شب یلد یا شب چله یکی از قدیمی ترین جشن های خانواده های ایرانی است که همه ساله خانواده های ایرانی آخرین شب پاییز را دور هم جمع می شوند و ضمن تهیه شامی فاخر، انواع میوه ها و تنقلات مخصوص، در بلندترین شب سال گل می گویند و گل می شنوند.
درواقع یلدا را می‌توان جشن و گردهمایی خانوادگی دانست. در شب یلدا، خانواده ها در سرمای آغازین زمستان، دور کرسی می‌نشینند و تا نیمه‌شب، میوه و آجیل می‌خورند و به فال حافظ گوش می‌سپارند و شاهنامه می‌خوانند.
امروزه آیین شب یلدا، خوردن آجیل مخصوص (آجیل مشکل‌گشا) و انواع میوه است که همه جنبه نمادی دارند مانند هندوانه، انار و چغندر پخته یا لبو که پردانه بودن آنها نمادی از برکت‌خیزی و باروری و سرخ بودنشان نمایندگان خورشید است.
البته سفره شب چله در مناطق گوناگون ایران، بسته به فرهنگ قومی، تفاوت‌هایی هرچند اندک دارد؛ اما باید توجه داشت که خوردنی‌های شب یلدا، در واقع میوه و آجیل است و نه شام!
هندوانه یادآور گرمای تابستان و حرارت است. باور بر این است، اگر مقداری هندوانه در شب یلدا بخورید در سراسر زمستان طولانی، سرما و بیماری بر شما غلبه نخواهد کرد و این باور، با خواص هندوانه که سرشار از ویتامین های A و B و C می باشد مطابقت دارد.
انار؛ به دلیل افزایش انرژی و خون سازی و تصفیه خون مانند زندگی یا زایش دوباره انسان است، به همین علت انار را نماد زایش و شادی می دانند.
جدا از دعوت مهمان و تهیه تنقلات و خوراکی های متنوع اما امروزه بسیاری از خانواده ها به تزیین این سفره سنتی بیش از پیش بها می دهند هرچند که در گذشته کرسی ها میزی برای این خوراکی ها بود اما امروز دیگر خبری از آن کرسی و سفره ساده نیست و هرکس بنا به سلیقه اش سفره ای رنگین می چیند.
