مرتضی مطهری
مسکن مهر یکی از طرحهایی بود که در دولت قبل برای کنترل عرضه و تقاضای مسکن و خانهدار شدن دهکهای پایین جامعه در دستورکار دولت قرار گرفت. به طور کلی سیاست ایجاد شهرهای جدید با هدف سرریز کردن جمعیت از کلانشهرها و کنترل مهاجرت به شهرهای بزرگ کشور صورت گرفت و بر همین اساس هیأت وزیران در اسفندماه سال ۱۳۶۸ احداث شهر جدید پردیس را در شرق استان تهران با جمعیت نهایی دویست هزار نفر تصویب نمود.
شهرستان پردیس که در فاصله ۱۷ کیلومتری شهر تهران و با ارتفاع ۱۸۰۰ متر از سطح دریا واقع شده، از نظر اقلیمی و نزدیکی نسبت به تهران یکی از نقاط مناسب برای اسکان جمعیت محسوب میشود.
این شهر اما اکنون در وضعیتی قرار دارد که خود به یک معضل بزرگ برای مسئولین و مشکلی بزرگتر برای مردم تبدیل شده است. با این که حجم کارهای صورت گرفته چشمگیر و ستودنی است، اما نمیتوان از کمبودهای اولیه مسکن مهر چشم پوشی نمود؛ مشکلاتی که عمدتاً ناشی از عدم پیشبینی زیرساختهای شهری (شبکههای آب، برق، فاضلاب و…) متناسب با جمعیت فعلی در قیاس با جمعیت اولیه شهر جدید پردیس و معلول مدیریت و برنامهریزی اشتباه در گذشته بوده است.
می دانیم که آزادراه جدیدی در همین چند سال اخیر توسط بخش خصوصی به صورت پروژه (Build Operate Transfer) BOT احداث شده است. شایان ذکر است که در پروژه BOT تمامی کارهای پروژه را پیمانکار انجام میدهد و هزینه آن را خود متقبل میشود و محصول پروژه تا زمان معین طبق قرارداد متعلق به پیمانکار است و بعد از آن به کارفرما واگذار میشود. علیرغم اعتراض بسیاری از ساکنان پردیس نسبت به عوارض سنگین بزرگراه مذکور، عقل سلیم حکم میکند که شخص هزینه بالای آن را پرداخت نماید و در عوض از جاده قدیم، خصوصاً مسیر برگشت به تهران، استفاده نکند. از این گذشته، ورودی شهر بسیار بدتر از آن است که تصور میشود که خود جای تأسف دارد. شهر با ورودی بزرگی خود را نمایان میکند، بویژه زمانی که شما فاز ۸ و ۱۱ شهر را رؤیت میکنید؛ فازهایی که هرکدام به تنهایی در حدود ۳۶ هزار واحد مسکن مهر را در خود گنجاندهاند؛ دو فازی که در جنوب و شمال شهر واقع شدهاند و در هیچ کجای شهر دید مستقیمی به آنها وجود ندارد.
با ورود به شهر پردیس، چیزی که در همه جا خصوصاً ورودی و حدفاصل دو میدان اصلی شهر خودنمایی میکند و به چشم هر رهگذری میآید تابلوی معاملات املاک است که این خود باز به مدیریت غلط وزارت مسکن و راه و شهرسازی در دولت گذشته مربوط میشود که اقدام به راهاندازی سامانه خرید و فروش مسکن مهر نکرده و در نتیجه مشکلات بسیاری را در زمینه خرید و فروش مسکن برای متقاضیان مسکن مهر ایجاد نموده است. با ورود این سامانه در ماههای آینده، خرید و فروش واحدهای مسکن مهر به صورت مطمئنتر و قانونمدارانهتری صورت خواهد گرفت؛ کاری که تا امروز فقدان آن موجب لطمه زیادی به مردم و سود سرشار برای شماری از دلالان مسکن شده است.
خبرآنلاین/شاید بتوان گفت بزرگترین مشکلی که در آینده نه چندان دور میتوان برای شهرستان پردیس تصور و پیشبینی کرد، مسئله حمل و نقل و سفرهای برونشهری این شهرستان میباشد. بدیهی است که هدف از ایجاد شهرهای جدید، سرریز کردن جمعیت مازاد کلانشهرها و شهرهای بزرگ میباشد. طبق برآوردهای انجام شده، در سال ۹۲ جمعیت شهرستان پردیس ۱۳۰ هزار نفر بوده و طبق آمار غیررسمی، جمعیت کنونی این شهرستان چیزی در حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار نفر است. حال اگر تحویل حدود ۸۰ هزار واحد مسکن مهر (شامل فازهای ۱۱، ۸ و…) در آینده نزدیک را مدنظر داشته باشیم و در خوشبینانهترین حالت به ازای هر واحد ۳ نفر ساکن در نظر بگیریم و این عدد را به جمعیت کنونی شهر اضافه کنیم، به عددی نزدیک به جمعیت یک کلانشهر میرسیم! یعنی شهری که روزی با هدف ایجاد منطقهای برای سرریز کردن جمعیت شهرهای بزرگ و کلانشهرها احداث شده، تا چند سال آینده خود به یک کلانشهر تبدیل میشود، و همین امر بزرگترین معضل را در آیندهای نه چندان دور در زمینه سفرهای بین شهری شهرستان پردیس و تأمین زیرساختهای لازم برای جابجایی و حمل و نقل مسافرین این شهرستان و توابع آن ایجاد خواهد کرد.