پاییز امسال یکی از غم انگیزترین خزان های هنرمندان بوده است. پاییزی که مرگ بسیاری را از مرتضی پاشایی و مجید بهرامی گرفته تا عظیم جوانروح و انوشیروان ارجمند را به دنبال داشت. و اینبار در آخرین روز از فصل خزان و در آستانه شب یلدا، مردی وارسته از تبار هنر و فرهنگ این سرزمین را به ابدیت بدرقه کرد و اینگونه بر آخرین برگ پاییز ۹۳ نوشت که :
مرتضی احمدی، هنرمند سرشناس و پیشکسوت سینما، تئاتر، تلویزیون و رادیو درگذشت
در خبرها آمده بود؛ مرتضی احمدی بازیگر مطرح و با سابقه نمایش‌های ایرانی، سینما و تلویزیون و رادیو دیروز یکشنبه ۳۰ آذرماه ۱۳۹۳ به دلیل حاد شدن مشکل ریوی در سن ۹۰ سالگی چشم از جهان فروبست. این هنرمند پیشکسوت از سه سال پیش بدلیل مشکلات ریوی تحت درمان قرار داشت تا اینکه دیروز، در روز پایانی پاییز ۹۳ در منزلش دارفانی را وداع گفت.
مراسم تشییع پیکر زنده‌یاد مرتضی احمدی ساعت ۹ صبح روز چهارشنبه سوم دیماه از مقابل تالار وحدت برگزار می‌شود و طی هماهنگی‌های انجام شده قرار است پیکر این هنرمند فقید در قطعه هنرمندان بهشت زهرا(س) به خاک سپرده شود.
زنده‌یاد احمدی (با نام اصلی مرتضی حاج سید احمدی) بازیگر پیشکسوت سینما، تئاتر و تلویزیون و یکی از گویندگان مطرح عرصه‌ی دوبلاژ ۱۰ آبان سال ۱۳۰۳ در جنوب تهران از خانواده‌ای با اصـالت تفرشی به دنیا آمد. پدرش سَقط فروش بود. او برای تحصیل ابتدا به مکتب و سپس به دبستان منوچهری در میدان گمرک رفت و بعد از آن به دبیرستان شرف و دبیرستان روشن رفت. در شانزده سالگی ورزش باستانی و فوتبال را شروع کرد و به همراه تیم فوتبال دبیرستانش در مسابقات آموزشگاه‌های تهران رتبه‌هایی به دست آورد. بعدها در تیم فوتبال راه‌آهن تهران و پس از آن در باشگاه راه‌آهن بازیکن و مربی (تا سال ۱۳۲۵) شد. این هنرمند محبوب از جمله طرفداران باسابقه و شناخته شده و قدیمی ترین طرفدار تیم پرسپولیس تهران بود.
پس از چند تلاش آماتوری در تئاتر در ۱۳۲۱ با کمک عده‌ای از دوستانش “تماشاخانه ماه” را روبه‌روی باغ فردوس دایر کرد اما پس از چند هفته مجبور به ترک آنجا شد. در اوایل پاییز ۱۳۲۲ در تئاتر فرهنگ برای اولین بار پیش پرده‌خوانی کرد و در نتیجه آن بازیگر تئاتر هم شد. مدتی بعد پدرش از فعالیت او در تئاتر مطلع شد و او را از خانه بیرون کرد. مرتضی احمدی پس از مدتی هم‌زمان با هنرپیشگی در راه‌آهن تهران به‌عنوان تعمیرکار استخدام شد. او در نهم مرداد ۱۳۳۴ با یکی از هـمکارانش در راه آهن به نام زهرا جوانشیر ازدواج کرد که در ۲۵ اردیبهشت ۱۳۵۰ بر اثر سرطان درگذشت. احـمدی از این ازدواج یک فرزند دختر به نام آزیتا (متولد ۱۳۳۷) و یک فرزند پسر به نام مازیار (متولد ۱۳۴۰) دارد.
مرتضی احمدی کسی بود که برای اولین بار به سبک “بیات تهران” در پیش پرده‌ها آواز خواند. احمدی در سال ۱۳۲۳ به رادیو تهران (چندی بعد در رادیو ایران و بعد از آن در رادیو و تلویزیون ایران) به کار کردن پرداخت تا برنامه‌های کمدی اجرا کند. در دوره‌های مختلفی در رادیو کار کرد و از جمله تیپی به نام “بابا جاهل گریان” اجرا کرد و به سبک‌های مختلف ترانه و آواز خواند. در فروردین ۱۳۵۳ نقش اول سریال پربیننده “هردمبیل”، نوشته پرویز خطیبی را بازی کرد. در نظرخواهی از مردم در سال ۱۳۵۶ به‌عنوان محبوب‌ترین هنرپیشه رادیو انتخاب شد. وی در ۱۳۲۶ گویندهٔ فیلم‌های خارجی شد و از اعضای اولیهٔ انجمن گویندگان و سرپرستان گفتار فیلم (تأسیس در ۱۳۴۲) بود.
پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ احمدی بازیگری را کنار گذاشت و به مدت هفت سال به اهواز رفت اما پس از بازگشت به تهران از نو کار بازیگری را در سریالی تلویزیونی به نام “تک‌مضراب” از سر گرفت. از سریال‌های تلویزیونی دیگری که بازی کرده است می‌توان از “سلطان صاحبقران”، “هفت شهر عشق” (۱۳۵۶)، “آئینه و زیر بازارچه (۱۳۷۷، رضا ژیان)” نام برد. نتیجه حضور او در تئاتر، بازی در نمایش هایی چون: “عروسی فیگارو”، “هزار و یک شب”، “خسیس”، “مریض خیالی” “مشهدی عباد” است. بازی در فیلم “ماجرای زندگی” به کارگردانی نصرت الله محتشم، نخستین تجربه سینمایی احمدی است. این بازیگر پیشکسوت در بیش از ۵۰ فیلم سینمایی ایفای نقش کرده است که آخرین آنها فیلم “ستاره ها” به کارگردانی فریدون جیرانی بوده است.
در فروردین ۱۳۴۹ نیز احمدی به دعوت علی حاتمی ترانه عنوان‌بندی فیلم “حسن کچل” را، ضربی‌خوانی کرد (که به نام روحوضی نیز شناخته می‌شود). در همین سبک در ۱۳۲۸ پنج صفحه موسیقی برای یک شرکت انگلیسی ضبط کرد. مرتضی احمدی بیش از ۴۰۰ ترانه ضربی و ۱۵۰ ترانه فکاهی خوانده است، این ترانه ها از نوشته‌های نصیری‌فر، نویسنده کتابی است به نام مردان موسیقی سنتی و نوین ایران که بیشتر کارهای موزیکال مرتضی احمدی از آن کتاب گرفته شده است.
سال ۹۱ مرتضی احمدی در مراسمی که به افتخار حضورش برگزار شده بود، کیک تولد خود را برید.
از ماندگارترین آثار احمدی می‌توان به کار صدایی (نوعی دوبله) وی در مجموعه “پینوکیو” اشاره کرد که در آن در نقش “روباه مکار” صداپیشگی کرده است. “آرایشگاه زیبا”، “کت‌و‌شلوار خواستگاری”، “دانی‌و‌من” و… از معروف‌ترین کارهای تلویزیونی مرتضی احمدی است. مجموعه انیمیشن “شکرستان” نیز بارها از شبکه‌های مختلف تلویزیونی پخش شده است.
مجموعه‌ای که با روایت شیرین و جذاب مرتضی احمدی دو چندان دلچسب تر شد. آلبوم “صدای طهرون قدیم” نام آلبومی است که با صدای این هنرمند محبوب منتشر شده است. وی که با آن خاطرات شیرینش از ایران و طهران در دل هر کسی به نیکی جای دارد، استاد مسلم فرهنگ کوچه بازار طهران قدیم بود.
اینک ناباورانه به تماشای خزانی نشسته‌ایم که به گلستان هنر ایران‌زمین زده و این آزمون دشوار الهی را با درد و اندوهی جانکاه از سر می‌گذرانیم. اینبار استاد مرتضی احمدی از میان دوست‌دارانش پر کشید و زخمی بر دل‌های‌مان نشست که التیام‌یافتنی نیست. استاد مرتضی احمدی صدایی ماندگار و هنرمندی بی‌بدیل بود. در گذشت این بزرگوار ضایعه بزرگی در عرصه هنر و صدای ایران به ویژه هنر پیش پرده‌خوانی است.
صاحب صدای ماندگار نوستالژی دهه شصتی‌ها برای همیشه رفت.
این هنرمند محبوب طرفدار پر و پاقرص پرسپولیس بود.
دو عکس قدیمی از مرتضی احمدی در سال های دور
استاد مرتضی احمدی عمر گرانمایه‌اش را یک‌سره وقف فرهنگ و هنر ایران کرد و تا همین روزهای آخر، با روحی خستگی‌ناپذیر در پی خلق اثری تازه بود. آن‌چه از این هنرمند خوش‌خلق و دوست‌داشتنی باقی مانده، جز آثاری درخشان و نوآورانه که هر یک برگی از تاریخ هنر سرزمین‌مان است، نامی نیکو است که یادش را در خاطرمان جاودانه کرده است. هرچند متأسفانه آنطور که باید جامعه و جامعه هنری قدر زنده‌یاد مرتضی احمدی را ندانست اما وی هنرمندی بود که زندگی با عزتی داشت و خاطرش هرگز از یادها نخواهد رفت.
درگذشت استاد مرتضی احمدی را به خانواده و بازماندگان محترمش،
جامعه هنری ایران و دوست‌دارانش تسلیت عرض می کنیم.
♦ روح این بزرگمرد هنر شاد و یادش همواره گرامی باد ♦
