رئیس مرکز رشد فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد پردیس روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا به تشریح مراحل تولید این ربات پرداخت و گفت: ربات تیم فرا توانبخش، یکی از طرح های مرکز رشد فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد پردیس است که فرآیند طراحی آن تیرماه ۹۴ کلید خورد و در اسفندماه به نتیجه رسید.
دکتر ‘فرزاد چراغپور سماواتی’ درباره بخش های مختلف ربات فرا توانبخش توضیح داد: این ربات شامل دو بازوی اسکلت خارجی موسوم به ‘اگزو اسکلتون’ Exo Skeleton’ است.
وی افزود: عملگرهای دست راست ربات، موتورهای الکتریکی است و دست چپ ربات به وسیله ماهیچه های نیوماتیکی و به واسطه فشار باد تحریک می شود. ورود فشار باد به داخل ماهیچه های مصنوعی دست ربات باعث می شود این ماهیچه ها همانند عضله های دست انسان، بلند و کوتاه شوند و ایجاد حرکت می کند.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد پردیس خاطرنشان کرد: هدف از طرح پیاده شده در دست راست این ربات، توانبخشی یا بازتوانی بیمارانی است که به عللی همچون مشکلات نخاعی، تصادفات و عوامل مشابه، تحرک عضلات دست خود را از دست داده و یا تحرک آنها ضعیف شده است؛ این افراد با پوشیدن ربات در فرآیندی همانند فیزیوتراپی، با تمریناتی تحت کنترل پزشک، توان از دست رفته خود را بازیابی خواهند کرد.
چراغپور به استفاده از پرینتر سه بعدی برای ساخت دست راست ربات اشاره کرد و گفت: با بهره گیری از تکنولوژی اسکن سه بعدی و پس از آن پرینت سه بعدی، امکان ساخت یک دست متناسب با ویژگی ها و نیاز هر بیمار و شخصی‌سازی آن فراهم شده است که این ویژگی، به استفاده هرچه بیشتر از این وسیله در حوزه پزشکی کمک شایانی خواهد کرد.
این محقق جوان تصریح کرد: مواد (متریال) تشکیل دهنده دست نیز از مواد به اصطلاح ‘سبز’ و سازگار با پوست انسان انتخاب شده است.
وی افزایش توان حمل بار فرد را عمده‌ترین کاربرد برای طرح پیاده شده در دست چپ ربات فراتوانبخش ذکر کرد و گفت: طراحی اسکلت دست چپ ربات، با هدف افزایش قابلیت نیروی دست انسان صورت گرفته است؛ به عنوان مثال، در شرایطی که یک فرد معمولی حداکثر قادر است حدود ۱۰ کیلوگرم بار را با یک دست خود حمل کند، به کمک اسکلت خارجی با دو ماهیچه مصنوعی، توان حمل بار تا حدود چهار برابر افزایش می یابد.
چراغپور یادآور شد: یکی از کاربردهای مهم دست چپ این ربات، افزایش توان بازوی پرستاران، نیروهای امدادی یا کارکنان آسایشگاه های سالمندان و معلولان است که جابجایی مجروحان، بیماران یا سالمندان را از روی تخت یا ویلچر با سهولت بیشتر و انرژی کمتری انجام دهند.
به گفته وی، قابلیت افزایش توان دست چپ ربات برای حمل بارهای سنگینتر نیز با ارتقای ربات در مراحل آتی وجود دارد.
رئیس مرکز رشد فناوری دانشگاه آزاد واحد پردیس با بیان اینکه هر دو بازوی چپ و راست رباتیک می تواند به صفحه ای رابط وصل شوند تا کاربر آن را به راحتی بپوشد، اظهار داشت: این صفحه رابط، پشت دو کتف فرد قرار خواهد گرفت و در طرح توسعه ربات، درصدد هستیم صفحه رابط را به پشت ویلچر منتقل کنیم تا بیمارانی که قادر به تحمل وزن خود ربات نیستند دچار مشکل نشوند.
وی در خصوص مکانیزم کنترل ربات توضیح داد: کنترل دست راست توسط یک سنسور پوشیدنی که به صورت ساعدبند طراحی شده است، انجام می‌شود و این سنسور شامل ژایرو و همچنین ۸ ریزسنسور است که عضله ساعد را احاطه می کنند و سیگنا لهای EMG ناشی از تغییر جهت یک دست را حس کرده و به کامپیوتر ارسال می کند.
چراغپور بیان داشت: ساعدبند، سیگنال های اندازه‌گیری شده را با بلوتوث به کامپیوتر منتقل می‌کند که کنترل موتورهای الکتریکی نیز در اختیار آن کامپیوتر است و کنترل این دستبند می تواند توسط خود بیمار صورت گیرد و کاربر با یک حرکت کوچک در قسمت ساعد می تواند دستور دهد که اسکلت کمکی دستش باز و یا بسته شود.
این گروه تحقیقاتی مصمم هستند در فازهای توسعه‌ای ربات فراتوانبخش، یک هدبند (سربند) به ربات اضافه کنند که از سیگنال های مغز کاربر استفاده کند و با تفکیک حالت های مختلف مغز، دستور کنترل داده شود و نیازی به کنترل ربات توسط پزشک یا فرد دیگری به جز بیمار نباشد.
ربات فراتوانبخش دانشگاه آزاد اسلامی واحد پردیس، هفته گذشته در جریان رقابت های یازدهمین دوره مسابقات بین المللی ربوکاپ آزاد ایران ۲۰۱۶ رونمایی شد.
علمی**۱۰۵۵**۲۰۱۷
