انتخاب مرضیه وحیددستجردی به عنوان اولین وزیر زن در تاریخ انقلاب اسلامی، نگاهها به حوزه سلامت را دوچندان کرد. به طوریکه خیلی ها انتظار داشتند در وزارت دستجردی، تغییر و تحولات عدیده ای در حوزه سلامت رخ دهد که البته رخ داد اما باب میل حامیان وزیر نبود. ادغام دانشگاه علوم پزشکی ایران در دانشگاه علوم پزشکی تهران و ماجرای ارز دارو، از جمله موضوعات چالش ساز دوران وزارت خانم دستجردی بود که در نهایت منجر به برکناری او از وزارت شد. در چند ماه پایانی عمر دولت دهم نیز، دکتر محمدحسن طریقت منفرد بر مسند وزارت بهداشت قرار گرفته است که کارنامه او در این مدت کوتاه، موجبات دلخوری برخی چهره های پزشکی را فراهم آورده است. اما، حمایت طریقت منفرد از برنامه پزشک خانواده و بها دادن به پزشکان عمومی و همچنین برنامه پیشگیری از بیماریها، باعث شده تا او نیز در مسیر خدمت به مردم، با چالشها و مشکلات عدیده ای مواجه شود.
در این بین، برگزاری ششمین دوره انتخابات نظام پزشکی کشور و مخالفت رئیس جمهور با امضای حکم تنفیذ رئیس جدید سازمان نظام پزشکی ایران، یکی دیگر از چالشهای اساسی حوزه سلامت در دولت دهم بوده است که همچنان نیز ادامه دارد. در چنین شرایطی، گزینه وزارت بهداشت دولت یازدهم از اهمیت ویژه ای برخوردار شده است. به طوریکه، وزیر بهداشت دولت آینده باید بتواند حوزه سلامت را به گونه ای مدیریت کند که علاوه بر عبور از بحرانهای پیشرو، شرایط مردم برای دریافت خدمات بهداشتی و درمانی نیز بهبود یابد.
مهمترین نکته حائز اهمیت در نظام سلامت، کاهش هزینه هایی است که مردم بابت دریافت خدمات درمانی از جیب پرداخت می کنند. به طوریکه این سهم که در حال حاضر بیش از ۶۵ تا ۷۰ درصد است، می بایست بر اساس قانون برنامه چهارم و پنجم، به ۳۰ درصد برسد. واقعی شدن تعرفه های خدمات درمانی و توزیع عادلانه امکانات و نیروی انسانی متخصص، از دیگر اولویتهای وزیر بهداشت دولت یازدهم خواهد بود.
گزینه های احتمالی برای وزارت بهداشت دولت یازدهم
بعد از انتخابات ۲۴ خرداد و انتخاب دکتر حسن روجانی به عنوان رئیس جمهور منتخب مردم در دولت یازدهم، رایزنی ها و گمانه زنی ها برای تشکیل کابینه نیز آغاز شده است و در این بین، وزارت بهداشت نیز مستثنی از این قاعده نیست.
دکتر مسعود پزشکیان، دکتر رضا ملک زاده، دکتر سیدمحمود طباطبایی، دکتر صلاحدین دلشاد، دکتر علیرضا مرندی و دکتر علیرضا زالی، افرادی هستند که فعلا نام آنها برای وزارت بهداشت رسانه ای شده است.
دکتر مسعود پزشکیان، وزیر بهداشت دولت هشتم بود که در حال حاضر نماینده مردم تبریز در مجلس است. او، یکی از منتقدان سرسخت برنامه های دولت احمدی نژاد در حوزه سلامت بوده است و معتقد است که آنچه وزرای بهداشت دولتهای نهم و دهم (لنکرانی و دستجردی) برای انجام آنها تلاش کرده اند، خارج از برنامه هایی بوده است که می بایست انجام می دادند.
با توجه به اینکه پزشکیان از وزرای دولت سیدمحمد خاتمی بوده است، این احتمال وجود دارد که بتواند در لیست وزرای پیشنهادی برای وزارت بهداشت باقی بماند. البته برخی دست اندرکاران نظام سلامت بر این عقیده اند که پزشکیان نیز در مدت ۴ سال وزارت بهداشت، با چالشها و مشکلاتی همراه بوده است.
دکتر رضا ملک زاده نیز یک دوره وزارت بهداشت را در کارنامه اجرایی خود دارد. او در حال حاضر رئیس مرکز تحقیقات گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران است.
ملک زاده نیز یکی از منتقدان سرسخت و مخالفان جدی برنامه های دولت احمدی نژاد در حوزه سلامت است.
دکتر سیدمحمود طباطبایی جراح و متخصص مغز و اعصاب، یکی دیگر از اسامی مطرح برای تصدی وزارت بهداشت به شمار می رود که این روزها رسانه ای شده است.
دکتر علیرضا مرندی نیز در گزینه های وزارت بهداشت قرار دارد. او نیز سابقه وزارت بهداشت را در کارنامه اجرایی خود دارد.
اما در بین اسامی و نامهای پیشنهادی برای وزارت بهداشت، نام دکتر علیرضا زالی جراح مغز و اعصاب و رئیس منتخب سازمان نظام پزشکی ایران نیز به میان آمده است.
دکتر زالی از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۷ عهده دار ریاست دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بود که بعد از روی کار آمدن دکتر شاهین محمدصادقی در این سمت، به پیشنهاد سیدشهاب الدین صدر به سازمان نظام پزشکی ایران رفت و به عنوان قائم مقام سازمان و معاون نظام پزشکی مشغول کار شد. به دنبال برگزاری ششمین دوره انتخابات نظام پزشکی کشور، دکتر زالی وارد رقابت با سایر کاندیداها شد و سر انجام توانست به عنوان رئیس منتخب نظام پزشکی ایران انتخاب شد اما همچنان حکم تنفیذ او روی میز رئیس جمهور مانده است.
دلایل امضا نشدن حکم ریاست دکتر زالی توسط رئیس جمهور، بر می گردد به رد صلاحیت دکتر صدر و عدم توفیق او برای شرکت در این دوره از انتخابات نظام پزشکی. این وضعیت، باعث شد تا محمود احمدی نژاد این انتخابات را زیر سئوال ببرد و لذا، هنوز از امضا کردن حکم زالی خودداری می کند. این در حالی است که زالی به عنوان رئیس منتخب سازمان نظام پزشکی کشور، مورد غضب رئیس جمهور قرار داشته و انتظار می رود، حکم زالی به امضای دکتر روحانی برسد.
کدام دکتر بر صندلی سلامت تکیه می زند
با توجه به گزینه های پیشنهادی برای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، انتظار می رود رئیس جمهور منتخب با توجه به مشاوره هایی که می گیرد و بر اساس سوابق و کارنامه عملکرد افراد، وزیر بهداشت دولت یازدهم را معرفی کند. در این بین، کارنامه پزشکیان، مرندی و ملک زاده به عنوان کسانی که یکبار بر صندلی وزارت بهداشت تکیه زده اند، مشخص است. اما، افرادی همچون دکتر علیرضا زالی که سابقه اجرایی آنها در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، بر همگان روشن و مبرهن است. او طی ۳ سال حضور در صندلی ریاست این دانشگاه، می تواند زالی را به صندلی وزارت نزدیک کند.
دکتر زالی در ششمین دوره انتخابات نظام پزشکی نیز توانست حائز اکثریت آرای مجمع عمومی نظام پزشکی برای کسب کرسی ریاست سازمان نظام پزشکی ایران باشد و این به معنای اعتماد جامعه پزشکی به اوست. قطعا، حوزه سلامت کشور برای برون رفت از شرایط بحرانی، نیازمند مدیری است که بتواند در بین جامعه پزشکی به اجماع نظرات برسد و توانایی برچیدن موانع پیش روی نظام سلامت را داشته باشد.