در این میان افرادی که سابقه مدیریت نداشته‌اند چه سرنوشتی پیدا می‌کنند؟ ما نمی‌توانیم این افراد را محروم کنیم. ممکن است فردی وجود داشته باشد که صلاحیت داشته باشد و دارای مدیریت قوی باشد اما پنهان باشد چراکه هیچ کار اجرایی و مدیریتی نداشته است لذا ما به این فکر رسیدیم که افراد برنامه‌های خود را ارائه کنند و بتوانند از این برنامه‌ها در جلساتی که با حضور کارشناسان شورای نگهبان تشکیل می‌شود دفاع کنند. این موضوع راهی برای این است که اعضای شورای نگهبان بتوانند به توانایی‌ها و مدیریت فرد پی ببرند و اینکه آیا آن فرد برنامه‌ای برای اداره کشور دارد.
وی تصریح کرد: ارائه برنامه توسط کاندیداها گامی برای شناخت بیشتر اعضای شورای نگهبان نسبت به کاندیداهاست و آنها بهتر می‌توانند درباره افراد ثبت‌نامی اظهار نظر کنند.
سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به این سوال که آیا بررسی همه نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری در فرصت چند روزه امکان‌پذیر است، اظهار داشت: عده‌ای به نظر اعضای شورای نگهبان اجمالا جزء رجال مذهبی و سیاسی شناخته نمی‌شوند و طبیعتا از آنها برنامه‌ای خواسته نخواهد شد اما افرادی که جزء رجال مذهبی و سیاسی هستند و اعضای و شورای نگهبان درباره مدیریت آنها تردید دارند، از آنها دعوت خواهیم کرد تا به شورای نگهبان بیایند و برنامه خود را ارائه دهند و از برنامه‌شان دفاع کنند.
کدخدایی همچنین در بخش دیگری از سخنانش درباره استقلال شورای نگهبان گفت: در قانون اساسی نهاد شورای نگهبان مستقل از قوای دیگر پیش‌بینی شده است و به همین خاطر این شورا در زیرمجموعه قوا قرار ندارد.
وی با بیان اینکه قطعا شورای نگهبان هیچ وابستگی به دستگاه‌ها و مجموعه‌ها ندارد، گفت: قطعا کسانی که وارد شورای نگهبان می‌شوند نباید عضو هیچ حزب و جناح سیاسی باشند و حتی اگر گاهی اوقات نظر شخصی دارند نباید آن را بیان کنند تا استقلال شورای نگهبان حفظ شود. عملکرد شورای نگهبان در ادوار گذشته نشان می‌دهد صلاحیت افراد از جناح‌های مختلف توسط شورای نگهبان تائید شده و شورای نگهبان به جز قانون چیز دیگری را مدنظر قرار نمی‌دهد و در چارچوب مصالح نظام تصمیمات خود را می‌گیرد.
سخنگوی شورای نگهبان همچنین با تاکید بر اینکه رای شورای نگهبان به عنوان مرجع قانون اساسی برای همه لازم‌الاتباع است، افزود: اگر افراد اعتراضی داشته باشند می‌توانند در چارچوب رویه‌های قانونی مطرح کنند اما در نهایت تصمیم شورای نگهبان برای همه لازم‌الاتباع خواهد بود.
کدخدایی در پاسخ به این سوال که در چه صورت شورای نگهبان در بررسی صلاحیت کاندیداها تجدیدنظر خواهد کرد، گفت: چنانچه شورای نگهبان در مقاطع مشخص که در قانون پیش‌بینی شده به هر دلیل نظرش تغییر کند می‌تواند آن را اصلاح کند که مثال بارز آن در رابطه با بررسی صلاحیت‌ها است و بعد از اعلام اسامی کاندیداها در ۱۰ روز تا زمان اخذ رای چنانچه مدارک مؤثر جدیدی به دست شورای نگهبان برسد می‌تواند نظر خود را تغییر دهد.
وی در پاسخ به سوالی درباره اقدامات شورای نگهبان برای مقابله با تخلفات انتخاباتی اظهارداشت: درخصوص تخلفات ما ۲ بخش از تخلفات را در هر انتخاباتی داریم که یک بخش از تخلفات به مراجع قضایی گزارش می‌شود و مراجع قضایی باید به آن رسیدگی کنند و حکم لازم را صادر کنند و برخورد لازم را با متخلف داشته باشند. مثلا در قانون ریاست جمهوری فعلی صحبت از خرید و فروش آرا به عنوان یکی از تخلفات یا اخلال در امر انتخابات شده است.
سخنگوی شورای نگهبان ادامه داد: هنگامی که وزارت کشور یا هر نهاد دیگری متوجه می‌شود که تخلف روی داده است، مکلف است که گزارش امر را به قوه قضائیه و مراجع دادگستری ارجاع کند و مراجع دادگستری موظفند به این تخلفات رسیدگی کنند اما یک بخش از تخلفات مؤثر در سرنوشت انتخابات است که قانون‌گذار در قانون انتخابات ریاست‌جمهوری این اختیار را به شورای نگهبان داده است که اگر این تخلفات به گونه‌ای باشد که موثر بر سرنوشت انتخابات باشد می‌تواند صندوق یا حوزه‌ای را ابطال کند.
کدخدایی در خصوص هزینه‌های تبلیغاتی نیز گفت: درخصوص تبلیغات متاسفانه قانون موثری در کشور نداریم. در ماده ۶۸ ممنوعیت استفاده از امکانات دولتی و عمومی مطرح شده است و طبعا افرادی که می‌خواهند در مسیر انتخابات قرار بگیرند حق ندارند از امکانات دولتی و حتی تریبون نماز جمعه استفاده کنند.
وی تاکید کرد: اگر کسی در این جهت گام بردارد گزارش به قوه قضائیه ارجاع می‌شود و شورای نگهبان می‌تواند در این جهت بررسی لازم را انجام دهد، در این دوره در برخی از استان‌ها هیئت‌های نظارت شورای نگهبان متوجه شدند که برخی از کاندیدها که هنوز ثبت‌نام نکرده بودند فعالیت‌های انتخاباتی غیررسمی را شروع کرده‌اند و لذا به صورت کتبی به آنها تذکر داده شد و همچنین مقامات استانی نیز تذکرات لازم ابلاغ شد و قطعا در بحث بررسی صلاحیت‌ها مدنظر قرار خواهد گرفت. سخنگوی شورای نگهبان درباره اینکه نظر رسمی شورای نگهبان در خصوص بررسی صلاحیت‌ها چه زمانی اعلام می‌شود، گفت: ما تلاش می‌کنیم که فراتر از ۱۰ روز نباشد و تلاش داریم که زودتر هم اعلام کنیم اما نمی‌دانم که تا چه اندازه موفق باشیم.
کدخدایی افزود: بررسی صلاحیت‌ها در شورای نگهبان آغاز شده است و ما همچنان مشغول بررسی صلاحیت‌ها هستیم، اگر بتوانیم طبیعتا نظر شورای نگهبان زودتر اعلام خواهد شد و در غیر اینصورت حداکثر فرصت ما پایان اردیبهشت خواهد بود که ان شاءالله امیدواریم در آن زمان مراتب را به وزارت کشور اعلام کنیم.
پایگاه اطلاع رسانی شورای نگهبان
