محمد جعفر محمد‌زاده معاون مطبوعاتی و اطلاع رسانی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی طی یادداشتی با ابتکار آمیز خوانده سفر اخیر رییس جمهور کشورمان به جزیره تاریخی «بوموسی» آن را نماد اهتمام دولت به صیانت از تمامیت ارضی و هویت ملی کشور خواند.
افق نیوز:متن این یادداشت به شرح ذیل است: سفر ابتکار آمیز رییس جمهور کشورمان به جزیره تاریخی «بوموسی» نمادی از اهتمام دولت به صیانت از تمامیت ارضی و هویت ملی ماست. پیام این سفر آن است که طنین هزار ساله «همه جای ایران سرای من است» نه تنها اوراق شاهنامه و کتابهای درسی را زیور داده است؛ بلکه میثاقی جاودانه با ایران اسلامی و آموزه «حب الوطن من الایمان» است که پایبندی به آن را در عرصه عمل باید سنجید.
با آن که قواعد حقوق بین الملل و به ویژه کنفرانس مونته گووی در سال ۱۹۸۴، به روشنی حکایت از حاکمیت ایران بر جزیره بوموسی دارد؛ اما ضعف حاکمان وقت ایران به ویژه شاهان قاجار و رها شدگی این جزیره در طول صدساله اخیر و سهوی که در کاربرد نام اصلی آن”بوموسی” رفته، منشاء توهم عده ای در باره مالکیت غیر ایرانی این جزایر شده بود.
صرف نظر از گزاره های تاریخی و حقوقی که حاکمیت ایران بر جزیره بوموسی را به روشنی به اثبات می رساند، نام فارسی این جزیره و قراین زبانشناسی نیز مؤید آن است؛ به خصوص که به گواهی اسناد تاریخی،مالکیت ایران بر جزیره بوموسی، ریشه در امپراطوری عیلامی، ماد، هخامنشی، اشکانی و ساسانی دارد و بی شک درباره جزیره ای با چنین قدمت نباید و نمی توان پنداشت که نام فارسی به خود ندیده باشد.
جزیره بوموسی در اسناد تاریخی و نقشه های کهن با نام بوموو(Boumouw) یعنی آب و نیز با نامهای گب سبز(به معنای جای سبز) و بوم سوز یا بومسو (Boumsou) به ثبت رسیده است. بوم به معنی مکان است و سو چندین معنا دارد. یکی از آن معانی در فارسی کهن، سبز است و در مجموع می توان بوموسو را سرزمین سبز نامید.
از این سابقه چنین بر می آید که “نام ابوموسی” نامی جدید با سابقه ای در حدود یکصد ساله است که یکی از ساکنان جزیره به همین نام، آن را به جای نام اصلی رواج داده است.
نگارنده چندی پیش در مطالعاتی در حوزه «هستی و زبان» درباره جایگاه سخن در مراتب وجود ، به این نکته رسید که جهان هستی، جهان نامهاست و آنچه نام ندارد، در واقع موجود نیست. گواه این سخن، گفته بوعلی سیناست که معتقد است هر موجودی در این جهان، تنها وقتی موجود شناخته می شود که مسبوق به نوعی آگاهی عقلی یا دست کم خیالی بوده باشد.
به بیان دیگر، لفظ و معنی از یکدیگر جدایی ناپذیرند و به همین دلیل است که دلالت ذهن بر عالم عین، نه براساس وضع و قرار داد که بر حسب ذات و طبیعت صورت می گیرد.
از این رو به رغم آن که عده ای در صدساله اخیر و به انگیزه های تعدی جویانه با استفاده از فرصت همجواری جزیره مذکور با شیخ نشین های خلیج فارس نام “بوموسی” را به “ابوموسی” جعل کرده اند، اما باید گفت تغییرات و تطورات زبان که تغییر در اندیشه و درک مفاهیم را نیز در پی دارد؛ تنها به وضع و جعل وابسته نیست؛ زیرا اگر چیزی که منشأ و ملاک این وضع و قرارداد شناخته می شود، وجود نداشته باشد، هر وضع و قراردادی بیهوده بوده، بلکه اساساً منعقد نخواهد شد.
از سوی دیگر این که در بسیاری از اسناد، از این جزیره با عنوان «بوموسی» یاد شده است، نشان می دهد که تاریخ نگاران ایرانی با تصرف در نام عربی «ابوموسی» سعی در بازگرداندن این نام به اصل اولیه آن داشته اند، چه یکی از تصرفات دیرباز فارسیان در کلمات عربی این بوده است که همزه عباراتی چون “ابو” یا “امیر” را از ابتدای کنیه های عربی حذف کنند و ابوالحسن و ابو سعید را برای مثال بوالحسن و بوسعید و میر بگویند و بنویسند.
از پیشینه و دیرینه این نامگذاری چنین بر می آید که زبان به عنوان منشأ تفکر و خانه هستی که در پیدایش جریانهای فکری و اعتقادی، نقشی بی بدیل دارد، می تواند در حفظ هویت ملی تمامیت ارضی کشور موثر باشد.
اهالی رسانه، مقارن با سفر رییس جمهور به بوموسی، فارغ از گرایش‌ها و سلایق سیاسی خود، رفتاری اصیل، همگرا و خردمندانه در قبال این سفر از خود نشان دادند. غالب مطبوعات و رسانه های داخلی با وقار و وزانتی در خور از تنش ها و جنجال های بیگانگان پیرامون این سفر که دامنه آن به حوزه ورزش نیز تسری یافته بود، انتقاد کردند. ضمن پاسداشت اهتمام و غیرت ملی اصحاب رسانه، یادآوری این نکته را نیز مغتنم می شماریم که زبان آنان در دیگر ساحتها خواه در مقام نقد و ملامت و خواه در جایگاه تأیید و محبت تا چه حد نافذ و اثر بخش است و تا چه اندازه می تواند با سیاستهای کلان ملی و هویت ایران اسلامی پیوند جوید.
ایسنا
