مراسم بزرگداشت روز جهانی موزه و هفته میراث فرهنگی با شعار “ارتباطات خلاق و نوین موزه‌ها، رویکردهای جدید و مخاطبین جدید” در محل موزه ملی ایران برگزار شد.
محمدرضا کارگر (مدیرکل موزه‌ها) در ابتدای این مراسم با بیان اینکه “از وضعیتی که امروز موزه و موزه‌داری در کشورمان و سراسر جهان دارد خوشحالیم”، گفت: با مرر ۳۰۰ سال تاریخ موزه داری جهان شاهد یک وضعیت مطلوب هستیم. موزه از مهمترین ارکان فرهنگی جامعه و معیار توسعه است. در واقع موزه هم محصول توسعه است و هم موجب آن.
کارگر ادامه داد: اگر وضعیت بشری را تصور کنیم، معتقدم که اگر موزه‌ها نبودند بسیاری از علوم هم امکان خلق‌شان نبود. چگونه هنر یا معماری می‌توانست شکل بگیرد اگر مکاتب هنری و پیشینه قبل خود را نمی‌دانست؟ ما چگونه می‌توانستیم جامعه متنوع فرهنگی در جهان داشته باشیم بدون موزه‌هایی که بتوانند این میراث را برای آینده جامعه حفظ کنند.
مدیرکل موزه‌ها تصریح کرد: اگر انسانی را تصور کنیم که تمام اعضایش کار می‌کند و فقط دچار آلزایمر شده، متوجه می‌شویم که این انسان هیچ تاثیری در جامعه ندارد و چیز را موجب نمی‌شود. به همان نسبت، جامعه‌ای که دچار آلزایمر است هم هیچ کارکردی ندارد. در مقابل، موزه‌ها دایم تلاش‌ها و دستاوردهای انسان را به یادمان می‌آورند. جامعه‌ای را تصور کنید که گذشته‌اش را به یاد نیاورد یا براساس نقل قول اشتباه دچار چه فاجعه‌ای خواهد شد. موزه‌ها امروز در تمام ارکان جامعه حضور داشته و هر علم و صنعت و هنری نیاز به حفظ گذشته خود دارد.
کارگر با بیان اینکه امروز کاملا این نیاز احساس می شود و موزه‌ها خودجوش و براساس نیاز اجتماعی شکل می‌گیرند، گفت: در بسیاری از روستاها افراد آثار تاریخی خانوادگی خود را به صورت خودجوش در یک موزه جمع می‌کنند که تبدیل به کانونی برای دورهمی و هم اندیشی می‌شود. بعد ما متوجه شده و سراغشان می‌رویم که مجوز دهیم. امروز جامعه ایرانی به این نیاز رسیده که در حفظ هویت خودش بدون نیاز جدی به حمایت دولت بکوشد و این حفظ هویت در قالب راه‌اندازی موزه شکل می‌گیرد.
کارگر خاطرنشان کرد: پا به عرصه‌ای گذاشتیم که رشد موزه‌ها نسبت به قدیم قابل مقایسه نیست. در موزه‌ها خصوصی شاهد ۱۲۰ درصد رشد هستیم و مدیران میراث فرهنگی استان‌ها تائید می‌کنند که چقدر تقاضا از طرف بخش خصوصی و مجموعه‌دارها برای راه‌اندازی موزه‌ها می‌شود. معتقدم حفظ و معرفی هویت احساس نیاز برای راه‌اندازی موزه است. جامعه باید خودش هویتش را حفظ کند و این آغاز یک حرکت عمومی برای راه‌انداری موزه‌هاست. بسیار خوشحالیم که جامعه ما در مقابل این تهدید فراموشی راه درستی انتخاب کرده چراکه موزه پاسخی است به نیاز به جاودانگی.
مدیرکل موزه‌ها ادامه داد: اداره کل موزه‌ها و معاونت میراث فرهنگی، تلاش دارد که به جایگاهی در عرصه موزه‌داری برسیم که در مقایسه با تاریخ خودمان و سایر کشورها کارنامه قابل قبولی داشته باشیم. امیدواریم بتوانیم به زودی افتتاح هزارمین موزه را جشن بگیریم.
کارگر همچنین با بیان اینکه امسال سه نمایشگاه خارجی از سه کشور داشتیم و این موضوع استمرار خواهد داشت، گفت: در ایجاد موزه‌های جدید تلاش دو چندان کرده و به آمار خوبی رسیدیم. در بازسازی و راه‌اندازی موزه‌های جدید نیر اقدامات خوبی انجام دادیم.
کارگر همچنین خبر داد: موزه ایران باستان بعد از ۸۰ سال شاهد بازسازی جدید با رعایت آخرین استانداردها خواهد بود و امیدواریم سال آینده افتتاح شود. امیدوارم امروز سرآغازی برای تلاش‌های جدید باشد.
احمد محیط طباطبایی (رئیس ایکوم ایران) نیز در این مراسم گفت: مشارکت و همراهی و همدلی مفهوم جدیدتری در امور موزه‌هاست که امسال در تلاشیم با تکیه بر دنیای مجازی از آن استفاده کنیم. اگر سخت است و هزینه بسیار، به دنبال این هستیم که با استفاده از این فضا و ارتباطات نزدیکتر بتوانیم این همدلی را در فضای مجازی ایجاد کنیم.محیط طباطبایی با تاکید بر اینکه مساله مشارکت و همراهی بسیار مهم است، گفت: با مشارکت بیشتر هر کاری پسندیده‌تر است و این همان چیزی است که شورای بین‌المللی به آن چشم دارد.
رئیس ایکوم یادآور شد: موزه تعاریفش در سال های مختلف متغیر بوده، به خصوص از زمان تشکیل ایکوم تعاریف جدیدی از موزه ارائه شده است. تغییرات فنی، اقتصادی و اجتماعی و… باعث شده که نگرش ما به موزه تغییر کند. امروز تعریف موزه به اجتماعی‌تر شدنش نزدیک شده است و به نقش موزه در توسعه و تعامل اجتماعی می‌پردازد. موزه فقط حفاظت از اثر مادی تاریخی نیست بلکه سعی در شناخت تفکر و اندیشه آدم‌ها و نزدیک کردن آنها دارد. برای همین همه پدیده‌هایی که انسان خلق کرده در فضای موزه‌ای قرار می‌گیرد.
محیط طباطبایی با تاکید بر اینکه نگاه موزه‌ای داشتن یعنی کسانی که به آینده فکر می‌کنند، گفت: پس اندیشه موزه دچار این تغییر و تحول شده است.
رئیس ایکوم ایران همچنین خبر داد: امسال نشست جهانی ادواری کمیته موزه شناسی با عنوان موزه و تقدس در تهران برگزار می‌شود تا تعریف جدیدتری از موزه‌داری را فراهم کنیم. انتخاب تهران نه به دلیل شکل موزه‌های ماست بلکه به دلیل نگاه ایرانی به گذشته خودش ترسیم شده است.
محیط طباطبایی ادامه داد: موضوع تقدس فراتر از موزه‌های مذهب و دینی است و شامل فعالیت در موزه نوعی رفتار مذهبی و مقدس گونه است. این رفتار مقدس در امر موزه‌داری نشان از فضای خاص موزه در دنیا امروز است.
