محمد خوش‌چهره می‌گوید:«تغییر ارز رسمی ایران از دلار به یورو اقدامی قابل دفاع است؛زیرا کندن از دلار البته به مفهوم کندن از تجارات بین المللی در جهان نیست و ایران لازم بود این اقدام را در دستور کار قرار دهد.»
محمد خوش چهره ، استاد اقتصاد دانشگاه تهران و کارشناس ارشد اقتصادی در گفت و گو با خبرآنلاین در خصوص تصمیمات اتخاذ شده برای تغییر سبد ارزی ایران از دلار به یورو گفت: این مساله که دلار نباید در سبد ارزی ایران حرف اول را بزند نزدیک به سه دهه است که در محافل رسمی و کارشناسی مطرح شده است.
نماینده اسبق مجلس شورای اسلامی ادامه داد: کندن از دلار البته به مفهوم کندن از تجارات بین المللی در جهان نیست و ایران لازم بود این اقدام را در دستور کار قرار دهد.
او با تاکید بر اینکه کندن از دلار از دو جنبه قابل بررسی است ، گفت: من معتقدم یورو از ابزارهای در سایه مقابله با یکجانبه گرایی آمریکا، پس از فروپاشی شوروی تلقی می شود. این ابزار مانعی در برابر تک قطبی شدن جهان توسط آمریکا است.
استاد اقتصاد دانشگاه تهران ادامه داد: بسیاری از کشورهایی که از استقلال رای برخوردار بودند تاکید داشتند که ارزش پول هر کشور با توجه به توان و ظرفیت تولید آن کشور تعریف می شود و باید این نکته را مد نظر قرار داد این در حالی است که جایگاه دلار، جایگاهی فراتر از توان و ظرفیت تولید آمریکاست.
نماینده اسبق مجلس اضافه کرد: توجه به این نکته که دلار نباید ارز غالب باشد، تنها از سوی ایران پیگیری نشده و اتفاقا دیگر کشورها نیز این موضوع را در دستور کار دارند.نگاهی به آمارهای جهانی نشان می دهد زمانی ۸۰ درصد معاملات و مبادلات جهان به واسطه دلار صورت می گرفت و ۷۰ درصد ذخایر ارزی جهان را نیز دلار تشکیل می داد اما وضعیت در حال حاضر تغییر کرده است. در حقیقت ارزش واقعی این پول سبب ایجاد چنین فضایی نبود بلکه این ارز به دلیل رایزنی های سیاسی و فضای موجود در این عرصه به ارز مسلط تبدیل شده بود.
دلار ارز شکننده‌ای است
این چهره مشهور اصولگرا ادامه داد: به دلیل همین مولفه‌های سیاسی بود که دلار در سازمان هایی چون اوپک به ارز مسلط تبدیل شد در حالی که این ارز با توجه به موقعیت واقعی اقتصاد آمریکا و توان تولید این کشور ، ارزی شکننده محسوب می شود.
وی در توضیح این مطلب افزود: بدهی های کلان آمریکا از یک سو و نبود موازنه پرداخت در این کشور از سوی دیگر خود نشان می‌دهد که شکنننده بودن دلار آمریکا امری عینی و واقعی است. سقوط معنی دار دلار در سال های گذشته ، یعنی سال های ۲۰۰۲ و ۲۰۰۷ نیز به نوعی نشان دهنده صحت این گفتار است. از این رو از منظر اقتصادی برتری دلار در سبد ارزی کشور برای اهل فن معنایی ندارد و لازم است به منظور کاهش آسیب پذیری ، کاهش وابستگی به دلار در دستور کار قرار گیرد.
مقابله با شیشه عمر آمریکا
او به دومین بعد این ماجرا پرداخت و اضافه کرد: گذشته از اینکه کاهش وابستگی به دلار از منظر اقتصادی و فنی توجیه دارد، ایران با موقعیتی خاص تر در این حوزه روبروست.
خوش چهره ادامه داد: فضای سیاسی میان ایران و آمریکا چنین اقدامی را توجیه می کند چرا که اگر ما در عرصه سیاسی با آمریکا مقابله داریم باید با شیشه عمر آمریکا که پولش است، نیز مقابله کنیم.
او به ضرورت بازتعریف سبد ارزی ایران با تکیه بر همین موضوع اشاره کرد و ادامه داد: در چنین فضای سیاسی درست نیست پول اصلی در سبد ارزی کشور ، دلار باشد.
نماینده اسبق مجلس شورای اسلامی ادامه داد: اگر در عرصه داخلی می بینیم که دلار به پول مطلوب برای مردم تبدیل شده است، به دلیل جنبه سوداگرانه ماجراست و از سوی دیگر ضعف مدیریت ارزی و عدم مدیریت دقیق تقاضا باعث شده است که چنین اتفاقی رخ دهد.
او گفت: بررسی ها نشان می دهد بین ۹۳ تا ۹۴ درصد ارز تزریقی به بازار در ایران محصول خام فروشی نفت و صادرات میعانات گازی و محصولات پتروشیمی است که به نحوی هر سه مورد با دولت ارتباط دارد.
او گفت:به این ترتیب این ارز یک کالای انحصاری است و در نتیجه سعی دولت‌ها نیز همواره گران فروختن این کالای انحصاری بوده است.
او چنین نتیجه گیری کرد که کنده شدن از دلار از منظر سیاسی اقدامی قابل دفاع و منطقی است اما در حوزه اقتصادی لازم است با برنامه چنین امری پیاده سازی شود چرا که اگر در پرداخت ها، گشایش ال سی ها و … برنامه ریزی لازم را نداشته و دقت به خرج ندهیم ممکن است هزینه مبادله به اقتصاد تحمیل شود که اتفاق خوبی نیست.
