کهن سال ترین و خردسال ترین تعزیه خوانان کشور در بردسکن در مراسم سوگواری اربعین سالار شهیدان هنرنمایی می کنند. «رسول معصومی ثانی» کودک ۵ ساله ای که از ۳ سالگی به اجرای تعزیه خوانی در این شهرستان پرداخته است با عباراتی کودکانه می گوید: افتخارم این است که از ۲ سالگی همراه تعزیه خوانان شهرستان لباس می پوشیدم و با آن ها همکاری می کردم و در ۳ سالگی نقش حضرت سکینه(س) را به من دادند.
وی می گوید: با کمال میل و افتخار به خوبی این نقش را اجرا کردم و در تعزیه های حضرت «مسلم بن عقیل» هم نقش «فرزند هانی»، در تعزیه امام حسین(ع) و حضرت علی اکبر(ع) نقش حضرت سکینه(س) و در تعزیه وفات حضرت رقیه(س) نیز نقش آن حضرت را بازی کردم. این تعزیه خوان ۵ ساله در پاسخ به این سوال که چه شد که به تعزیه خوانی رو آوردی؟ می گوید: تعزیه خوانی را از پدر بزرگم (مرحوم «اسحاق معصومی ثانی») یاد گرفته ام.
وی همچنین گفت: نقش های دیگرم را از دایی ام که چندین سال است نقش اجرا می کند یاد گرفته ام. این تعزیه خوان خردسال بردسکنی گفت: تصمیم دارم تا زنده هستم در راه امام حسین(ع) حرکت کنم و راه پدربزرگم را هم ادامه دهم.
وی در پایان می گوید: برای تعزیه خوانی پدر و مادرم، همه تجهیزات و لباس ها را برایم تهیه کرده اند که از آن ها هم تشکر می کنم.
حرف های خواندنی کهن سال ترین تعزیه خوان کشور
حاج «علی محمد کاظمی» قطعاً یکی از کهن سال ترین تعزیه خوانان کشور است که در روستای «هدک» از توابع بخش مرکزی بردسکن در ایام محرم و صفر نقش های مختلف به ویژه امام حسین(ع) و حضرت ابوالفضل(ع) را اجرا می کند.وی که بیش از ۱۱۰ سال عمر دارد به خراسان می گوید: از ۲۰ سالگی از پدرم تعزیه خوانی را یاد گرفتم و از آن زمان دنبال آن را گرفتم و نسخه ها و سبک های مختلف تعزیه خوانی را نوشتم و اجرا کردم و الان بیش از ۱۰۰ نسخه از مجالس تعزیه خوانی اهل بیت(ع) را دارم.
کاظمی می افزاید: بیش از یک قرن است که در روستا تعزیه می خوانم اما اکنون به دلیل کهولت سن فقط نقش امام حسین(ع) را تا قبل از این که می خواهد با مخالفان جنگ کند، اجرا می کنم. وی گفت: با وجود این که بیش از ۱۰۰ سال است تعزیه می خوانم، مردم همچنان از من درخواست می کنند تا در ایام محرم نقش امام حسین(ع) را ایفا کنم. وی که ۷۵ فرزند، نوه، نبیره و نتیجه دارد می گوید: همه فرزندانم در شهرهای دیگر زندگی می کنند و الان فقط من با همسرم در روستا زندگی می کنیم.
این تعزیه خوان می گوید: پس از فوت همسرم به خاطر این که مدت ها تنها بودم مجدد ازدواج کردم. در طول روز نیز مشغول قرآن خواندن هستم یا در مرکز روستا با همسن و سالانم به گفت و گو می پردازم. وی می افزاید: موذن روستا هستم و در مراسم مختلف نیز قرآن تلاوت می کنم. وی می افزاید: خوشبختانه تاکنون به بیماری خاصی دچار نشده ام چرا که اکثر اوقات با داروهای گیاهی خود را درمان کرده ام.
وی گفت: اگر خدای متعال به من بیش از ۱۱۰ سال عمر داده به برکت تعزیه خوانی اهل بیت و امام حسین(ع) است که امیدوارم بتوانم تعزیه خوانی سید الشهدا(ع) را ادامه دهم. وی به تعزیه خوانان توصیه می کند بر اساس مستندهای تاریخی و نسخه هایی معتبر تعزیه خوانی را اجرا کنند چرا که برخی افراد بدون هیچ گونه سندیتی نقش هایی را ایفا می کنند که در آن ها مستند تاریخی وجود ندارد. وی همچنین از نسل جوان و علاقه مندان به تعزیه خوانی خواست با استفاده از تجربیات دیگران به هنر تعزیه خوانی نیز رو بیاورند و نقش آفرینی کنند.
پیشینه ۱۵۰ ساله تعزیه خوانی در بردسکن
یکی از تعزیه خوانان شهرستان بردسکن هم به خراسان می گوید: تعزیه خوانی را از سنین کودکی آموختم و در نقش هایی مانند حضرت سکینه(س)، بی بی رقیه(س)، طفلان مسلم، حضرت علی اکبر(ع)، فرزند حر و عبدا… نقش آفرینی کرده ام و به برکت اهل بیت(ع) هم اکنون نقش های حضرت ابوالفضل(ع) و سید الشهدا(ع) را هم اجرا می کنم. «پورمحمد» می گوید: تعزیه خوانی در واقع خدمت به آستان مقدس امام حسین(ع) است و من هم چون دیگران سینه به سینه این هنر را یاد گرفته ام. این تعزیه خوان بردسکنی می افزاید: هم اکنون نیز با همکاری کانون تعزیه خوانی شهرستان اقدام به آموزش عده ای از علاقه مندان به هنر تعزیه خوانی کرده ام.
یکی دیگر از تعزیه خوانان نوجوان روستای زیرک آباد بردسکن هم که از ۴ سالگی به هنر تعزیه رو آورده است و اکنون ۸ سال دارد به خبرنگار ما می گوید: با توجه به این که پدرم تعزیه خوان و مادرم نیز مداح اهل بیت(ع) است من هم دوست داشتم تعزیه خوان شوم که از ۴ سالگی نقش هایی مانند طفل بی بی زینب(س)، عبدا…، بی بی رقیه(س) و حضرت سکینه(س) را اجرا کرده ام.
رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی بردسکن هم در ادامه به خبرنگار ما می گوید: قدمت تعزیه خوانی در بردسکن حدود ۱۵۰ سال است و وجود کهن سال ترین تعزیه خوان کشور به نام حاج آقا «کاظمی» که حدود یک قرن است در روستای «هدک» شهرستان تعزیه اجرا می کند نشانگر همین سابقه است.
وی افزود: تعزیه خوانی هنر ارادت است، هنر دل های عاشق که با زبان شعر و رنگ و موسیقی عرض ارادت می کنند. «حسن مدرس مقدم» می افزاید: در تعزیه نه تنها زبان که رنگ ها هم سخن می گویند. رنگ سبز قداست و پاکی را بر قامت حسینیان می نشاند و قرمز خشونت را بر اندام یزیدیان و زرد رنگ تردید را بر قامت حربن یزید ریاحی که همه نشانه های بصری است. وی در پایان می افزاید: هم اکنون ۱۵ گروه تعزیه خوان فعال در بردسکن به سوگواری می پردازند.
باشگاه خبرنگاران