به گزارش ماهنامه اقتصادی تیترصبح: بازار سرمایه ایران از بازار بورس و فرابورس (OTC) تشکیل میشود و ارزش این بازارها بهترتیب یکصد میلیارد دلار و هجده میلیارد دلار است. روند بلندمدت بورس ایران بازدهی مرکب سالیانه ۳۰% در یک دهه گذشته را بیان میکند که بازده حقیقی بیش از ۱۲% داشته است.
نسبت بازده نقدی در بازار بورس ایران، در سالهای گوناگون، متفاوت بوده و بین ۱۰% تا ۱۵% است که در مقایسه با دیگر بازارهای جهان، بازده نقدی بالایی است.
نسبت P/E در بازار بورس تهران، به صورت تاریخی، بین ۵ تا ۹ قرار داشته است و اکنون در محدوده ۷ قرار دارد. بخش عمده بورس تهرانشامل شرکتهای مبتنیبر کالاهای پایه (کامودیتی) است و این صنایع شامل پتروشیمی، پالایشی و شرکتهای معدنی و صنایع وابسته به فعالیتهای فلزی میشود. نسبت P/E در این بخش حدود ۵ و درصد تقسیم سود در این شرکتها حداکثری است.
با توجه به اینکه شرکتهای اشارهشده بیشتر صادراتمحورند، در عمل، ریسک تغییرات دلار را پوشش دادهاند. از سوی دیگر، بیشتر این شرکتها طرحهای توسعه مهمی دارند که به افزایش چشمگیر تولید و سودآوری پس از راهاندازی میانجامد. همچنین، هلدینگهای مرتبط با صنایع پتروشیمی و معدنی و فلزی در بازار سرمایه ایران پذیرفته و دادوستد میشود. در مجموع، این گروه همبستگی بالایی با قیمتهای جهانی دارد.
خدمات نیز، شامل شرکتهای مخابرات و همراه اول (مهمترین عرضهکننده خدمات تلفن ثابت و همراه در ایران)، در بازار سرمایه ایران دادوستد میشود که با توجه به نسبت P/E حدود ۵ و رشد مداوم سودآوری و تقسیم کامل سود هر سهم، سهام ارزشی بهشمار میرود و برای سرمایهگذاری بلندمدت، مورد توجه سرمایهگذاران قرار میگیرد.
گروه خودروسازی بخش دیگری است که فعالان بازار سرمایه بدان چشم دوختهاند و پس از برجام، بازدهی بسیاری داشته است. با رشد معتنابهی که در تولید و فروش رخ داده است، سهامداران منتظر اثرگذاری آن در سودآوریاند.
نکته اصلی این است که از دی ۱۳۹۲ تا کنون، بازار سرمایه در دوره رکود قرار دارد. در آن سال، شاخص به میزان ۶۳ هزار واحد رسیده بود اما مشاهده میکنیم که اکنون به ۸۲ هزار واحد رسیده و به روزهای اوج خود، که ۸۹ هزار واحد بود، نزدیکتر شده است.
بهلحاظ ساختاری، بازار سرمایه ایران دامنه نوسان محدودی برابر با ۵% دارد. نیز، مالیات نقل و انتقال ثابت ۰٫۵% ارزش معامله و کارمزد خرید و فروش ۰٫۵% است که بهدلیل رقابت بین صد کارگزار فعال در صنعت، کارمزد کمتری دریافت میشود. همچنین، سود ناشی از رشد قیمت یا سود نقدی از مالیات معاف است.