دانشگاه‌های علوم پزشکی، پیام نور و دیگر دانشگاه‌ها این روزها شده‌اند محل عزل و نصب‌هایی که وزرای علوم و بهداشت سعی می‌کنند در سکوت خبری آن‌ها را در کارنامه روزهای آخر بر سر کار بودنشان ثبت کنند؛ کارنامه‌ای که این‌بار به نظر می‌رسد موادش برای وزیر بهداشت پربارتر باشد تا دانشجو و وزیر علوم. هرچند این‌طور که پیداست تغییر روسای دانشگاه‌های زیرنظر وزارت علوم هم آن‌قدر بوده که کم‌کم صدای نماینده‌های مجلس هم دربیاید و انتقادشان را در این‌باره رسانه‌ای کنند.
محمد باقری‌بنابی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، یکی از این نماینده‌هاست. او به‌تازگی از تغییرات غیرکارشناسی و عجولانه روسای دانشگاه‌ها در یکی‌دوماه باقی‌مانده تا پایان دولت دهم انتقاد کرده و گفته است که «دامنه اقدامات غریب دولت تنها به تشکیل و راه‌اندازی دفتر رییس‌جمهوری سابق در پاستور محدود نمی‌شود و اخیرا شاهد هستیم تغییراتی در سطح روسای دانشگاه‌ها، به‌ویژه در استان‌های آذربایجان شرقی اتفاق می‌افتد و روسای بعضی از دانشگاه‌ها در همین چند ماه باقی‌مانده تا پایان دولت دهم تغییر می‌کند.»
داستان تغییر روسای دانشگاه‌ها حالا یک سالی می‌شود که شروع شده است؛ از وقتی که در اردیبهشت سال گذشته وزیر علوم در حکمی ریاست دانشگاه الزهرا را تغییر داد و انسیه خزعلی را به جای دکتر محبوبه مباشری به ریاست دانشگاه الزهرا نشاند. هنوز چندروز از این انتصاب نگذشته بود که کامران دانشجو، محمدمهدی تهرانچی را به جای احمد شعبانی برای ریاست دانشگاه شهیدبهشتی تعیین کرد؛ تغییراتی که براساس نظر کمیته آمایش وزارت علوم که ریاستش برعهده وزیر علوم است، اتفاق افتاد. هرچند این تغییرات روسای دانشگاه‌ها سر دراز داشت و بعد از تغییرات روسای دانشگاه‌ها در سال ۸۹ اتفاق افتاد؛ تغییراتی که دامن چندین دانشگاه کشور را گرفت و باعث شد که در عرض سه ماه، روسای حدود ۲۰ دانشگاه کشور عوض شوند. مسئولان وزارت علوم مانند خواجه‌سروی، معاون فرهنگی وزیر علوم اما در جواب همه انتقادها گفتند که تعدادی از این تغییرات به دلیل کم‌کاری بعضی روسای دانشگاه‌ها برای اجرای قانون عفاف و حجاب اتفاق افتاده است. ماجرای تغییر روسای دانشگاه‌ها وقتی پیچیده‌تر شد که در اسفند سال گذشته و به فاصله پنج ماه مانده تا تمام‌شدن کار دولت دهم، محمود احمدی‌نژاد نامه‌ای را به کامران دانشجو، وزیر علوم نوشت و در آن به او دستور داد که روسای دانشگاه‌های تهران و تربیت مدرس را از کار برکنار کند و آن را وظیفه کامران دانشجو دانسته بود؛ موضوعی که البته هیچ‌وقت اتفاق نیفتاد و به عنوان یکی از اصلی‌ترین مقاومت‌های کامران دانشجو در برابر محمود احمدی‌نژاد در کارنامه وزیر علوم ثبت شد و هرچند دانشجو بعد از سروصدای زیادی که بعد از انتشار این نامه در رسانه‌ها منتشر شده بود، گفت که اگر احمدی‌نژاد دوباره در این‌باره دستوری را بدهد، روسای دانشگاه‌های تهران و تربیت مدرس را برکنار می‌کند ولی هنوز این اتفاق نیفتاده است و بعضی کارشناسان معتقدند که اعتقاد دانشجو به کم بودن اعتبار احمدی‌نژاد بین مسئولان مختلف حکومتی دلیل این موضوع بوده است.
صادق زیباکلام، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران، یکی از این کارشناسان است. او می‌گوید: «هرچند در چندماه گذشته تغییراتی در روسای دانشگاه‌های کشور اتفاق افتاده ولی در کل وزیر علوم دلیل چندانی برای تغییر روسای دانشگاه‌ها ندارد؛ زیرا بیشتر این روسا از او حرف‌شنوی کامل دارند.» اما روند تغییرات در سطح ریاست دانشگاه‌های علوم پزشکی در چندماه گذشته سریع‌تر از دیگر دانشگاه‌ها بوده؛ تغییراتی که باعث شده در کنار دیگر عزل و نصب‌ها در وزارت بهداشت، نوک پیکان انتقاد به سمت محمدحسن طریقت‌منفرد تیزتر از قبل شود. داستانی که از زمان وزارت مرضیه وحیددستجردی در وزارت بهداشت شروع شد؛ وقتی که احمدی‌نژاد از او خواست محمدباقر لاریجانی را از سمت ریاست دانشگاه علوم پزشکی برکنار کند و وحیددستجردی باوجود دریافت نامه استعفای دکتر لاریجانی، از این کار امتناع کرد و کار به جایی رسید که خود هم همراه رییس مهم‌ترین دانشگاه علوم پزشکی کشور برکنار شد. حالا و با روی کار آمدن طریقت‌منفرد در وزارت بهداشت هنوز هم این دانشگاه‌های علوم پزشکی‌اند که روسایشان یکی یکی عوض می‌شوند؛ به‌طوری که وزیر بهداشت در آستانه تغییر دولت در یک ماه گذشته روسای چهار دانشگاه کشور را عوض کرده است. آخرین آن‌ها به ۱۵ تیر بازمی‌گردد؛ وقتی طریقت‌منفرد چهارمین رییس دانشگاه علوم‌پزشکی را هم تغییر داد و علی دل‌پیشه را به عنوان سرپرست دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایلام منصوب کرد.
از پنجم تیر تاکنون روسای دانشکده علوم پزشکی ایرانشهر، دانشکده علوم پزشکی نیشابور و دانشگاه علوم پزشکی همدان هم تغییر کرده‌اند. وزیر بهداشت به‌تازگی در حکمی سرپرست دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی همدان را هم منصوب کرده است. قبل از این و در فروردین گذشته هم روسای دو دانشگاه علوم پزشکی تهران تغییر کردند و همین هم باعث شد که بعضی نمایندگان مجلس این تغییرات را با اهداف سیاسی بدانند. اما وزیر بهداشت در برابر همه انتقادهایی که دراین‌باره به او شده، دو جمله گفته است: «تصمیم به تغییر روسای بعضی دانشگاه‌ها، دی و بهمن سال گذشته گرفته شد که به دلیل مناسب نبودن زمان، انجام آن به بعد از انتخابات موکول شد. نارسایی‌های موجود در دانشگاه‌ها علت تغییرات بود.» جواد هروی، رییس کمیته آموزش عالی مجلس، این تغییرات روسای دانشگاه‌ها را این‌طور بررسی می‌کند: «ممکن است بعضی از این تغییر و تحولات در بعضی از استان‌ها انگیزه سیاسی داشته باشد ولی چون در مقطع زمانی حساس کنونی تغییرات گسترده به نفع نیست، باید این تغییرات را کارشناسانه بررسی کرد. هنوز ما اطلاعات درستی درباره این تغییرات در دست نداریم ولی این را باید بگویم که هرچند منتقد دولت دهم و وزیر علوم هستم اما در حال حاضر نمی‌توانم همه این تغییرات را با انگیزه سیاسی بدانم.»
هروی می‌گوید امیدوار است روسایی که به‌تازگی به دانشگاه‌های کشور رفته‌‌اند در دولت یازدهم و با توجه به شعار تدبیر و امید آقای روحانی برکنار نشوند و دوره مدیریتی آن‌ها را مانند دولت های قبلی با انگیزه‌های شخصی و سیاسی تمام نکنند.
قاسم جعفری، دبیر کمیسیون آموزش مجلس، هم در این‌باره می‌گوید اگر این تغییرات در دانشگاه‌ها و به‌ویژه در دانشگاه‌های علوم پزشکی خلاف رویه تدبیر و مصلحت باشد، باید هرچه زودتر متوقف شوند. او یک پیشنهاد هم در این‌باره دارد: «اگر این تغییرات به دلیل تمام شدن مدت ریاست این روسا بر دانشگاه‌هاست، اشکالی در آن وجود ندارد. بهترین راه برای جلوگیری از روند تغییرات و عزل و نصب‌ها در سطح مدیریتی دانشگاه‌ها این است که روسای دانشگاه‌ها انتخابی شوند؛ زیرا دانشگاه‌ها مظهر مردم‌سالاری در کشورند و اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها هم بهترین گزینه برای انتخاب روسای دانشگاه‌ها هستند.»
بهار
