به گزارش خبرنگار مهر، توانمندسازی و حمایت از کسب و کارها، شرکت‌های دانش بنیان نوپا، شرکت‌های فناور و تولیدی در قالب برنامه‌های مختلفی در ستاد نانو و میکرو معاونت علمی ریاست جمهوری دنبال می‌شود. در این راستا در ۱۰ سال اخیر بیش از ۵۰۰ پروژه توسعه فناوری مورد حمایت قرار گرفته است.
حمایت ستاد نانو از فرایند تحقیق و توسعه در شرکت‌های صنعتی در برنامه‌ای تحت عنوان «رینکست» صورت می‌گیرد و این حمایت شامل ارائه تسهیلات ارزان قیمت و پژوهانه (گرنت) شبکه آزمایشگاهی است. شرط برخورداری از این حمایت، دارا بودن تیم تحقیق و توسعه در شرکت‌های صنعتی است. در ۵ سال اخیر ۹۲ طرح تحقیق و توسعه در ۷۶ شرکت صنعتی مورد حمایت ستاد نانو قرار گرفته است.
ستاد نانو با راه اندازی شبکه تبادل فناوری نانو در جهت پاسخ به تقاضا و رفع نیاز شرکت‌های صنعتی موجود بر پایه فناوری‌های توسعه‌یافته داخلی عمل کرده است. در ۵ سال اخیر، ۱۷۰ طرح موفق تبادل فناوری نانو بین فناوران و شرکت‌های صنعتی در کشور اجرا شده است.
۱۸۰۰ محصول نانو در ۱۵ حوزه صنعتی تولید و روانه بازار شد
همچنین تاکنون نزدیک به ۱۸۰۰ محصول نانو توسط ۴۰۰ شرکت صنعتی در ۱۵ حوزه صنعتی مبتنی بر فناوری‌های داخلی تولید و روانه بازار شده است. ساخت تجهیزات آزمایشگاهی نانو و ماشین‌آلات مورد نیاز برای راه‌اندازی خطوط تولید محصولات نانو نیز یکی از اولویت‌های توسعه صنعت نانو است و در همین راستا بیش از ۱۰۰ خط تولید صنعتی با ماشین آلات و تجهیزات نانو ساخت ایران مورد بهره برداری قرار گرفته اند. همچنین علاوه بر تأمین تجهیزات صنعتی برای صنایع داخل کشور، برخی از این تجهیزات و خطوط تولید از جمله خط تولید صنعتی نانوالیاف، خط تولید پوشش‌های سخت نانو و سامانه نانو تصفیه صنعتی پساب به کشورهای کره جنوبی، چین و مالزی صادر شده است.
نزدیک به ۱۸۰۰ محصول ساخت ایران توسط حدود ۴۰۰ شرکت صنعتی تولید و روانه بازار شده‌اند، گفت: ساخت تجهیزات آزمایشگاهی نانو و ماشین‌آلات مورد نیاز برای راه‌اندازی خطوط تولید محصولات نانو نیز یکی از اولویت‌های توسعه صنعت نانو است. بیش از ۱۰۰ خط تولید صنعتی با ماشین‌آلات و تجهیزات نانو ساخت ایران بهره‌برداری شده‌اند.
فروش ۱۶۲۰ میلیون دلاری محصولات نانو
حجم فروش محصولات نانوساخت ایران در سال ۱۴۰۲ قریب به ۶۲ میلیارد تومان معادل ۱۶۲۰ میلیون دلار بوده است که از این میان ۹۰.۸ درصد از کل این بازار را بازار محصولات داخلی نانو تشکیل داده که رقمی بالغ بر ۵۶ میلیارد و ۱۷۹ میلیون تومان را به خود اختصاص می‌دهد.
در عین حال، سهم صادرات از کل بازار نانو در سال ۱۴۰۲ نیز چیزی حدود ۹.۲ درصد بود که حدود ۵ میلیارد و ۷۱۰ هزار تومان معادل ۱۴۵ میلیون دلار را شامل می‌شود. حجم فروش ۶۱ میلیارد و ۸۸۹ میلیون تومانی محصولات نانو ساخت ایران در سال ۱۴۰۲، نسبت به سال ۱۴۰۱ که حجم بازار ۳۰ هزار میلیارد تومانی را از آن خود کرده بود، حدود ۱۰۴ درصد رشد نشان می‌دهد. این در حالی است که نرخ تورم رسمی از سال ۱۴۰۱ به ۱۴۰۲ چیزی حدود ۴۴ درصد برآورد شده است که با توجه به میزان رشدی که فروش محصولات نانویی به خود اختصاص داد، رقم قابل توجهی است.
صادرات ۴۰ درصدی محصولات نانویی به ۵ کشور دنیا
در سال ۱۴۰۲ بیش از ۱۴۵ میلیون دلار از محصولات نانوی ساخت ایران به ۵۰ کشور دنیا صادر شده است که عراق، سوریه، هند، چین و ترکیه، به ترتیب بیشترین سهم را داشتند و بیش از ۴۰ درصد از کل صادرات محصولات نانو به این کشورها بوده است.
۳۰۷۱ تجهیزات نانو در ۹۲ آزمایشگاه تحقیقاتی در حال ارائه خدمات است
ستاد نانو با تشکیل شبکه آزمایشگاهی فناوری نانو، ایجاد بستری مناسب برای ارائه خدمات آزمایشگاهی به محققین دانشگاهی و صنعتی و استفاده بهتر از ظرفیت‌های آزمایشگاهی کشور را هدف‌گذاری کرده است. هم‌اکنون ۳۰۷۱ تجهیزات نانو در ۹۲ آزمایشگاه تحقیقاتی در دانشگاه‌ها و بخش خصوصی در قالب شبکه آزمایشگاهی فناوری نانو به ارائه خدمات مشغول هستند.
در حوزه دارایی‌های فکری فناوری نانو تاکنون، ۳۶۳ پتنت نانو ایران در دفاتر ثبت پتنت معتبر جهان از قبیل دفتر آمریکا (USPTO) و اروپا (EPO) ثبت شده است. در حوزه استانداردهای بین‌المللی نانو نیز تاکنون، ۱۲ استاندارد بین‌المللی در سازمان بین المللی استاندارد (ISO) با پیشنهاد و راهبری جمهوری اسلامی ایران تدوین شده و به تصویب رسیده است. ایران در زمره ۵ کشور برتر جهان در تدوین و تصویب استانداردهای بین‌المللی فناوری نانو قرار دارد. همچنین ۱۷۰ استاندارد ملی فناوری نانو تاکنون در کشور تدوین و به تصویب کمیته ملی استاندارد فناوری نانو رسیده است.
رتبه ششم ایران در حوزه انتشار مقالات نانو در جهان
در حوزه انتشار مقالات نانو، محققان ایرانی در سال ۲۰۲۴ با انتشار ۱۰۶۶۹ مقاله در مجلات معتبر نمایه‌شده در ISI، در رتبه ششم جهان قرار دارند. در همین حال بیش از ۴۲ هزار محقق در سطوح کارشناسی ارشد، دکتری و اعضای هیئت علمی در بیش از ۱۵۰ مرکز دانشگاهی، به تحقیق و پژوهش در حوزه فناوری نانو پرداخته‌اند.
حمایت ستاد نانو از پژوهش های کاربردی، مسئله‌محور و در حوزه‌های اولویت‌دار فناوری نانوی کشور، در قالب برنامه حمایت از استادان با پژوهش‌های محصول یا فناوری محور در راستای توسعه یک محصول جدید صورت می‌گیرد. این حمایت به صورت اعتبار شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی و هزینه‌های مشاوره و راهبری کسب و کار این پروژه‌ها است. در این برنامه ۶۷ طرح مورد حمایت قرار دارند.
