مؤسسه پولی عربستان سعودی یا همان SAUDI ARABIAN MONETARY AGENCY) SAMA ) در واقع بانک مرکزی پادشاهی عربستان سعودی است که می توان آن را دریایی از ارزهای خارجی دانست. این مؤسسه وظیفه مدیریت ارزهای خارجی کشور را برعهده داشته و از سال ،۱۹۸۶ رژیم نرخ ارز را با لنگر دلار میخ کوب کرده است. قبل از تأسیس SAMA از سال ۱۹۲۶ بانک عربستان هلند که بخشی از مؤسسه تجاری هلند بود، ذخایر طلا و درآمد نفت پادشاهی عربستان سعودی را نگهداری می کرد. بانک عربستان هلند درواقع بانک مرکزی غیررسمی عربستان بود.
درآمدهای دولت از طریق وزارت مالیه تجمیع شده و در حساب هایی از جمله حساب جاری دولت، ذخایر دولت، سپرده های تخصیص یافته برای پروژه های دولتی نزد مؤسسه پولی عربستان سعودی نگهداری می شود. از میان این سه حساب ، حساب جاری و حساب مربوط به سپرده های تخصیص یافته برای پروژه های دولتی جنبه عملیاتی دارد و حساب ذخایر دولت محلی است برای درآمدهای مازاد دولت.
در واقع درآمدهای مازاد دولت به عنوان ذخایر دولت نزد بانک مرکزی سپرده گذاری می شود و بانک مرکزی نیز این وجوه را در بازارهای مالی خارجی سرمایه گذاری می کند.
در این چارچوب درآمدهای مازاد دولت وارد اقتصاد عربستان نمی شود. در مقابل، این ذخایر به دولت این امکان را می دهد که در شرایط کاهش درآمدهای نفتی و بروز کسری بودجه، مخارج مورد نیاز خود را تأمین کند.
درآمد و مخارج عملکردی دولت عربستان در سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۴ در نمودار ذیل نشان داده شده است. در طی این سال ها به واسطه وجود درآمدهای نفتی، دولت عربستان عموما با مازاد درآمد روبرو بوده است.
در سال ۲۰۱۴ درآمد کل دولت ۲۷۸٫۹ میلیارد دلار (۳۷ درصد تولید ناخالص داخلی) و مخارج کل دولت ۲۹۳٫۳ میلیارد دلار (معادل ۳۲ درصد تولید ناخالص داخلی) بوده است که نشان از کسری ۱۴٫۴ میلیارد دلاری دارد که اولین کسری بودجه از سال ۲۰۰۰ میلادی تاکنون است.
البته در بودجه سال ۲۰۱۴ میزان درآمد و مخارج کل تصویب شده دولت ۲۲۰ میلیارد دلار بوده است. افزایش ۶۵٫۳ میلیارد دلاری (معادل ۲۸٫۷ درصد کل مخارج) مخارج دولت نسبت به میزان مصوب در بودجه سال ۲۰۱۴ براساس گزارش وزارت مالیه مربوط به مخارج پرداختی اضافی به پروژه توسعه حرمین شریفین و سایر پروژه های توسعه ای و خدماتی و کمک های بین المللی بوده است.
در بودجه سال ۲۰۱۵ درآمد کل ۱۹۰٫۷ میلیارد دلار پیش بینی شده است که نشان از کاهش ۱۶٫۳۵ درصدی درآمدهای دولت نسبت به درآمد مصو دولت در بودجه۲۰۱۴ و کاهش ۳۱٫۶۲ درصدی آن نسبت به عملکرد درآمدهای دولت در سال ۲۰۱۴ دارد.
در بودجه سال ۲۰۱۵، مخارج دولت ۲۲۹٫۳ میلیارد دلار تصویب شده است که اندکی (نیم درصد) بیش از مخارج مصوب در بودجه سال ۲۰۱۴ و ۲۱٫۸ درصد کمتر از عملکرد مخارج سال ۲۰۱۴ است.
کسری بودجه تخمینی سال ۲۰۱۵ براساس درآمدهای تخمینی و مخارج مصوب ۳۸٫۶ میلیارد دلار است. این کسری براحتی از طریق انباشت دارایی های خارجی مؤسسه پولی عربستان سعودی (بانک مرکزی عربستان) تأمین خواهد شد.
در مجموع اطلاعات اندکی درباره فعالیت های SAMA منتشر می شود و می توان آن را به عنوان یک صندوق محتاط شناخت که تمایل کمی برای سرمایه گذاری در سایر بخشهای غیر از اوراق کوتاه مدت دولت های غربی دارد. بانک مرکزی عربستان در پایان سال ۲۰۱۴، بیش از ۷۰ درصد دارایی های خود را در بازارهای مالی سرمایه گذاری کرده است. میزان سرمایه گذاری خارجی مستقیم آن تا سال ۲۰۱۳ حدود ۲۶ میلیارد دلار بوده است.
این درحالی است که ارزش سرمایه گذاری خارجی مستقیم قطر در سال ۲۰۱۳ حدود ۲۸٫۶ میلیارد دلار، کویت ۶۰٫۷ میلیارد دلار و امارات متحده عربی ۶۱٫۹ میلیارد دلار و ارزش سرمایه گذاری خارجی ایران در سال ۲۰۱۲ حدود ۲٫۸ میلیارد دلار برآورد شده است.
