در حالی که مذاکرات میان تیم های ایران و ۱+۵ از غروب روز چهارشنبه ۵ فروردین ۱۳۹۴ (۲۵ مارس ۲۰۱۴) آغاز شده است، منابع مطلع می گویند تنها دو موضوع اختلافی باقی مانده که این مذاکرات به بحث درباره آنها اختصاص خواهد یافت.
نماینده فرانسه در شورای امنیت هم محدود شدن موارد اختلافی به این دو مورد را تایید کرده است.
جهان/وی روز گذشته در جلسه استماع گزارش کمیته تحریم های ۱۷۳۷ گفته است: «با وجود پیشنهادهای بیشمار گروه ۱+۵ هنوز اختلاف نظراتی با ایران و به ویژه در رابطه با تحقیق و توسعه و درباره حل موضوع تحریمها وجود دارد».
نخستین موضوع مسئله تحقیق و توسعه غنی سازی است که ایران تاکید دارد در طول گام نهایی باید بدون هیچ محدودیتی ادامه داشته باشد.
کارشناسان در تهران می گویند پذیرش هر نوع محدودیت در تحقیق و توسعه دارای ۴ اشکال اساسی است:
۱- این امر مخالف خط قرمز صریح تعیین شده برای تیم مذاکره کننده است که هیچ نرمشی از سوی مقام های بالای نظام درباره آن وجود نخواهد داشت.
۲- از دید ایران، محدود شدن تحقیق و توسعه در واقع به معنی منتفی شدن آن است چرا که هیچ فرآیند تحقیقاتی وجود ندارد که بدون آزادی عمل پژوهشگران در توسعه دامنه پژوهش، به نتیجه واقعی برسد.
۳- ایران محدود شدن تحقیق و توسعه را در واقع به معنی سلب دانش هسته ای از خود می داند و عقیده دارد چنین امری به لحاظ غرور ملی مطلقا پذیرفتنی نیست.
۴- تنها تداوم فرآیند تحقیق و توسعه است که می تواند تضمین کند برنامه هسته ای ایران در انتهای زمان گام نهایی یک برنامه عقب مانده و ناکارآمد نخواهد بود.
این در حالی است که ظاهرا امریکایی ها خواهان محدود شدن تحقیق و توسعه به دو ماشین IR-۱ IR-۲ هستند و حداکثر ممکن است تحقیق روی چند ماشین منفرد از نسل های بالاتر را هم بپذیرند.
این در حالی است که هم اکنون در بخش تحقیق و توسعه نطنز ده ها ماشین از نسل های مختلف در حال تست است.
موضوع دومی که در مذاکرات لوزان محل بحث است، زمان بندی تعلیق قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل متحد است.
شورای امنیت سازمان ملل از سال ۲۰۰۶ به این سو، ۶ قطعنامه علیه ایران صادر کرده که ۴ قطعنامه آن، به اعمال تحریم ها اختصاص دارد.
از نظر ایران، همه این قطعنامه ها باید با صدور یک قطعنامه جدید بلافاصله پس از حصول توافق نهایی تعلیق شود.
اما ظاهرا امریکا و بویژه فرانسه عقیده دارند لغو قطعنامه های شورای امنیت باید با فاصله ای چند ساله و پس از احراز کامل پای بندی ایران به تعهداتی صورت بگیرد که در توافق نهایی خواهد پذیرفت.
یک دیپلمات در تهران گفت: «غربی ها لغو شدن قطعنامه های شورای امنیت را به معنای پذیرش مشروعیت برنامه غنی سازی در ایران می دانند و لذا نمی خواهند به سادگی آن را بپذیرند».
وی ادامه داد: «علاوه بر این، لغو این قطعنامه ها زیرساخت قانونی تحریم های یک جانبه را هم فرو خواهد ریخت».
برخی شواهد نشان دهنده این است که امریکا در نهایت با این موضوع مخالفتی ندارد اما فرانسه تحت فشار اسراییل معتقد است این امر باید به گذشت زمان و همچنین تعیین تکلیف PMD مشروط شود.
کارشناسان می گویند اگر برای این دو موضوع راه حلی پیدا شود، احتمال امضای یک توافق سیاسی در لوزان بسیار بالاست.
