به نقل از گیزمگ، “سازمان جهانی بهداشت”(WHO) تخمین زده است که سالانه ۴۲۹ هزار نفر بر اثر ابتلاء به مالاریا جان خود را از دست میدهند. شاید بیشتر افراد برای از بین بردن پشه مالاریا، از مواد حشرهکش استفاده کنند اما این حشرهکشهای سمی معمولاً برای انسان و حیوانات دیگر نیز مضر هستند. پژوهشگران، نوعی نوروتوکسین کشف کردهاند که تنها پشههای مالاریا را از بین میبرد و برای موجودات دیگر از جمله انسان، ضرری ندارد.
مالاریا، از پشه “آنوفل”(Anopheles) به انسان منتقل میشود که خود توسط انگل “پلاسمودیوم”(Plasmodium) دچار عفونت شده است. دانشمندان حدود ۳۰ سال پیش، گروهی از این انگل را شناسایی کردند که آنوفلها را از بین میبرند اما در آن زمان نتوانستند روش درستی برای به کار بردن آنها ارائه دهند. پژوهش جدیدی که به سرپرستی “سارجیت گیل”(Sarjeet Gill)، استاد “دانشگاه کالیفرنیا، ریورساید”(UCR) انجام شده، روش جدیدی برای از بین بردن پشه مالاریا ارائه میدهد.
پژوهشگران، گروه جهشیافتهای از این باکتری به وجود آوردند که برای پشه مالاریا کشنده نبودند؛ سپس پروتئینهای موجود در این گروه باکتری را با باکتریهای دیگر که جهشیافته نبودند، مقایسه کردند و در نهایت توانستند نوعی نوروتوکسین موسوم به “PMP1” کشف کردند. باکتریهای جهش نیافته، پروتئینهایی را در بر داشتند که میتوانند هنگام جذب شدن در روده پشه مالاریا، از سم محافظت کنند.
اگرچه PMP1 نیز حاوی سم “بوتولینوم”(botulinum) و سم عامل بیماری کزاز است که هر دو برای انسان کشنده هستند اما مهرهداران همه گروهها و حتی حشرات دیگر را تحت تأثیر قرار نمیدهد. هنگامی که PMP1 مستقیماً به موشها تزریق شد، آنها واکنش منفی نشان ندادند اما پشههای آنوفل با قرار گرفتن در معرض آن از بین رفتند.
پژوهشگران امیدوارند که با کمک الگوهای صنعتی بتوانند نوعی حشرهکش مبتنی بر PMP1 تولید کنند و آن را در کشورهایی که شیوع مالاریا در آنها بیشتر است، به کار بگیرند. از آنجا که تولید این حشرهکش، با کمک نوعی پروتئین صورت میگیرد، پس از استفاده، بدون ضرر به محیط زیست تجزیه میشود و برخلاف حشرهکشهای دیگر که با استفاده از مواد شیمیایی مصنوعی تولید شدهاند، میتواند پشههای مالاریا را از بین ببرد زیرا پشهها در برابر آن مقاوم نیستند.
این پژوهش، در مجله “Nature Communications” به چاپ رسید.