طرح بحث

رهبر جمهوری اسلامی در مراسم افطاری جامعه دانشگاهیان کشور به نکات کلیدی و مهمی در خصوص دانشگاه ها و دانشجویان و اساتید اشاره داشتند.  یکی از نکات کلیدی که محور بحث نوشتار حاضر است، تلاش دشمنان انقلاب اسلامی برای ایجاد روحیه یاس به ویژه در میان قشر جوان دانشجو است.  این اقدام در بنیان خود دارای ماهیت تهاجمی در شکل نرم خود می باشد که هدف آن ناامید کردن دانشجویان، ایجاد روحیه یاس و ناامیدی در میان آنان، جلوگیری از توسعه علمی و انسانی کشور، و نهایتا فرار نخبگان به خارج از کشور است.   نخبگانی که از هزینه عمومی کشور برای آنان خرج شده است و درست در زمانی که استعدادهای آنان شکوفا شده و زمان بهره برداری فرا می رسد با این توطئه آن ها را ترغیب به خروج از کشور می نمایند.  این نوشتار به شکل خلاصه به ساختار این تهاجم و راه های مقابله با آن می پردازد.  محور بحث همان است که رهبری هم به آن اشاره داشتند و آن اینکه اساتید و مسئولان جامعه علمی کشور ما باید مسئول باشند تا جوان ایرانی و دانشجوی دانشگاه های ما به ایرانی بودن و انقلابی بودن خود افتخار کند.

مواجهه با گفتمان انقلاب اسلامی در ساختار جنگ سخت افزاری

مواجهه دشمن با انقلاب اسلامی از بدو شروع این حرکت به رهبری انقلاب اسلامی دارای ابعاد و وجوه گوناگونی بوده است.  هدف اصلی نیز تضعیف و نهایتا امحای ایده گفتمانی انقلاب اسلامی بوده است.  در ابتدا، دشمنان گفتمانی انقلاب اسلامی، محور کنش گری خود را کنش سخت افزارانه قرار دادند و تصورشان این بود که به واسطه این نوع از کنش گری و با توجه به محاسبات غلط خود در زمینه ضعیف بودن نظام جمهوری اسلامی به ویژه در دهه اول انقلاب، می توانند با رویارویی سخت افزارانه به ویژه در ساختار جنگ تحمیلی به اهداف راهبردی خود نایل شوند.

اما پایداری بی نظیر مردم ایران از همه قومیت ها و مذاهب گوناگون، در کنش گری مقاومت مردمی به رهبری حضرت امام(ره)، خطر دهشتناک این توطئه بزرگ و ناجوانمردانه و بی رحمانه را از سر یکپارچگی سرزمینی ما برداشت.

مقاومت و پایداری دفاع هشت ساله ایران در مقابل دشمنان شمشیر کشیده آن، درس بسیار مناسبی را به آن ها داد.  این مقاومت حاصلش نهایتا این است که عراق صدام حسین دیگر امروز وجود ندارد و همه با لعن و نفرت و نفرین به آن می نگرند، اما امروز تمثال شکوهمند بنیان گزار جمهوری ایران اسلامی، حضرت امام خمینی(ره) و رهبر فعلی انقلاب اسلامی ایران، حضرت آیت الله خامنه ای، در خیابان های بغداد و نجف و کربلا، چه ساطعانه می درخشد و همه عراقی های آزاده و سرافراز به آن افتخار می کنند.

امروز ایران انقلاب اسلامی، در کوچه کوچه های عراق به عشق و دلداری مطرح است، اما از صدام و صدامیان و حامیان مرتجع عرب و غیر عرب آن در ساختار قدرت بین الملل به عنوان نفرین شدگان و مزدوران و خائنین به عراق دیروز وامروز یاد می شود. و باز امروز مدافعان حرم ما در کنار سردار سلیمانی، با افتخار، شانه به شانه عراقی ها و سوری ها اعم از شیعه و سنی، کرد و عرب در مقابل تکفیرهای مزدور سنگر به سنگر و خانه به خانه می جنگند.

رمز این موفقیت قطعا ایده مقاومت گری و انقلابی بودن ایران است.  اگر امروز در فلوجه و حلب و جنوب لبنان، نام رزم آوران ایرانی با قدرت و عطوفت مطرح است، بی گمان مدیون این چنین کنش گری های انقلابی است که در ذهن و خاطره همه مردم فطرت جو و حقیقت طلب و وجدان های بیدار باقی می ماند.

اگر امروز دشمنان قدرتمند و پولدار جمهوری اسلامی ایران و گفتمان انقلاب اسلامی با همه خصومت کنشگرانه و ضد انقلابی خود، توان حمله نظامی به جمهوری اسلامی ایران را ندارند، همین سرمایه عظیمی است که با قیمت شهادت و جانبازی و اقتدار مردم ایران حاصل شده است.  چرا که اگر کمترین گمانه ضعف و رخوتی در ما داشتند، قطعا ما را مجددا درگیر جنگی فراگیر و همه جانبه نظامی می نمودند.

اگر امروزه گروه پنج به اضافه یک حاضر به مذاکره و به رسمیت شناختن حقوق حقه ایران در زمینه انرژی هسته ای هستند، باز نیز مدیون این نقش آفرینی مقتدرانه ایران انقلابی بوده است.

پس رمز کلیدی موفقیت و سرافرازی ایران، اقتدار آن بوده است که باید مایه افتخار هر ایرانی باشد.  دشمن در عرصه نبرد سخت افزاری تنها به جنگ اکتفا نکرد.  به رهبری راهبردی آمریکا طراحی انواع تحریم های ناجوانمردانه، سالهای سال است، که بر سر کشور ما قرار دارد.  رویکرد تحریم در کنار جنگ از حربه های سخت افزاری محسوب می شود، که باز با افتخار، مردم ایران، عمده این تحریم ها، را اگر چه هنوز ادامه دارد، از سر گذرانده اند.

مواجهه گری با ابزارهای قدرت نرم

همان طوری که رهبر انقلاب اسلامی در مراسم افطاری جامعه دانشگاهی اشاره داشتند، امروز کنش گری دشمنان گفتمان انقلاب اسلامی به شدت چهره نرم افزارانه به خود گرفته است.  اکنون وقتی که متوجه شده اند، توان رویایی سخت با نظام جمهوری اسلامی را دارا نمی باشند، به سمت سایر راهبردهای کلان کنش گری مواجهه طلبانه روی آورده اند.

جنگ نرم، به روشهایی غیر سخت افزارانه اطلاق می شود که در آن دشمن به انحای مختلف فکری، ذهنی، روانی، فرهنگی، به شکل پروپاگاندایی در خطوط جامعه هدف خود نفوذ می کند.  هدف نهایی این هجمه ایجاد رخوت و فروپاشی از درون می باشد.  جنگ نرم اشکال مختلفی دارد که توضیح همه آن ها در این مقال نمی گنجد.

نکته مهم در این نوشتار این است که در هر گونه بحث راجع به اتخاذ راهبرد ها و رویکردهای مواجهه با کنش گری نرم، در ابتدا انتباه به موضوع است.  به عبارت دیگر باید ابزارهای قدرت نرم را شناخت، و باور داشت که دشمن تنها از ابزار های قدرت سخت مانند جنگ و تحریم استفاده نمی کند و برای مواجهه با گفتمان انقلاب اسلامی می کوشد تا از ابزارهای قدرت نرم نیز بهره ببرد.

پس از این مطلب است که راه کارهای متقابل کنشگری در خصوص جنگ نرم باید تعبیه شود.  سنگر چینی شود و معلوم شود چه کسانی با چه ویژگی ها و توانمندی های می توانند پشت این سنگر قرار گیرند. قطعا مواجهه با جنگ نرم، کارشناسان و فعالین متخصص خود را می طلبد که ضمن آشنایی با این عرصه بتوانند راه را برا مواجهه با خصم فراهم آورند، خصمی که خود متخصصانه و آگاهانه و کارشناسانه وارد این رویارویی جدی و نفس گیر شده است.

جامعه دانشگاهی مهم ترین سربازان در سنگرهای جنگ نرم

رهبر انقلاب اسلامی به درستی دانشگاهیان، به ویژه اساتید دانشگاهی را مهم ترین سربازان عرصه نبرد جنگ نرم معرفی کردند و در بیانات اخیر و قبلی نیز مهم ترین توقعات خود را از آنان در این زمینه به تفصیل بیان داشته اند.

اما در این نوشتار به یک نکته کلیدی که اشاره داشتند، تاکید می شود و ابعاد آن به اختصار توضیح داده می شود.  ایشان تاکید داشتند که یکی از رویکردهای اصلی دشمنان انقلاب اسلامی در ساختار جنگ نرم، ایجاد یاس و ناامیدی در جوانان ما به ویژ ه قشر دانشجوست که نهایتا این موج همه گیر شده و قدرت و توان جوانان ما برای رشد و توسعه کشور بگیرد.

رویکرد اصلی هم در بیانات ایشان مورد تاکید قرار گرفت و آن این بود که باید به نحوی عمل کنیم که جوان ما به ایرانی بودن و انقلابی بودن خود افتخار کند.  دشمن در عرصه جنگ نرم بر عکس کار می کند و سخت می کوشد که این شبهه را در جوان ایرانی ایجاد کند که عقب مانده است و انقلابی بودن باعث رکود و پسرفت است.

بنا بر این است که ایشان ضمن تاکید بر لزم طرح مباحث سیاسی مختلف و آزاد اندیشی در دانشگاه ها، اضافه کردند که این امور باید در ساختار گفتمان انقلاب اسلامی انجام شود و هیچ فردی و تفکری که معاند این گفتمان است نباید در دانشگاه جایی داشته باشد.

به عبارت دیگر، عده ای می کوشند با بهانه قرار دادن فضای آزاد سیاسی، اصل گفتمان انقلاب اسلامی را زیر سوال ببرند و نظام جمهوری اسلامی را، آگاهانه و ناآگاهانه مخدوش سازند.  در این عرصه، لازم است که از کنش گری این افراد ممانعت شود و این چنین اعمالی نباید در دانشگاه جایی داشته باشند.

رویکردهای ایجاد یاس و ناامیدی در دانشگاه ها

به نظر می رسد رویکرد اصلی این گوشه از جنگ نرم، تکرار مکرر و مرتب این موضوع است که انقلاب اسلامی باعث شده است که کشور ایران عقب افتاده باشد و مشکل بنیادین اصل نظام جمهوری اسلامی است.  این امر، متاسفانه، به اشکال مختلف و باز متاسفانه توسط برخی از اساتید و مجامع دانشگاهی در بیان و قلم تکرار می شود.

 شمای کلی این رویکرد، ارایه تصویری ناامید کننده از ایران، بزرگنمایی مشکلات و چالش ها، عزیز و بزرگ دانستن کشورهای غربی به ویژه ایالات متحده آمریکا، تحقیر دین و دین گرایی، حمله به روحانیت، اهانت و حمله به نهاد های اصلی انقلاب اسلامی مانند سپاه پاسداران و شورای نگهبان، دزد و متخلف معرفی کردن افراد برجسته و حتی میانی نظام، اصلاح ناپذیر بودن نظام، ایجاد تفرقه و دعوا بین گروه ها و فرق مختلف قومی و دینی، ترویج اباحه گری و اعمال ضد دینی، به مسخره گرفتن شعائر دینی و ارزشی، اهانت به چهره های موثر انقلاب اسلامی، ضعیف معرفی کردن گفتمان انقلاب اسلامی، ترویج ابتذال اخلاقی، به قدرت رساندن افراد غیر متعهد به نظام در مناصب کلیدی دانشگاهی، رخوت در فعالیت ستادی فرهنگی و ارزشی و غیره صورت می پذیرد.

این ایده ها اکنون به شیوه های مختلف و به ویژه از طریق کانال های فعال در شبکه های اجتماعی به ویژه تلگرام صورت می پذیرد.  با توجه به آسان در دسترس قرار گرفتن شبکه های اجتماعی، عمده تاکید در تهاجم قدرت نرم،  این کانال ها می باشند که عمدتا در فضای دانشگاهی به اشکال مختلف ایجاد شده اند و متاسفانه برخی از اساتید دانشگاهی هم به طور فعالانه در آن ها حضور دارند.  اغلب مطالب ارایه شده در این کانال های دانشگاهی، غیر مستند، پروپاگاندایی و پوپولیستی است که سعی دارد با القای دروغ و تهمت، سنگر به سنگر در عرصه های دانشگاهی نفوذکنند و روحیه یاس و ناامیدی را بین جوانان دانشگاهی ما ترویج دهند.

بدترین آفت در مواجهه گری با این کنش گران جنگ نرم، بی تفاوتی دانشگا هیان به ویژه اساتید ماست.  همان طور که رهبر جمهوری اسلامی ایران اشاره داشتند همه اساتید که در استخدام نظام جمهوری اسلامی هستند و منصب هیات علمی را در دانشگاه ها به دست دارند، سربازان این سنگر برای مواجهه با این جنگ نرم می باشند.  بی تفاوتی اینان غیر قابل بخشش است.

اصلی ترین رویکرد مواجهه در جنگ نرم

اولین قدم این است که همه دانشگاهیان عزیز ما که دغدغه گفتمان انقلاب اسلامی را دارند، به هوش و آگاه باشند.  آسان و سرسری از مسایل نگذرند.  حرکات عوام فریبانه و دروغ را که ذهنیت جوانان دانشگاهی ما را هدف قرار داده اند زیر نظر بگیرند و کنش فعالانه ای را داشته باشند.

باز همان طور که رهبری اشاره داشتند ما مشکلات زیادی در جامعه داریم ولی آن چه که داریم غیرتمندانه خودمان با استقلال طلبی و مقاومت به دست آورده ایم که الحق و الانصاف دستاوردهای بسیار خوبی بوده اند.  شایسته است به جوانان، به ویژه از طریق همین کانال های مربوط در شبکه های اجتماعی، خدمات بزرگ نظام برای گسترش رفاه و فربه نمودن طبقه متوسط گوشزد شود.  پاسخ منطقی و علمی به ادعاهای مختلف علیه نظام داده شود.  سیاه نمایی های دشمنان افشا شود و کاستی های غرب نیز مورد تاکید قرار گیرد.

جمع بندی

درست است که نظام جمهوری اسلامی ایران از کاستی ها و چالش های زیادی رنج می برد، اما در مواجهه جنگ نرم، باید که تلاش کنیم، به نحوی عمل نماییم که جوانان دانشگاهی به ایرانی بودن و انقلابی بودن خود افتخار کنند.

پارادیم تاریخی چند دهه از گفتمان انقلاب اسلامی ایران، علیرغم همه دشمنی ها و خصومت ها در قالب جنگ و تحریم و جنگ نرم، معرفی کننده دستاوردهای بزرگی بوده است.  و نکته مهم این که آنچه امروز داریم در دایره تنگ این خصومت ورزی ها با رشادت و افتخار همه ایرانیان به وجود آمده است.

امروز ایران انقلاب اسوه مقاومت در عرصه نبرد با دشمنان است که مقتدرانه از یکپارچگی و وحدت سرزمینی و ملی خود در این منطقه پر از خطر دفاع می کند.  ایران توانسته است که علیرغم همه خصومت ها به دستاوردهای بزرگی در زمینه علمی و صنعتی دست پیدا کند.  حفظ این جایگاه و ارتقای وضعیت فعلی، شناسایی آسیب ها و کاستی ها از اهم وظایف اساسی همه ایرانیان و به ویژه دانشگاهیان است.

محوری ترین راه ایجاد امید نیز شکل دادن به اقتصاد مقاومتی به شکل راهبردی در میدان عمل و اقدام می باشد که با رشد اشتغال و توسعه، توان و امید همه جوانان و شهروندان ایرانی را فراهم آورد.

دکتر رضا سیمبر

استاد گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه گیلان