این رسانه افزود: احمد داوداوغلو رهبر حزب حاکم عدالت و توسعه و نخست وزیر ترکیه قبلا اعلام کرد در نشست آینده کنگره نامزد تصدی رهبری حزب نخواهد شد. لذا حزب عدالت و توسعه ترکیه در کنگره فوق‌العاده خود تنها کاندیدا برای احراز ریاست این حزب را انتخاب کرد. رئیس جدید این حزب محافظه‌کار، بینالی یلدیریم، نخست‌ وزیر جدید و فرد مورد اعتماد رجب طیب‌ اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه است.
بینالی یلدریم نخست وزیر جدید ترکیه عصر سه شنبه(دیروز) در مجلس این کشور اعلام کرد که دولت اش خواهان گسترش روابط در زمینه‌های تجاری، گردشگری، انرژی، و حمل‌و نقل با ایران است. در گفت وگوی زیر تغییرات در راس هرم قدرت ترکیه را با دکتر جعفر حق پناه، کارشناس مسائل ترکیه مورد بررسی و واکاوی قرار داده ایم که می خوانید:
علل و عوامل تغییرات اخیر در حزب عدالت وتوسعه ترکیه و دولت چه است؟
من فکر می کنم در واقع این موضوع عارضه دیگری را نیز نشان می دهد و آن شخصی شدن قدرت است. در قرن بیست و یکم هر کشوری می خواهد خود را الگوی خاورمیانه بداند و در همه ابعاد توسعه پیدا کند. فکر می کنم مشکل دیگر هم این است که مشکلات و مسائل ترکیه در زمینه داخلی و خارجی چقدر در هم تنیده است و فعلا هر کدام باعث مشکلاتی برای حوزه دیگر ایجاد می کرد. در گذشته سیاست خارجی ترکیه یار شاطر سیاست داخلی بود و باعث رشد و شکوفایی اقتصادی، کاهش مشکلات سیاسی بود، اما در حال حاضر بار خاطر است و مشکلاتی را ایجاد کرده است که تاثیرات آن در حوزه سیاست داخلی مشهود است. این تغییر به نوعی نشان دهنده گرفتاری حاد برای حوزه سیاست در جامعه سیاسی ترکیه است و چند عارضه را نشان می دهد: ۱- ناهماهنگی بین حوزه دولت و جامعه، در واقع می توان گفت آقای داوود اوغلو برای حل مشکلاتی تلاش کرد که معطوف به جامعه بود، مثل مناقشه کردی در ترکی، در حالی که دولت به این موضوع خیلی بها نمی داد و هدف دیگری داشت، برای همین احزاب مخالف هم به روند حذف داوود اوغلو اعتراض کردند. ۲- این موضوع نشانه گرفتاری در سطح درونی ساختارهای سیاسی ترکیه است که نشان می دهد حتی در یک حزب آن هم در اوج قدرت، مسئله ای حاد و جدی است بروز پیدا می کند و به حذف یک چهره خیلی موثر منجر می شود.
بینالی ییلدیریم در دسامبر سال ۱۹۵۵در روستای رفاهیه در شمال غرب ارزنجان به دنیا آمد. تنها دریچه‌ای که در برابر این روستائی کوشا گشوده شد، ورود به دانشگاه علوم دریایی استانبول در نیمه دوم دهه ۱۹۷۰ بود. مهارت‌‌های او در زمینه ساخت کشتی و دیگر وسائل حمل و نقل، وقتی که بعدها وزیر حمل و نقل ترکیه شد، به دردش خورد. او بانی طرح‌های بزرگی چون «مرمرای»، پل سوم استانبول، تونل ارواسیا و پل عثمان غازی شد. پل اخیر زمان مسیر استانبول-ازمیر را از ۹ساعت کنونی به سه و نیم ساعت در سال ۲۰۱۸کاهش خواهد داد.
اگر بخواهیم به تغییرات کنونی در سطح حزب و دولت ترکیه نگاه کنیم، اصولا این تغییرات چه پیامدهای داخلی دارد؟
من فکر می کنم اتفاق ویژه ای نخواهد افتاد، به این دلیل که در حال حاضر هم آورد جدی برای حزب عدالت و توسعه و روندی که در پیش گرفته شده است، وجود ندارد. نه شخصیتی هم پای اردوغان است، نه حزبی در آن حد است و نه ایده و گفتمانی می تواند جایگزین شود. این شرایط کمابیش حتی اگر جامعه نخبگی ترکیه هم منتقد این جریان باشد، با یک افت و خیزی همچنان ادامه پیدا خواهد کرد، البته نقدها و گلایه ها از دولت اردوغان بیشتر می شود.
یعنی سیاست خارجی دولت جدید، در مسائلی مانند سوریه، نگاه به عراق و قدرت های منطقه ای و … تغییر رویکردی نخواهد داشت؟
در حوزه سیاسی، این اتفاقات به معنی آغاز چرخش در یک روند سیاسی جدی تلقی می شود که گفته می شود با عزل یک دولتمرد، قرار است بار اشتباهات به گردن او بیفتد و دولتمرد جدید فارغ از این مسئولیت، طرحی نو دراندازد. اما در مورد ترکیه، من این اتفاق را شاید در یک سری از بحث های سیاست داخلی ببینم، اما در سیاست خارجی بعید می دانم اتفاق ویژه ای رخ دهد. این موضوعات نقاط عطف در سیاست ترکیه نه در داخل و نه در خارج تلقی نمی شود.
در روابط با اتحادیه اروپا خلل بیشتری ایجاد خواهد شد؛ اما در بر روی همین پاشنه می چرخد و نباید انتظار داشت که در سیاست خارجی ترکیه اتفاق بیشتری رخ دهد، مگر این که مثلا یک سری متغیرهای شگفتی ساز دیگری مانند نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا فرضا تغییر ویژ ای در معادلات در سراسر دنیا ایجاد کند یا معادلاتی که آمریکا در سوریه دارد و … پیش بیاید. در این حالت شاید تغییراتی داشته باشیم، اما من لااقل در میان مدت تغییر خاصی را نمی بینم. در بعد دیگری احتمال تغییر روابط نسبت به کشورها و قدرت های دیگر مثل مصر و اسرائیل وجود دارد، اما من این موضوعات را خیلی بحران ساز نمی بینم. به نظر می رسد که ما حتی شاهد دوره تنش در روابط با اروپا هم باشیم، در این حوزه ممکن است حتی مشکلات کمی بیشتر هم باشد. نظر من این است که آقای داوود اوغلو می توانست مناسبات بهتری با اتحادیه اروپا ایجاد کند تا آقای علی یلدیریم.
دولت جدید ممکن است باعث شود که چرخ اقتصاد سریع تر بچرخد. این اتفاق به دلیل قابلیت های شخصی آقای بن علی یلیدریم امکان پذیر است.
در حوزه داخلی و صلح با پ.ک.ک و همچنین تنش های کردی، در حوزه مسائل کردی چه تغییراتی ممکن است ایجاد شود؟
مطلوب آ.ک.پ، حذف پ.ک.ک به عنوان پیشانی جنبش کردی به همین روش فعلی است، اما این موضوع که چقدر قدرت دارد، من فکر می کنم در این مورد باید تردید داشت. به نظر می رسد که دولتمردان ترکیه هم به این تردید واقف شده اند و می دانند که نمی توان به این شکل ادامه داد. آنها صاحب ایده خاصی هستند، از سرکوب شدید شروع می کنند، اما شاید در ادامه به راه های دیگری برسند، مثلا شروع دور دیگری از مذاکرات، اما این بار نه با حزب دمکراتیک خلق ها بلکه با طیفی از نخبگان غیر سیاسی، یا کمتر سیاسی یا غیر حزبی کُرد.
به قدرت رسیدن دولت جدید چه تاثیراتی در حوزه اقتصادی خواهد داشت؟
من فکر می کنم که فعالیت آن در حوزه داخلی بیشتر خواهد شد، البته رفع مشکلات اقتصادی ترکیه به عوامل متعددی بستگی دارد: مثلا اگر امنیت نداشته باشد، قطعا بر مسئله توریسم اثر می گذارد. اگر قرار باشد با روسیه رابطه نداشته باشند، در اقتصاد، در گردشگری و در حوزه انرژی اثر منفی می گذارد. اما به طور کلی، دولت جدید ممکن است باعث شود که چرخ اقتصاد سریع تر بچرخد. این اتفاق به دلیل قابلیت های شخصی آقای بن علی یلیدریم امکان پذیر است.
منبع: پایگاه اینترنتی امید هسته ای ایرانیان