به گزارش ایسنا،  محمدرضا باهنر نماینده ادوار مجلس، غلامعلی رجایی مشاور پیشین آیت الله هاشمی رفسنجانی و عباس سلیمی نمین مدیر دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران به بررسی فضای سیاسی و اجتماعی پنجمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران اسلامی پرداختند.

حمیدرضا آصفی، سخنگوی پیشین وزارت امور خارجه در قامت پرسشگر، درباره خدمات آیت الله هاشمی رفسنجانی در عرصه سازندگی، چگونگی برگزاری انتخابات دوره پنجم و اقدام ها و ویژگی های مدیریتی وی مباحثی مطرح کرد.

۵ نفری که از سوی امام (ره) مامور به نوشتن سیاست های بازسازی اقتصادی شدند

باهنر، با مروری بر شرایط حاکم بر پنجمین دولت جمهوری اسلامی ایران بیان کرد: زمانی که هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس بود، روحیه خاص اجرایی داشت و زمان جنگ، پناه بسیاری از وزرای کابینه دولت و در عمل اداره کننده مملکت بود و هیئت های خارجی نیز به سراغ وی می رفتند. وی بعد از عزل بنی صدر به عنوان قائم مقامی امام خمینی (ره) معرفی شد و برای این مسئولیت پخته شده بود.

دبیر کل جامعه اسلامی مهندسین اظهار کرد: مسئله چپ آن زمان خیلی ایدئولوژیک نبود؛ در واقع هاشمی رفسنجانی در مقابل بسیاری از مسیرهای چپ روانه دولت قبلی محکم می ایستاد. زمانی که حضرت امام خمینی (ره) چند نفر را مامور کردند که سیاست های بازسازی اقتصادی بعد از جنگ را بنویسند، حضرت آقا رئیس جمهور بودند، آیت الله هاشمی رفسنجانی، مهندس موسوی، موسوی اردبیلی و مرحوم سید احمد آن زمان حضور داشتند و این پنج نفر بلافاصله بعد از پذیرش قطعنامه، سیاست های بازسازی اقتصادی را نوشتند.

وی گفت: شعار اطاعت از رهبری و حمایت از هاشمی، شعار جامعه روحانیت مجلس در آن زمان بود که هاشمی رفسنجانی اصولا در مسائل اقتصادی و تقسیم جناحی چنین رویکردی را دنبال می کرد و مجمع روحانیون نیز شعار دیگری داشت.

مخالفت مجلس وقت با طرح تعدیل اقتصادی هاشمی

نماینده هفت دوره مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه هاشمی رفسنجانی خودش را فراجناحی می دانست، افزود: هاشمی رفسنجانی مسئله تعدیل اقتصادی را جلو می برد؛ سال ۷۴ به تورم ۴۹.۵ درصدی رسیدیم و دولت وی در این راستا رکورد زد؛ ما در مجلس جلوی تعدیل را گرفتیم که آقای هاشمی ناراحت شد و در خطبه ها گلایه کرد. عده ای معتقد بودند که شاید یکی دو دهک زیر چرخ های اقتصادی له شوند که جلوی آن ایستادیم. هاشمی رفسنجانی با اقتصاد صد در صد دولتی اصلا مچ نبود، جاهای زیادی می خواست براند و برود.

وی بیان کرد: در زمانی که مقام معظم رهبری رئیس جمهور و رهبر بودند، یک مرحله نماز عید فطر را اقامه کردند و فرمودند رئیس جمهور آینده مشخص است و من به شما بگویم “وَلَلْآخِرَهُ خَیْرٌ لَکَ مِنَ الْأُولَی”؛ هاشمی رفسنجانی هم محبوب است و هم کاربلد؛ اینگونه از وی تعریف کرد؛ انتخابات انجام شد و ایشان بالاترین رای را آورد.

هم اشتباه های استراتژیک داشت، هم کارهای بسیار زیادی انجام داد

باهنر با بیان این که قطعنامه که پذیرفته شد، شورای امنیت حدود هزار میلیارد دلار خسارات وارده به ایران را در زمان هشت سال دفاع مقدس برآورد کرد، اذعان کرد: نسل امروز و دیروز بداند جنگ که تمام شد و قطعنامه را پذیرفتیم، چند استان ما به واسطه موشک و بمباران شخم زده شده بود.

نماینده پیشین مردم کرمان مجلس افزود: در دوران سازندگی با درآمد نفتی که آن زمان که در سال به ۶ میلیارد دلار می رسید، اسکله ها و پالایشگاه ها و مناطق جنگی پنج استان بازسازی شد. از سویی عقب ماندگی های دوران طاغوت هم زیاد بود. آن زمان پس از هشت سال توانستیم خرابی های زمان جنگ، کشتی ها و بنادر و … را احیا کنیم. هاشمی رفسنجانی یکسری اشتباه های استراتژیک و جای نقد داشت، اما طی دوران سازندگی در کشور کارهای بسیار زیادی انجام شد.

باهنر با اشاره به انتخابات پیش رو نیز گفت: چند دوره است که رسانه ملی در برخوردبا افکار و تعاملات کارهای خوبی انجام می دهد که باعث تهییج افکار عمومی می شود، به گونه ای که می توان گفت قریب به ۹۰ درصد شهروندان ایرانی مناظره های روزهای آخر را تماشا و تحلیل می کنند؛ اما دست اندرکاران آن فکری کنند تا برنامه ها، محل برخورد تفکرها و تجربیات باشد؛ کاندیداها هم برنامه هایی ارائه کنند که قابل اجراست، نه این که دوباره با یکسری شعار و وعده همراه باشد، اینجا محل مناقصه و مزائده نیست.

وی گفت: این دوره رئیس جمهوری می خواهیم که کارآمد باشد، حکمرانی خوب و مطلوب و عقلایی را بداند، نه کسی که بگوید پول می دهد و … در مناظره انتخابات گاهی به اندازه ای هیجان را بالا می بریم که فکر می کنیم، به صورت جدی دعوای کفر و ایمان است.

دوره پنجم انتخابات ریاست جمهوری؛ آغاز چالش سیاسی

عباس سلیمی نمین، مهمان دیگر برنامه مجری، دوره پنجم را آغاز چالش سیاسی در عرصه انتخابات ریاست جمهوری دانست و گفت: هاشمی رفسنجانی از پایگاه جریانات چپ وارد مسند ریاست جمهوری شد و هم در موضوع اقتصادی و هم حوزه سیاسی بیشتر گرایش به چپ داشت، هاشمی به گونه ای موضع گیری می کرد که مشخص بود به انحصارات دولتی اعتقاد داشت.

وی افزود: به دلیل سخت گیری دولت میرحسین موسوی در ارتباط با مشارکت مردم در امور اقتصاد و نگاه دولتی شدیدی که آن زمان حاکم بود، اختلافاتی در دوران ریاست جمهوری آیت الله خامنه ای ایجاد و وضعیت به گونه ای شد که به بن بست رسیدیم.

مدیر مطالعات و تدوین تاریخ ایران افزود: مواضع اقتصادی هاشمی رفسنجانی که در نماز جمعه هم اتخاذ می کرد، در حمایت تمام قد از دولت بود که نشان می دهد وی طرفدار اقتصاد دولتی است. البته بعضی از نیروهای راست سنتی هم مثل موتلفه و … هم احساس می کردند، هاشمی رفسنجانی همزمان پشتیبان آن ها هم است.

سلیمی با بیان اینکه دولت هاشمی آغاز چالش ها حول جایگاه ریاست جمهوری بود، اظهار داشت: قبل از آن به دلیل جنگ و نوپا بودن نظام سیاسی، نه تنها چالشی را در حد رهبری نداشتیم، بلکه چنین موضوعی را در حد ریاست جمهوری هم بر نمی تابیدیم و معتقد بودیم که دومین جایگاه رفیع سیاسی نباید محل چالش ها شود. هماهنگی بین قوا و نظارت بر حسن اجرای قانون، (بعد از تغییر قانون اساسی به رهبری منتقل شد). مقام عالی امور اجرایی و تایید صلاحیت وزار و معرفی به مجلس (نظارت عالیه بر قوه مجریه) از وظایف مهم رئیس جمهور بود.

دولت هاشمی؛ محل چالش جریانهای سیاسی

وی با تاکید بر اینکه در هر سه قوه قضاییه، مجریه و مقننه گرایش چپ ها حاکم بود، بیان کرد: هاشمی رفسنجانی به عنوان نماینده جریان چپ وارد مجلس شد، اما بلافاصله چالش های جدی در مجلس و دولت ایجاد می شود؛ و وقتی به ریاست جمهوری می رسد، تغییر اساسی در وی شکل گرفت. فردی که تلاش داشت در راس جریان های سیاسی قرار بگیرد که در دست چپ بود.

وی اضافه کرد: یکسری از گروه های چپ که در دوران ریاست مجلس وی چپ گرای افراطی بودند و در دولت هاشمی رفسنجانی گرایش راست افراطی پیدا کردند، آن ها تغییر جهت دادند که اگر آن را نبینیم نمی توانیم تجزیه و تحلیل کنیم که هاشمی رفسنجانی در اولین دولتش محل چالش سیاسی جریان های مختلف شد.

جوانان بدانند خطری جمهوریت و اسلامیت نظام را تهدید نمی کند

مدیر مطالعات و تدوین تاریخ ایران افزود: از زمانی که در عرصه امور اجرایی وارد چالش ها شدیم، نقش ولایت به گونه ای بوده که در واقع هم اسلامیت و هم جمهوریت را کنترل می کرد، یعنی کسانی تلاش می کردند، وقتی کسی در سکانداری ریاست جمهوری قرار می گرفت و سلیقه اش مغایر بود، او را پایین بکشند که رهبری محکم در برابرشان می ایستاد.

به گفته وی، در عرصه اسلامیت هم که جریان های سیاسی، قدرت جدی پیدا کرده و تصور کردند می توانند اسلامیت را کنار بگذارد، رهبر انقلاب جلویشان را گرفت. می طلبد که رسانه ملی این را به لحاظ تاریخی باز کند که حتی با وجود اینکه رابطه هاشمی رفسنجانی با رهبری نزدیک بود، هیچ کدام از این ملاحظات دوستی و سابقه آن، مانع نشد که ایشان آقای هاشمی را در بعضی جاها کنترل نکنند. از دوره آقای هاشمی می توانیم یک بررسی تاریخی داشته باشیم تا جوانها بدانند ما جایگاهی داریم که از مدعی ترین افرادی که خود را مدافع جمهوریت می دانند، از جمهوریت با قوت دفاع خواهد کرد.

اقتصاد باز؛ رویکرد هاشمی رفسنجانی در زمان ریاست جمهوری

غلامعلی رجایی نیز در ادامه اظهار کرد: هاشمی رفسنجانی آدم بعد از امام (ره) بود. مقام معظم رهبری هم می فرمایند که موقعیتی را که وی داشت، کمتر کسی برخوردار بود. به عنوان مثال به من گفته بود که در قضیه ریاست جمهوری آیت الله خامنه ای، امام (ره) زیربار نمی رفتند که رئیس جمهور روحانی باشد؛ به آقا اصرار و به سختی ایشان را متقاعد کردیم. در تغییر نظر امام خمینی (ره) چنین ورودها و شأن اجرایی داشت.

وی افزود: اگر به سال ۶۸ نگاهی بیندازیم، امام (ره) را از دست دادیم و یک کابوس  بود، به لطف خدا و درایت خبرگان و با کارگردانی ممتاز کسانی مثل هاشمی رفسنجانی کمتر از ۴۸ ساعت آیت الله خامنه ای به عنوان رهبر انقلاب معرفی شدند.

به گفته رجایی، سال ۶۸ جنگ تمام شده، خرابی های آن مانده و خزانه هم خالی است؛ رئیس جمهور می گوید پول نداریم و پول خارج است. رابطه مان با خارج خوب نیست؛ پیشنهاد و فرض چهارم این است که با خارج رابطه مان را خوب کنیم. این اقدام انجام و باعث شد که سرمایه بیرون را بیاورند و به موضوع سازندگی برسند، موضوعی که مورد تایید رهبری هم قرار گرفت و بعد سمت پالایشگاه ها و بنادر رفتند، رویکرد وی در ریاست جمهوری اقتصاد باز بود.

به گفته مشاور سابق آیت الله هاشمی رفسنجانی، موضوع کوپن در دوران آیت الله هاشمی مطرح می شود؛ وی افزود: در دوره هاشمی که جنگ به پایان می رسد، این ریل باید تبدیل به سیاست باز شود که مخالفانی هم دارد، بنابراین بحث سیاست تعدیل اقتصادی مطرح می شود که تکانه ها و لغزش خاص خود را دارد. سدسازی هایی که هاشمی رفسنجانی انجام داده، آمار آن جمع آوری و تبدیل به یک کتاب شده است و همه می دانند که سد کرخه در سیل دو سال قبل خوزستان و در بحث انرژی و برق چه نقشی داشت.

آزادی ۴۰ هزار آزاده با تایید رهبری و مدیریت هاشمی رفسنجانی

وی گفت: یکی از اتفاق های دوره پنجم ورود موفق آزادگان است؛ در پی نامه ششم هاشمی رفسنجانی به صدام، آزادگان نکته ای نقل می کنند که پشت سیم خاردار نشسته بودند و موضوعی از بلندگو پخش شد، نامه صدام بود با این تعبیر که به هاشمی می گوید هر چه شما خواستید شد.

رجایی اضافه کرد: ۴۰ هزار آزاده سال دوم ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی با مدیریت دولت وی و تایید رهبری آزاد شدند. این یکی از بحث هایی است که می تواند به آن تکیه کرد که از لحاظ فرهنگی چه فضای بازی را برای مردم ایجاد شد. رابطه ایران با عراق به سمت رابطه ای بر اساس مذاکره پیش رفت، آن هم بعد از هشت سال جنگ.

وی با اشاره به انتخابات پیش رو با انتقاد به فرصت کم معرفی و ارائه برنامه های کاندیداهای ریاست جمهوری اظهار کرد: باید وقت برنامه های معرفی کاندیداها افزایش یابد؛ چراکه نامزدها نمی توانند در این فرصت کم به استان ها بروند و در این مدت در جمع شان حضور یابند تا آن ها را بشناسند. از سوی دیگر آوردگاه ما دوربین تلویزیون است. متاسفانه برخی در برنامه ها به دنبال حال گیری هستند که این باعث تصور سوء می شود.