هرچند صنعت خودرو در آن روزها، شرایط جدید پس از برجام را تجربه میکرد اما این کمپین شرایط را برای خودروسازان ایرانی سخت کرد. در همین حال، مدیرعامل خودروسازی سایپا که سال گذشته روزهای تازه مدیریت خود را سپری میکرد، با حضور در «تعادل»، در گفتوگوی تفصیلی با خبرنگار ما، از آن روزها به تلخی یاد میکند.
به گزارش سایپا نیوز به نقل از تعادل ، مهدی جمالی، دارای مدرک تحصیلی دکترای مدیریت اقتصاد است و در کارنامه خود، مدیریت شرکت لیزینگ صنعت و معدن، عضو هیاتمدیره سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران، رییس هیاتمدیره سرمایهگذاری ایران خودرو را دارد. او در روزهایی وارد سایپا شد که تحریمها بیشترین فشار را بر خودروسازان ایرانی وارد کرده بودند و خودروسازان شرایط سختی را تجربه میکردند. هرچند جمالی، در این گفتوگو معتقد است با حداقل آدمها وارد سایپا شده است اما روند خوبی را برای این خودروسازی میبیند. در ادامه مشروح گفتوگو را میخوانید…
آقای نعمتزاده، وزیر صنعت اعلام کردند که یک و ماه نیم دیگر قرارداد سیتروئن نهایی میشود، لطفا شما در خصوص جزییات و نحوه همکاری با این شرکت توضیح دهید…
قرارداد با سیتروئن از نظر اصول کلی آن امضا، و تفاهمات و کارهای مربوط به آن انجام شده است. شما میدانید که در ایران دو شریک، باید براساس قوانین شراکت خود را تنظیم کنند، لذا ابتدا باید شرکت ثبت و مقررات و ضوابط حاکم بر آن تعیین شود.
بهطور مثال برای تاسیس یک شرکت با سرمایهگذاری مشترک (Joint Venture) باید مجوزهای لازم گرفته شود و ظرفیتهای آن را وزارت صنعت تعیین کند یا اگر قرار است که سرمایهگذاری خارجی انجام شود همانند آنچه در قرارداد با سیتروئن پیش بینی شده است، باید مجوزهایی را از سازمان سرمایهگذاری و کمکهای اقتصادی و فنی ایران دریافت کنیم و مبالغی که سرمایهگذاری میشود، ثبت و ضبط گردد. این پروسهیی است که برای شرکتهای داخلی هم هست، لذا اینگونه نیست که شما فردا بخواهید یک شرکت خودروسازی در داخل کشور تاسیس کنید و اقدامات مربوط به آن با سرعت انجام شود. قرارداد با سیتروئن، قرارداد بسیار بسیار محکمی است و شرایط ما هم در حد خوب و بیشینه دیده شده و روند شکلدهی و تشکیل شرکت به سرعت رو به پیشرفت است.
شما از خرداد ۹۴؛ یعنی تقریبا همزمان با توافق برجام به سایپا آمدید. در حالی که خودروسازان ایرانی پیش از آن، تحریم بودند که تاثیرات منفی روی صنعت خودروسازی داشت و خیلی هم راجع به آن صحبت شده است. اما سوال من این است که شما این یکسال را چگونه میبینید و اینکه چه تاثیری را بر صنایع ما، به خصوص گروه خودروسازی سایپا داشته است، چون اعلام شده بود که سایپا در ارتباط با تحریمها خیلی متضرر شده است…
صنعت خودروسازی مانند سایر صنایع کشور در زمان تحریمها با مشکلات جدی روبهرو شد. شما حتماً اطلاع دارید که دو صنعت نفت و خودروسازی ما مورد تهاجم جدی دشمنان قرار گرفت و به خصوص امریکاییها بهطور جدی تصمیم گرفتند این دو صنعت را تحریم کنند که این صنایع با مشکلاتی نیز روبهرو شده بودند. صنعت خودروسازی در زمینه انتقال دانش و جابهجایی پول با دشواریهای جدی روبهرو شد و این مسائل باعث شده بود تا متاسفانه در گروه سایپا بسیاری از خطهای اعتباری و در نتیجه خطوط تولیدی شرکت متوقف شوند.
من در اواخر خرداد ماه ۹۴ که وارد شرکت شدم، خطهای اعتباری سیستم بانکی در سایپا متوقف شده بود و بیش از ۲هزار و ۲۰۰میلیارد تومان بدهی قطعهسازان را داشتیم و بسیاری از خطوط تامین مالی شرکت با مشکل و بسیاری از گشایش اعتبارات کاملاً متوقف بود و شرکت شرایط نامطلوبی را در پیش داشت. تولید سایپا که در سال ۹۰، به بیش از ۸۰۰هزار دستگاه رسیده بود، در سال ۹۳ به عدد ۳۷۲هزار رسیده و تولید روزانه تقریباً نزدیک ۸۰۰ دستگاه بود. به هرحال دو اتفاق بزرگ افتاد، یکی اینکه با تلاشهای خوبی که همکاران من در بخشهای مختلف کردند، این امید و اطمینان را به مردم دادند که صنعت خودروسازی و گروه سایپا این توان را دارد که مجدد روی پاهای خودش بایستد. بازار هم اقبال خوبی کرد اما متاسفانه در سال گذشته، در حالی که هنوز تحریمهای بینالمللی برداشته نشده بودند، ما شاهد تحمیل یک تحریم داخلی به صنعت خودرو بودیم و یک کمپین ناجوانمردانهیی راهاندازی شد که سه الی چهارماه صنعت خودرو را با خود درگیر کرد، ولی خوشبختانه با کارهایی که در صنعت خودرو و گروه سایپا انجام شد، ما برای خریداران محصول و سهام سایپا این اطمینان را به وجود آوردیم که سایپا یک شرکت مطمئن است و در فعالیتهای آن اطمینان لازم وجود دارد؛ یعنی ممکن است با مشکلاتی روبهرو بشود، ولی این توان در سایپا وجود دارد که بتواند خود را به سرعت بازیابی کند.
اما اقدام دیگر تلاشگران گروه سایپا منجر به این شد که خوشبختانه با اصلاح مالی که در سایپا انجام گرفت، همه خطهای اعتباری و بانکی شرکت باز شود. در حالی که در پایان نیمه اول سال ۹۴، بدهی بانکی ما بیش از ۶هزارمیلیارد تومان و معوقات بانکی ما نیز بیش از ۷۵۰میلیارد تومان بود و باعث شده بود تا همه خطهای بانکی بسته شود اما همه این موارد از تقریباً اواخر سال ۹۴ ساماندهی شد. بسیاری از معوقات ما ساماندهی مجدد شده و خطهای اعتباری ما باز شد. در بازار سرمایه وضعیت خوبی پیدا کردیم. اگر به نسبت ارزش شرکت را در بازار بورس بگیرید، سه برابر رشد ارزش را نسبت به آبان ماه سال ۹۴ داشتهایم. در بخش تولید هم همین اتفاق افتاد و رکورد تولید سایپا در مرداد ماه سال ۹۵ شکسته شد. برجام بیشترین کمکی که به صنعت خودروسازی کرد، تسهیل انتقال دانش فنی و کمک به جابهجایی پول برای تامین قطعات بود لذا خوشبختانه بعد از برجام تامین نقدینگی و جابهجایی پول ما هموارتر شده و در حال حاضر خطهای اعتباری خوب خارجی به ما معرفی شده است. در واقع ما پس از برجام امکان استفاده از روشهای پرداخت مدتدار یا Deferred Payment را داریم که براساس آن گشایش اعتبار میکنیم. یوزانسهای ما نیز باز و حتی فاینانسهای خوبی به ما پیشنهاد شده است که بعضی از آنها را هم استفاده میکنیم.
در حال حاضر، در حد یکمیلیارد دلار به ما فاینانس پیشنهاد شده است که بخشی از آن را در حد ۴۰ الی ۵۰میلیون دلار به عنوان تست اولیه استفاده کردهایم که این گشایش بزرگی است. صنعت بزرگی مانند خودروسازی یا گروهی همچون سایپا که سالانه بیش از ۴۰هزارمیلیارد تومان حجم معاملات دارد، قاعدتا نمیتواند با منابع داخلی خودش یا منابع بانکی کشور، خودش را تنظیم کند و باید از منابع خارجی استفاده کنیم و خوشبختانه شرایط سایپا در حال حاضر به گونهیی است که از منابع خارجی به خوبی استفاده میکند. همه اینها در حالی است که قبل از برجام ما برای وارد کردن کوچکترین قطعهیی مجبور بودیم از طریق چند واسطه و در قالب شرکتهای مختلفی از دوبی و چین، استفاده کنیم یا بعضاً مجبور بودیم که قطعات مان را بصورت پروازی، روزانه وارد کنیم که رفع اینها گشایشات بسیار خوبی بوده است.
اما بعد از برجام گشایش بزرگتری که اتفاق افتاد این بود که خودروسازان خارجی به ما مراجعه کردند. تا قبل از این استحضار دارید که شرکت پژو در ایران خودرو، کیا و نیسان و رنو با محصول مگان در گروه سایپا حضور داشته و با اینکه طرف تجاری ما بودند و قرارداد مستقیم با ما داشتند، همگی کار را ترک کردند و با مشکل سختی روبهرو شدیم و پیشفروشها را نتوانستیم تحویل بدهیم که هم مردم ناراضی شدند هم ما هزینههای بسیار زیادی را دادیم حتی در مورد بعضی از این شرکتها، با مشکلاتی در خدمات پس از فروش آنها روبهرو شدیم که خیلی از اینها را مردم هم حتماً به خاطر دارند.
خوشبختانه اما بعد از برجام این فضا کاملاً تغییر کرد، فضایی شد که خودروسازان به سوی ما میآمدند و هر روز پیشنهادات مختلفی را داشتند و این ما بودیم که برای آینده شرایط تعیین میکردیم، همین قراردادی را که ما با سیتروئن بستیم، قراردادی است که تقریباً به اعتقاد بسیاری از کارشناسان کشور، همه منافعی که برای صنعت خودروسازی کشور در سرمایهگذاری مشترک (Joint Venture) متصور است را براساس آن کسب کردهایم. اگر قراردادهای شرکتهای چینی با شرکای صاحب تکنولوژی را ملاحظه بفرمایید شاید بعضاً ضعیفتر از قراردادهای ما باشد، مثلاً قرارداد مشابهی که یک شرکت بزرگ چینی با یک شرکت اروپایی یا یک شرکت امریکایی دارد، تقریباً همه شرایطی را که ما گفتهایم نتوانستهاند از طرفهای اروپایی یا امریکاییشان بگیرند. ما الان قراردادی را که با سیتروئن بستهایم، شرکت ۵۰-۵۰ و هیاتمدیره مشترک با اعضای هیاتمدیره شش نفره است. یعنی سه نفر از ما و سه نفر از آنها هستند و تصمیمات هیاتمدیره حتماٌ باید اقناعی باشد. سرمایهگذاریها و محصول حتماٌ باید به تایید و تصویب طرف مقابل برسد.
شرکت مشترک شما در کجا قرار دارد؟
در سایت کاشان است. چون ما تجربه تلخ تحریمها را داشتیم، اجازه ندادهایم که یک شرکت خارجی مجددا بیاید قطعه بفروشد و ما مونتاژ کنیم و به محض اینکه تحریم شد یا مشکلی پیش آمد، رها کند و برود، ما بمانیم و کارگران و مشتریان و هزینهها، به همین دلیل، در قرارداد جدید استمرار تولید، خدمات پس از فروش و سرمایهگذاری مشترک را پیش بینی کردهایم، به خاطر اینکه بتوانیم به کار سرعت بدهیم و هم در سود هم در زیان شریک باشیم، به آنها گفتیم که باید بیایند و ۵۰درصد از شرکت ما را خریداری کنند. این ۵۰درصد خریدن یعنی آنها در زمین سایپا کاشان، محصول سایپاکاشان، هزینه کارگر و خدمات پس از فروش آن هم شریک هستند، در نتیجه اگر تحریم مجددی صورت گرفت و زیانی شناسایی شد، همه زیان برعهده سایپا نخواهد بود. اگر قرار شد که زیانی رخ بدهد، ۵۰درصد هزینه حقوق کارگر برعهده سیتروئن است، اگر پیشفروشی شد و نتوانستیم محصول را تحویل بدهیم، به همان اندازه که سایپا متعهد است، سیتروئن هم متعهد خواهد بود.
همه اینها حاصل تجربه قراردادهای قبلیمان با شرکتهای مشابه است که خوشبختانه با استفاده از این تجربه توانستیم در قرارداد جدید موفق بشویم و به نظر بنده شرایط خوبی را ایجاد کنیم، علاوه بر آن امتیاز بسیار بسیار خوبی در این قرارداد وجود دارد که براساس آن مقرر شده ۳۰درصد محصول شرکت مشترک مستقیماً توسط شبکه سیتروئن صادر شود؛ یعنی اینکه سیتروئن ۳۰درصد این محصول را در شبکه خودش توزیع و صادرات کند، نه اینکه شرکت مشترک صادر کند، بلکه سیتروئن مکلف به صادرات ۳۰درصد محصول است.
ممکن است که ما بیشتر از این صادر کنیم، ولی سیتروئن باید بهطور قطع و یقین آن ۳۰درصد را صادر کند. همچنین براساس قرارداد این شرکت مکلف شده است که در سال اول فعالیت ۴۰درصد قطعات را داخلیسازی کند و این میزان طی سه سال به ۷۰درصد داخلیسازی برسد، آنها همچنین مکلف شدهاند که آخرین تکنولوژیها را بیاورند.
به نظر بنده، در بیشتر اوقات قراردادها خوب تنظیم میشود، اما مهم این است که توان و مدیریت اجرایی کشور آن را حمایت کند که قرارداد خوب اجرا بشود، چون قرارداد بخشی از قضیه است و بخش مهم دیگر، آن است که ما بتوانیم آن را خوب مدیریت کنیم. در خصوص این قرارداد هم، اگر انشاالله بتوانیم آن را خوب اجرا کنیم، من پیش بینی میکنم که در آینده نزدیک هاب صنعتی خوبی را در کاشان شاهد باشیم، که شامل تولید خودرو و قطعهسازی و خدمات پس از فروش خواهد بود.
مذاکرات شما با رنو در ارتباط با واگذاری پارس خودرو به کجا انجامید؟
ما با رنو از قدیم الایام شریک تجاری بودهایم. الان هم با هم یک شرکت مشترکی تحت عنوان رنو پارس داریم که ۵۱درصد آن متعلق به رنو و ۴۹درصد آن متعلق به سایپا است و آن شرکت در حال حاضر مشغول به فعالیت است.
براساس خرید و واگذاری، پارس خودرو اعلام کرده است که رنو خیلی مشتاق است. ما یک شرکت مشترکی داریم که طرحهای مختلفی را در قالب آن اجرا کردهایم همچنین ما روشهای مختلفی را پیشنهاد دادهایم، طرف فرانسوی هم پیشنهادات مختلفی را ارائه داده است، به هر حال ما علاقهمند هستیم که در قالب رنو پارس فعالیتهای خودمان را گسترش بدهیم. البته پیشنهادات دیگری را هم در حال مذاکره و مطالعه آنها هستیم که قطعاً باید به نتیجه خوبی برسیم، که بتواند هم منافع ما و هم منافع آنها را تامین کند، و اگر به آن جمعبندی رسیدیم عملیاتی خواهیم کرد. در حال حاضر ما با رنو کارهای بزرگی را انجام میدهیم، الان میزان تولیدات رنو پارس، نسبت به سال گذشته بیش از ۲۰۰درصد افزایش پیدا کرده است و امسال ۱۰۰هزار دستگاه خودرو تولید خواهیم کرد.
آیا برنامه تازهیی برای ورود خودرو جدید دارید؟
بله، ما پیشنهادهای مشخصی برای خودروهای جدید داریم، در سال گذشته خط تولید ساندرو را راهاندازی کردیم و امیدوارم به زودی محصولاتی را که ما پیشنهاد دادهایم، بعد از مطالعه کردن و بررسی، در شبکه فروش خودمان عرضه کنیم.
بحث خروج پراید از خط تولید است، یعنی اینکه تولید پراید باید متوقف شود. آیا بهجای پراید، جایگزینی دارید. آیا این موضوع اتفاق خواهد افتاد؟
آیا شما به عنوان خبرنگار راضی هستید که ما این کار را انجام بدهیم؟
بله، پراید باید جایگزین داشته باشد. پراید همیشه در ردهبندی کیفی و گزارشهای شرکت بازرسی کیفیت وضعیت خوبی را ندارد.
خیر. اینگونه نیست. همیشه هر محصولی را باید در سگمنت قیمتی خودش دید.
البته این هست و آقای نعمتزاده این را هم بیان کردند. گفتند که پراید خارج نخواهد شد. از شما به عنوان مدیرعامل سایپا سوال میکنیم که آیا تولید پراید متوقف خواهد شد یا خیر؟
بنده به شما اطلاعاتی را میدهم، شما بگویید که من چه کاری را باید انجام بدهم. ۲۰درصد ظرفیت سهم بازار محصولات داخلی ما پراید است و محصولی است که همیشه مشتریان آن در نوبت هستند.
فکر نمیکنید که تنها به خاطر قیمت آن است؟
حتماً همین طور است. چون هیچ ماشینی با این کیفیت و با این قیمت را هیچ خودروسازی در دنیا نمیتواند ارائه بدهد. این را من به صراحت عرض میکنم.
فکر میکنید که قیمت آن مناسب است؟
بله. در مقایسه با قیمت سایر خودروها، قیمت آن مناسب است.
شاید هنوز خریدار داشته باشد، اما همانطور که خودتان اشاره کردید، پارسال هم کمپین نخریدن خودروهای تولید داخل شکل گرفت. یک سری از مردم معتقد هستند که قیمت پراید بالا هست و مجبور به خرید هستند چون خودرو دیگری نیست که به جای آن انتخاب کنند…
با قاطعیت عرض میکنم که هیچ خودروسازی در دنیا نمیتواند با تعرفه صفر و با کیفیت مشابه خودرویی اینچنینی در بازار ایران عرضه کند.
آیا برای جایگزینی برنامهیی دارید؟
بله برنامه داریم. در واقع محصولات ما قبلاً پراید بوده است، گروه سایپا همواره روند تقاضا برای این محصول را پایش نموده و با اعمال تغییراتی روی آن مانند مقاومسازی خودرو جهت اخذ تاییدیه آزمونهای خودرو، از سال ۹۰ عملا خودرو پراید را به خانواده X100 تبدیل نمود و طی این مدت ضمن اضافه کردن مواردی همچون ترمز ABS و فرمان هیدرولیک، کیسه هوای راننده و سرنشین، تلاش نموده تا ضمن رعایت استانداردهای ملی نیازهای مشتریان این خودرو را هم پاسخ دهد.
اما نباید فراموش کرد هر محصولی یک چرخه عمری دارد که خواه ناخواه پایان خواهد یافت و خودروهای گروه X100 هم از این امر مستثنی نیستند و قطعا روزی از چرخه تولید خارج خواهند شد، لذا در زمانی که احساس شود چرخه عمر این محصول رو به افول است، به تدریج و با برنامهریزی دقیقی محصول دیگری جایگزین آن خواهد شد.
در ضمن تاکید میکنم که استانداردهای داخلی کشور هم مرتب در حال رشد کردن است، اینطور نیست که این خودرو همان پراید چهار یا پنج سال پیش باشد. استانداردهای کشور به ما اجازه نمیدهد پرایدی که اکنون تولید میکنیم، سال آینده نیز همین را تولید کنیم.
مرتبا دارند استانداردها را بالا میبرند. در ضمن ما پلتفرم X200 را داریم که ۴ خودرو روی آن طراحی و عرضه شده است و قیمت محصولات این خانواده، نزدیکترین قیمت در بازار ایران به خودروهای خانواده X100 است و میزان تولید آن را سالانه افزایش دادهایم و این افزایش تیراژ تولید را کماکان در برنامههای سالهای آتی نیز داریم.
در سالهای ۹۱ و ۹۲ کیفیت محصولات شما بهشدت کاهش داشته است؛ دلیل این امر چیست؟
در آن سالها کل صنعت، تجارت و محصول در کشور وضعیت نامطلوبی پیدا کرد. پیراهنی را که من و شما میپوشیدیم، یکباره لباس چینی و تاناکورا شد. شرایط در آن موقع شرایط تحریم بود، وضعیت بدی پیدا کرده بودیم و بسیاری از خودروسازان مجبور شده بودند که با چند واسطه از چین خریداری کنند. اما الان اینچنین نیست، اما در مورد کیفیت خودرو هم نه اینکه خود را متعلق به سایپا بدانم و به این معتقد باشم، بلکه اصلاٌ استانداردهای کشور اجازه نمیدهند که پرایدی را که الان در حال تولید آن هستیم، سال آینده هم همین را تولید کنیم، همچنین متوالیان امر هم مرتب در حال بالا بردن استانداردها هستند
وزیر گفته بودند که تا دو سال باید پلتفرم جدید را طراحی کنید. آیا برنامه این را دارید و میتوانید این کار را انجام دهید؟
در سایپا ما پلتفرمی را که بعد از پراید عرضه کردیم، پلتفرم X200 بوده است. اما کار به همین جا ختم نشد و از قبل برنامهریزی شده است و پلتفرم SP0 را هم داریم که کارهای طراحی آن در حال انجام است و پروژه هم از نظر پیشرفت وضعیت خوبی را دارد و به زودی روی آن چند محصول جدید را معرفی خواهیم کرد. از نظر محصول کارهای خیلی خوبی انجام شده است و من پیشبینی میکنم که تا پایان امسال روی پلتفرم X200 محصول جدیدی را معرفی کنیم. و حتماٌ در سال آینده این محصول در بازار عرضه و بفروش میرسد. بزرگترین توانی را که سایپا الان پیدا کرده است، توان طراحی و توسعه محصول است و اعتقاد داریم که اگر با هیچ خودروساز خارجی هم ما شریک نشویم، ما این توان را داریم که خودمان ظرفیت یک میلیونی خودمان را با محصولات خودمان به بازار عرضه کنیم. ولی به هرحال چون علاقهمند هستیم که دانش فنی به کشور وارد شود و توسعه محصول و تکنولوژی انجام بشود این قراردادها را میبندیم. و الا از نظر توانی که در سایپا وجود دارد، این دانش در سایپا به وجود آمده است که محصولات متنوعی را عرضه کنیم و پیش بینی میکنم که این روند هم ادامه داشته باشد. البته نباید فراموش کرد که هزینههای توسعه محصول، هزینههای بسیار بالایی است و قطعاً نمیشود با وام بهره ۳۰درصد محصول را توسعه داد، اگر ما بتوانیم مقداری هزینههای مالی خودمان را مدیریت کنیم، این توان در سایپا وجود دارد که مانند بسیاری از خودروسازان بزرگ دنیا، حتی ظرف دو الی سه سال آینده به عرضه سالانه دو نوع محصول جدید برسیم.
در مورد عرضه در بورس کالا چه اقداماتی صورت گرفت؟ قرار بود که محصولات سایپا را در بورس کالا عرضه کنید که با برخی مخالفتها روبهرو شد. چه چیزی باعث این اتفاق شد؟
این درخواست از طرف دولت بود و ما خودمان هم اعتقاد داشتیم که صنعت خودروسازی به دلیل حجم معاملات نیاز به حجم مالی بسیار بالایی دارد و سیستم بانکی ما هم یک ظرفیت محدودی را دارد، از ابتدا که بنده وارد شدم، در نظر داشتم که روشهای مختلفی را برای تامین مالی طراحی کنیم و لذا در سایپا روشهای مختلفی را طراحی کردیم.
یکی از روشهای ما استفاده از بازار سرمایه بود و نزدیک ۲هزارمیلیارد تومان اوراق مشارکت طراحی کردیم که مدلهای آن را با سازمان بورس و سازمان حسابرسی هماهنگ کردیم و به زودی نخستین محصول اوراق مشارکت ما عرضه خواهد شد. چون پیش بینی ما ۲هزارمیلیارد تومان است، هم از نظر سازمانهای نظارتی و هم براساس قاعده، عرضه ۲هزارمیلیارد تومان به یکباره باید همراه با مقداری مکث باشد.
لذا این عدد را در ۴ بسته ۵۰۰میلیارد تومانی اوراق ارائه خواهیم کرد و تنها مشکل تضامین است که در حال مهیا کردن آن هستیم. در صنعت خودروسازی چون عددهای ما خیلی بزرگ است، برای ما خیلی ساده است که مثلاٌ بگوییم ۲هزارمیلیارد تومان میخواهیم تامین مالی بکنیم ولی در بازار مالی، سیستم بانکی و سیستم سرمایه اینها را با احتیاط مدیریت میکنند. بنابراین مشکل خاصی نداریم و کار را داریم به پیش میبریم و به نظر میرسد که به زودی نخستین اوراق منتشر بشود.
مذاکرات جدیدی را دارید؟
نخستین توانایی ما، توانایی داخلی است.
آیا میشود اسم کشورها را بگویید؟
ادعای اولیه ما این است که توان طراحی و تولید محصول را داریم. طرفهای خارجی ما هم این را متوجه شدهاند. به همین خاطر در مذاکراتمان شرط میگذاریم. هر شرکت خارجی که شرایط ما و سرمایهگذاری مشترک در ایران و صادرات توسط شبکه ما و خودش، داخلیسازی اولیه و حداقل با ۴۰درصد و ۷۰درصد حداکثر ظرف سه سال را بپذیرد، ما با آن مذاکره خواهیم داشت.
یکی از تواناییهای خوبی که در سایپا وجود دارد و شاید در شرکتهای دیگر نیست، این است که کارخانههای تولیدی مختلفی را دارد. یعنی اینکه ما میتوانیم برای سایپا شرکای تجاری مختلفی را داشته باشیم. کما اینکه در سایپا ما همزمان با کیا و با برلیانس کار میکنیم. در پارس خودرو هم با رنو و هم با برلیانس کار میکنیم.
در کاشان هم با سیتروئن و چانگان کار میکنیم. در بنرو هم آریو و وانت پراید را تولید میکنیم. با این توانایی که در سایپا وجود دارد، طرفهای خارجی ما میدانند که اگر سایپا امروز تصمیم بگیرد میتواند ظرف کمتر از یک سال یک خط جدید را راهاندازی کند. هم ظرفیت و هم توانایی آن را دارد. آنچه در سایپا مشکل است و باید مدیریت بشود، همین تامین مالی است که نه تنها در سایپا بلکه در همه صنایع کشور باید انجام شود، ولی در سایپا به دلیل اینکه نقدینگی از آن خارج شده است، این مشکل دو چندان شده است.
زمانی که شما به سایپا آمدید، گفته میشد که آقای جمالی یک مدیر مالی است و به خاطر وصول بدهیهایی که سایپا داشته است، به شرکت آمده است. آیا این موضوع را قبول دارید؟
به نظر بنده، نه تنها من، بلکه تیمی که الان کار میکنند، همه آنها همکاران خود سایپا هستند. با حداقل آدمها وارد سایپا شدم. تیمی که الان دارند کار میکنند به نظر من به عنوان فعالترین بخش اقتصادی کشور است. در توسعه محصول بهشدت جلو هستیم، خیلی فضای خوبی را داریم. آقای نعمتزاده از توسعه محصول ما بازدید کردند. ایشان با اینکه آدم بسیار ریزبین و دقیقی هستند، به نظر بنده از توسعه محصول ما رضایت نسبی داشتهاند. مهندس نعمتزاده خیلی زود از یک کاری راضی نمیشوند، اما خودشان شخصا آمدند، کارهایی را که در توسعه محصول انجام میشود، توضیح دادم و ایشان آمدند و بازدید کردند و بازهم میگویم که به نظر بنده ایشان رضایت نسبی دارند و این هم به دلیل این است که در سال گذشته با وجود همه مشکلات مالی که داشتیم، تنها بودجهیی که بهطور کامل پرداخت شد، بودجه توسعه محصول بود. در زمینه مسائل مالی شرکت، خیلی خوب مدیریت شد. بنده فقط هدایت قضیه را عهدهدار بودم و فقط یک مدیر مالی نبودم که بخواهم کار مالی را انجام بدهم. این را با افتخار میگویم که در بازار سرمایه و سیستم بانکی، بانکهای بزرگ کشور الان در حال انعقاد پروتکل با ما هستند و علاقهمند هستند که با سایپا کار کنند؛ در حالی که در سال گذشته بسیاری از بانکها حتی به قول معروف جواب سلام ما را هم نمیدادند ولی الان با بانک صادرات، ملت در حال انعقاد پروتکل هستیم. بسیاری از بانکها علاقهمند و تقاضامند هستند که با ما همکاری کنند. این را با افتخار میگویم که در زمینه تولید در طی چهار الی پنج سال گذشته بالاترین رشد تولید را در صنعت خودرو کشور داشتهایم و ماه گذشته بالاترین رقم تولید در طی چهار سال گذشته را داشتهایم که طی یک ماه در سایپا اتفاق افتاده است. عددهای رشد سایپا عددهای خیرهکنندهیی است و بعضیها فکر میکنند که ما عدد را نمیشناسیم. افزایش ۲۵درصد در یک صنعت یا گرفتن سهم ۵درصد در یک بازار رقابتی کار سختی است. ما الان، با اطمینان بسیار بسیار بالایی در حال کار کردن هستیم. بازار فروش ما شاید مطمئنترین بازار فروش است و الان محصول چند ماه آتی را پیش فروش کردهایم. به صورت روزانه، تقاضای خرید بیشتر از تولیدمان وجود دارد. همکاری و تعامل با قطعهسازان بسیار مطلوب شده است. در نتیجه در سایپا فقط کار مالی نشده است. لذا در همه زنجیره کار شده است. در شرکتهای زیر مجموعه سایپا و قطعهسازان سایپا که سال گذشته بعضاً زیر ۳۰درصد ظرفیت کار میکردند، الان یک الی دو شرکت ما بالای ظرفیت ۱۰۰درصد در حال کار کردن هستند. در نتیجه یک نگاه جامع نگر است. من اعتقاد دارم کار بنگاه داری یک کار سیستماتیک است که به صورت جامع باید به آن نگاه بشود و تیم مدیریتی که الان در سایپا کار میکند، جدا از اینکه بنده مدیرعامل شرکت هستم، واقعاً در همین فضا بسیار موفق عمل کرده است.
وضعیت سایپا در این یک سال بهتر شد. ایران خودرو اعلام کرده است که بیست و هشت واحد از زیر مجموعههای خود را میخواهد واگذار کند. آیا شما در این ارتباط برنامهیی ندارید؟
در زمینه واگذاری و ادغام شرکتها برنامه خوبی را داریم. من هیچوقت روحیه کنکاشگری دورههای قبلی را ندارم ولی بالاخره هر مدیری در شرایط خودش کارهایی را انجام میدهد متاسفانه در یک دورههایی و به دلایلی، گستردگی شرکتهای زیر مجموعه زیاد بوده است؛ یعنی یک فعالیت در چند شرکت تعریف شده بود. که به نظر من این کار از نظر هزینهیی کار بسیار بدی بوده یا حداقل کارمدیریتی نبوده است. الان ما در حال ادغام کردن خیلی از شرکتهای خودمان هستیم و برنامه فروش تعدادی از شرکت هایمان را داریم.
برنامه تیراژ تولید شما در امسال چه میزان است؟
آن چیزی که به بورس اعلام کردهایم، پانصد و سیهزار تا است که یعنی ۴۲درصد نسبت به سال قبل بالاتراست. و اطمینان دارم که انشاالله محقق خواهد شد.
شما در سال قبل نتوانسته بودید که این برنامه را محقق کنید…
ما در سال قبل از آن هم نتوانسته بودیم. ولی تولید امسال ۴۲درصد از سال گذشته بیشتر خواهد بود.
برنامههای خروج از رکودی که دولت در آبان ماه پارسال اجرا کرد، آنها چقدر موثر بودهاند؟
طرح خیلی خوبی بود و خیلی کمک کرد.
فکر میکنید که میتوانند ادامه بدهند؟ چون خیلی به آن برنامهها انتقاد بود…
خیر. من به عنوان کسی که مستقیماً با آن درگیر بودم، کار بسیار خوبی بود و یک تقاضایی در جامعه وجود داشت و به دلیل هزینههای بسیار زیادی که با بانکها و لیزینگها تحمیل میکردند، قشری که مخصوصاً خودروهای داخلی میخریدند نمیتوانستند که هزینههای مالی را پرداخت کنند. در این راستا، با یک کاهش حداقلی و نرخ ۱۶درصد که بانکها هم خیلی ناراضی نبودند، کار خیلی خوبی انجام شد و به نظر من بسیار موفق بود. مردم هم راضی بودند و خودروسازان نیز به تمام تعهدات خود عمل کردند. حتی در بیشتر مواقع قبل از اینکه چکهای مردم را نقد کنیم محصول را تحویل مشتریان عزیزمان دادیم.